پرسا به‌ربژارێ سه‌رۆككۆمارێ ئیراقا فیدرال
پشكا (1)
خالد ئه‌حمه‌د بادى
ل دووڤ سیسته‌مێن جیهانى كار دهێته‌كرن و ئیراق نهۆ یا د قووناغا پێكئینانا حوكمه‌تێ دا و هه‌ردیسا ده‌ستنیشانكرنا سه‌رۆككۆمارى دا و ره‌وش و ئاینده دیار ناكه‌ت ئه‌رێ دێ ملله‌تێن ئیراقى شیێن سه‌ركه‌فتنێ بده‌ستڤه‌ئینن بۆ ڤێ قووناغا نوكه یا هه‌ستیار, ملله‌تێن مه‌زن و باش و چاك نه مه‌رجه و فه‌ره كو د جه‌نگ و شه‌ڕان دا سه‌ربكه‌ڤن، به‌لكو چه‌ندین گه‌ل و وه‌لات و ملله‌ت د جه‌نگان دا شكه‌ستینه و هه‌مى تشت ژ ده‌ستداینه، لێ زڤرینه‌ڤه و خوه ل سه‌ر پێن خوه گرتیه و پێشكه‌فتینه و ره‌وشا وان ژ به‌راهیێ باشتر لێ هاتیه، چونكو چه‌كێ زانستى بكارئینایه و عه‌قلیه‌تا چه‌ك و ته‌قه‌منى و په‌قینا هێلایه و پرسێن تائیفى و مه‌زهه‌بى و ئایینیا توندره‌و ل پشت خوه هێلاینه وكار پێ نه‌كریه، بتنێ زانست بۆ خوه كریه مه‌رجه‌ع و رێنیشاده‌ر. په‌یڤا (عراق) یا ژ عرق هاتى ئانكو كۆما رهان یان كو كۆما نه‌ته‌وه و ئایین و مه‌زهه‌بان, وه‌لاتێ ئیراقێ وه‌لاتێ قه‌یرانایه و هه‌ر ل سه‌ر ده‌ستپێكا دامه‌زراندنا ئیراقا گه‌نى ل سه‌ر بنچینه‌كێ شاش ئیراق هاتیه دامه‌زراندن و ژبه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت یێن عه‌ره‌بان و وه‌لاتێن زلهێز وكۆنترۆل ل سه‌ر بریاردانێ كرن و ئیراق دروستكریه وكورد ژى كرینه د ناڤ ئاگرێ خوه دا و وانان دزانین كورد و عه‌ره‌ب و شیعه و سونه و توركمان و كریستیان و سابئه و.هتد. كوئه‌ڤ هه‌مى ئۆل و نه‌ته‌وه كرینه د ناڤ هه‌ڤدا و تێكهه‌ل كرین باش دزانین كو ب هه‌ڤدو ناقه‌تینن و دێ پرسگرێك و ئارێشه ژێ په‌یدا بن، لێ ژبۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیان ئه‌ڤ كریاره هات ئه‌نجامدا و ژبۆ په‌یداكرنا قه‌یرانان و كۆمێن قه‌یرانان كو هه‌تا نوكه ژى ل وێ باوه‌رێ مه كو چ لایه‌ن وكه‌س نه‌شێن ڤان قه‌یرانان چاره بكه‌ن. هه‌تا نوكه (26) كه‌سان خوه به‌ربژار كریه بۆ سه‌رۆكاتیا ئیراقێ و ژ وان (11) كورد نوویێن به‌رچاڤ هشیار زێبارى ژ پارتى كو خودانا ده‌نگ و كورسیێن زێده و ژ یه‌كێتى به‌رهه‌م سالح و رێبوار ژ نه‌وه‌یى و حاكم رزگار و له‌تیف و هنده‌كێن دى بێلایه‌ن خوه به‌ربژاركریه. زۆر مه‌رج ل ده‌ف هه‌ر به‌ربژاره‌كى هه‌بن ئه‌و ژى دیارترین مه‌رج ئه‌ڤه‌نه (ژدایك و باب ئیراقى بیت ـ خودان شیان بیت ـ ژیێ وى ژ چل سالان كێمتر نه‌بیت ـ باوه‌رنامه ژ بكالوریۆس كێمتر نه‌بیت ـ وه‌لائا وى ب تنێ بۆ ئیراقێ بیت ـ پرسێن گه‌نده‌لیێ ل ده‌ف نه‌بن ـ ره‌وشت پاقژ و باش بیت ـ نه‌هاتبیته گازیكرن بۆ ده‌زگه‌هێن ده‌ستپاكیێ) و زۆر خال و مه‌رج دڤێت ل ده‌ف هه‌ر به‌ربژاره‌كى هه‌بن و ل دووڤ ده‌ستوورێ ئیراقێ دێ په‌رله‌مانێ ئیراقێ ده‌نگى ل سه‌ر به‌ربژاران كه‌ت كو ئه‌و ژى دێ په‌رله‌مانتار ده‌نگى ل سه‌ر ده‌ن كو سه‌رجه‌مێ په‌رله‌مانتارێن په‌رله‌مانێ ئیراقێ دبنه (329) په‌رله‌مانتار ودێ ده‌نگدان هێته ئه‌نجام دان و هه‌ر به‌ربژاره‌كێ شیان ده‌نگێن دو ل سه‌ر سێ بده‌ستڤه‌بینیت ئه‌و دێ ب فه‌رمى بیته سه‌رۆككۆمارێ ئیراقا فیدرال. بۆ نموونه ئه‌گه‌ر ژ كۆیێ (329) په‌رله‌مانتاران هه‌ر به‌ربژاره‌كى شیان (200) ده‌نگان بده‌ستڤه‌بینیت، دێ ئێكسه‌ر بیته سه‌رۆككۆمار، و پاشى دێ سه‌رۆككۆمار ماوه‌كى دانیت بۆ ده‌ستنیشانكرنا سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ و دامه‌زراندنا كابینا خوه یا نوى. ل ڤێره مه ڤیا رۆنكرنه‌كێ ل سه‌ر ده‌نگدان و هه‌لبژارتن و ده‌ستنیشانكرنا هه‌ر سێ سه‌رۆكاتیا ل ئیراقێ…
پرسا به‌ربژارێ سه‌رۆككۆمارێ ئیراقا فیدرال
پشكا (2)
خالد ئه‌حمه‌د بادى
مه‌ره‌ما مه ئه‌وه پرسا كوردان و رۆلێ كوردان د ناڤا حوكمه‌ت و ده‌زگه‌هێن ئیراقى دا كو بوویه مینا عورفه‌كى سه‌رۆكاتیا حوكمه‌تێ بۆ شیعه‌یان بیت و سه‌رۆكاتیا په‌رله‌مانى بۆ سونیان بیت و سه‌رۆككۆمار بۆ كوردان بیت، لێ ده‌ستوورێ ئیراقێ نه‌گۆتیه بلا سه‌رۆكاتیا حوكمه‌تێ بۆ فلان لایه‌نێ شیعى بیت یان سه‌رۆكاتیا په‌رله‌مانى بۆ فلان لایه‌نێ سونى بیت، لێ ل ڤێره (یه‌نك) كه‌فتیه بن كۆنترۆلا لایه‌نێن هه‌رێمێ و ئیرانى كو بۆ خوه‌ه كریه عورفه‌ك و سه‌رۆكاتیا كۆمارێ ب مولكێ خوه دزانن، لێ ئه‌ڤه شاشیه‌كا سیاسى و یا ئه‌خلاقى و یا كوردایه‌تى یه كو ب تنێ بلا ئه‌م بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان كار بكه‌ین بلا ئه‌م هه‌مى كورد ب هه‌موو پارت و لایه‌ن ب تنێ بوو به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێمێ و كوردستانێ كار بكه‌ین نه‌مینین ب پله و پۆست و به‌رژه‌وه‌ندیا تایبه‌ت یا خوه‌ڤه و بلا ئه‌م ب تنێ بۆ وێ چه‌ندێ كار بكه‌ین كو پتر بده‌ستڤه‌ئینانا ده‌ستكه‌فتان بۆ ملله‌تێ كورد و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ. ل هه‌مى پرۆسێن ده‌نگدان و هه‌لبژارتنا ل سه‌رتاسه‌رێ جیهانێ و ل ناڤ ته‌ڤایا ده‌ستوور و قانوونێن جیهانى دا ب تنێ ل سه‌ر پرسا ده‌نگێن زێده و كورسیكێن زێده كاردكه‌ن و حوكمه‌ت و هه‌مى ده‌سته ب رێژا ده‌نگێن زێده دهێنه ده‌ستنیشانكرن، نه‌كو پشته‌ڤانیه‌ك بۆ پارتى لێ ب تنێ یا راستى یه ئه‌م دبێژین و ل سه‌ر هه‌ر كاره‌كى د ا ژى په‌یاما مه بۆ هه‌مى كوردان و هه‌مى ده‌ستهه‌لاتداران كو ئێك بگرن و هه‌ڤپه‌یمانی یا دروست بكه‌ن و ب ئێك لیسته و ئێك به‌ربژاره به‌ر ب به‌غدا ڤه بچن.
ئه‌ز وه‌كو كورده‌ك دێ هزركه‌م كو چ جوداهى نینه، كى بیت ببیته سه‌رۆكێ كۆمارا ئیراقا فیدرال به‌رهه‌م یان هشیار یان رزگار یان له‌تیف یان كى بیت ب تنێ بلا ئه‌م هه‌مى هزر بكه‌ین كو كورده‌ك بچیته سه‌ر كورسیكا سه‌رۆكاتیێ و بلا ئه‌م هزر بكه‌ین كو ئه‌و كورد دێ ببیته سه‌رۆككۆمار كو خزمه‌تا كوردان بكه‌ت و خزمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و خزمه‌تا ملله‌تێ كورد بكه‌ت. زۆر ملله‌ت و گه‌ل و وه‌لاتان ب كوردان كریه كه‌نى و كوردان ژى زۆر ده‌رده‌سه‌رى و مه‌ینه‌ت و زولم و سته‌م دیتینه ل سه‌ر ده‌ستێن دوژمنان و وه‌لاتێن هه‌رێمى و زلهێزان و بلا ئه‌م فه‌رهه‌نگا دیرۆكا خوه‌ڤه بكه‌ین و پێداچوونه‌كێ ل ناڤه‌رۆكا لاپه‌رێن فه‌رهه‌نگا كوردا ن دا بكه‌ین و بلا ئه‌م كورد سه‌ربۆران بۆ خوه‌ه ژ وان بۆیه‌ر و پرسێن بۆرى وه‌رگرین و بلا ئه‌م هه‌ڤ بگرین و حه‌ز ل هه‌ڤدو بكه‌ین و گوه ل دوژمنان نه‌كه‌ین و كوردستانێ بپارێزین و بیژین ره‌شى ره‌ش و بێژینه سپى سپى و بلا ئه‌م نه‌بینه دار ده‌ستێن هێزێن ده‌ره‌كى و یاری و گێمێن سیاسى ل گه‌ل كوردان دا بكه‌ن و بلا ب تنێ ئه‌م هه‌مى ب و كورد و كوردستانێ كار بكه‌ین و ببینه ئێك بریار و ئێك هه‌لویست و ئێك ده‌ست دا كو هێزا مه هه‌یى پتر لێ بهێت و به‌لانسێ خوه ب هێز بێخین و ده‌ستێ هه‌ڤدو بگرین و ببینه ئێك هێز دا كو بۆ دۆست و دوژمنان دیار بكه‌ین كو ئه‌م كوردین و خودان دۆز و مافین و هوون چ منه‌ت و خێران ل گه‌ل مه ناكه‌ن. ئێكگرتى بیت ملله‌تێ كورد ئاڤه‌دان و ئارام بیت كوردستان به‌رز و بالا بیت ئالایێ قازى محه‌مه‌د و مه‌لا مسته‌فا بارزانى, بژیت كورد بمریت دوژمن.
