پرۆژێ مشهختبوونا تهڤایی ژ وهلاتی
ئهڤه پرۆژێ مشتهخبوونا تهڤایی بهرهبهره دهستپێكر كو ژ مێژه وهره ژ بهر وێ هندهكان گازی كرینه و هندهكێن دیتر خهون پێڤه دیتین و یێن بهری وان تامكریه دهركهفتێ ژ ههمبێزا وهلاتی ل دهسپێكێ، دا پێلا كهربگرتنا وێ بگههیته ههرێما كوردستانێ ژی و كورێن كێمینهیین ئاینی و پێكهاتێن جڤاكی یێن بچووك ب خوه دگریت ب تایبهتی ژی كورێن جڤاكێ ئێزدی ب رهنگهكێ پێشچاڤ، ب تایبهت ژی پشتی كارهساتا شنگالێ و دیاربوونا رێكخراوێن تیرۆری ل دهڤهرێ و كونترۆلكرن ل سهر چهندین دهڤهرێن ئاكنجیبوونا وان.. ئهو بخوه هزرا مشتهختبوونا نه رهوا كو ل ڤان دووماهیان دهستپێكری و تایبهت بههرهبایێ نوو كو قووناغا ئێكێ بوو، پاشی هزرا وێ هاته گوهۆرین بۆ قووناغهكا پێشكهفتیتر دا بگههیته ئاستێ خێزانێ ههمیێ ب ههمی تاكێن خوهڤه، كو پشتی وێ بابهت بگههیته جڤاتێن گشتی و ببیته مژارا رۆژێ د ناڤ خهلكی دا ههر وهكو گشتهكا سهیرانێ یه بۆ دهمهكێ كورت و زڤرین پشتی ژ كهیف و خۆشیێ وێ بزڤرنه مالێن خوه.. بێگومان ئهڤ دیاردهیا نێگهتیڤ باندۆرێن وێرانكار ل پاش خوهڤه هێلاینه د ژیانا چهندین پهنابهران دا چ ژ لایێ مادی ڤه بیت یان ب رێیا وان زیانێن ب وان كهفتین سهرهرای بارودۆخێن ژیارێ یێن سهخت یان د بیاڤێ ئاشتیا گشتی دا و هندابوونا گهلهكان ژ وان ژ بهر سهركهفتنا رێیێن نهخۆش و تووشوبوونا وان دبیاڤێ دهریایی دا كو نهیێ دابینكری یه بۆ گههشتنا كنارێ ئارام.. ههر وهسا گهلهك ژ وان تووشی لێپرسینا قانوونی بووینه ل چهندین وهلاتێن بیانی ژ بهر كو ڤیزهیێن فهرمی بدهست وان نهكهفتینه كو بچنه د ناڤ ئهردێن وان دا ب رێیێن نه یێن رهوا، زێدهباری تووشبوونا گهلهك ژ وان بۆ ئاریشێن خێزانی یێن ژێكجودا ژ بهر ئهگهرهكی یان یێ دیتر، چو گرۆڤه نینن بۆ ڤێ مشتهختبوونات نه رهوا ژ بلی هندێ كو ههولهكه بۆ قورتالبوون ژ كهتوارێ تهحل یێ تاكێ عیراقی تێدا دژیت، ژ بهر وان ئاریشێن ناڤخوهیی و روودانێن نهخۆش یێن وهلات ب ههمی پێكهاتێن خوه ڤه دبۆریت و لێگهریانا وهلاتهكێ شوونگر كو ئاسایشێ و بهرقهراریێ تێدا ببینن، زێدهباری ڤهدیتنا دهلیڤهیێن كاری بۆ گهرهنتیكرنا ژیانا خوه و یا زارۆیێن خوه نائێته ڤهشارتن ژ ههمی جڤاكی كو مایتێكرنێن سیاسی ژ لایێ هندهك لایهنێن دهرهكی ڤه یێن دخوازن دهڤهرێن ئێزدیان وهندهك كیێمینهیێن دیترژ خهلكێ وێ ڤالا بكهن، ئهو ژی ژ بۆ لێكۆلینا ئارمانجێن وان یێن تایبهت و بۆ سهپاندنا ئهجیندهیێن وان یێن دهرهكی ل سهر وان، ههر وهسا ئۆمێدا گوهارتنا ستراتیژیا جهێ جوگرافی ههیه ل ڤان دهڤهران، لهورا ئهو بزاڤان دكهن كو فتنێ د ناڤبهرا تاكێن جڤاكی دا دروستبكهن، كو ئهڤێ چهندێ دكهته ئهگهرێ بجه هێلانا مالێن وان و مشتهخبن ژ دهڤهرێن خوه.. ئێدی مشتهختبوونا نهیا رهوا ئهڤرۆ بوویه خهونا گهلهك خهلكی ژ كورێن عیراقێ بێی كو بزانن كا چهندا تهحل و ئهو زهحمهتیا دێ تووشبنێ ب وهلاتێن بیانی ل پاشهرۆژێ، چونكو ئهو وێ مهترسیێ زانن یێن یا ل هێڤیا وان ل دهرڤه كو ئهو ژی گهلهك مهزنتره ژ نهبهرقهراریێ یا كو ئهو تێدا دژین ب بهراوردی ل گهل ئازادیا مهرجدار ل غهریبیێ و دناڤ ئهو ژیارا ئهو د ناڤ وهلاتێ خوه دا ژیان ب سهربهربلندی و بێمنهتی بێی داخوازا پشتهڤانیێ و هاریكارێی بكهن ژ خهلكهكی دیتر. . ئهوێن ههنێ پاشهرۆژا زارۆیێن خوه باش دزانین ل دهمێ ل وهلاتێ خوه دژیان، بێی ترسهك كو ب سهر دابونهریتێن وان دا بهێت ل نێڤ جڤاكێن دیتر دا، ب پێچهوانی هندێ كو وهلاتێن ئهورۆپی و بیانی دێ تووشبنێ ژ بهر وان قانوونین سهرگر ل سیستهمێن وان وهلاتان دا. ل دووماهیێ فهره ل سهر وان ههمی كهسێن هزر ل مشتهختبوونێ دكهن ژ وهلاتێ خوه كو ژبیر نهكهن ستهم و دهربهردهبوون نا ڤهكێشت و دهمێ ڤان نهخۆشیان و قهیرانێن تهحل ههر دێ چاره بن و پشتی وان دێ ئارامی و بهرقهراری كهڤیت چهندی دهم ببۆریت، لهورا فهره ل سهر مه كو ل سهر مشتهخبوونا تهحل و نهخۆش براوهستین چونكو ب تنێ ئهوێ راڤهكرنهك ههیه، ئهو ژی رهڤینه ژ ژیوارێ رهش و تاری. لهورا فهره ل سهر مرۆڤی كو ئهرد و وهلاتێ ب ساناهی خوه نههیلیت ل بهرامبهر خۆشیكێن ژیانێ یێن گهلهك نهڤهكیشن.
و: ئهڤرۆ