پر
شعر: مه‌حموود ده‌رویش
وه‌رگێران: عارف حیتۆ
گۆتن.. ب پێیان یان ب خۆخشاندنا
ل سه‌ر ده‌ستان دێ ڤه‌گه‌ڕن
كه‌ڤر بچووك دبوو و
ئێڤار.. ده‌سته‌كێ نیشانده‌ر بوو
نه‌دزانین كو رێكا دچیته سه‌ر رێكێ
خوینه، خه‌فكه، بیابانه و هه‌لاكه‌ته
هه‌می كاروانێن به‌ری وان، به‌رزه بوو بوون
و رووباری تف دكره هه‌ردو لێڤێن خوه
پارچه‌یێن گوشتێ په‌ڕتاندی،
دڤه‌په‌شینه ب دێمێن ئه‌وێن ڤه‌گه‌ڕای ڤه
یێن ڤه‌گه‌ڕایی سێ كه‌س بوون:
پیره‌مێره‌ك، كچا وی و كه‌ڤنه سه‌ربازه‌ك
ل به‌ر پرێ راوه‌ستای بوون…
(باوشكێن خه‌وێ، پر ڤه‌گرت بوو، شه‌ڤ كولاڤ بوو.
پاش چه‌ند خۆله‌كان دێ گه‌هن، ئه‌رێ ئاڤ ل مالێ هه‌یه؟
ژبۆ پشتراستیێ، ده‌ست كر كلیلێ و ئایه‌ته‌ك ژ قورئانێ خواند…).
كالۆی، ب دلڤه‌كه‌ری گۆت:
و هندی خورت، ل سه‌ر ئه‌ردی جهان بحه‌بینیت
وێ گۆت: بابێ خوه‌شتڤی… لێ ته‌ڤ خانی هه‌ڕفتینه!
لێ ڤه‌گه‌ڕاند: دو ده‌ست دێ ئاڤا كه‌نه ڤه
هێژ گۆتنا وی ته‌مام نه‌بووی،
ده‌نگه‌كێ ژ رێكێ گازی كر: وه‌رن!
د دووف را ده‌نگێ تفه‌نگان هات
یێن ڤه‌گه‌ڕایی.. ده‌رباز نابن
زێره‌ڤانێن توخیبی ل ڤێره به‌ستینه و
یێن توخیبی.. ژ خه‌ریبیێ دپارێزن
(هه‌ر كه‌سه‌كێ ژ ئه‌ڤێ پرێ ده‌رباز ببیت،
بڕیاره گولله‌یان لێ بڕه‌شینین.
ئه‌ڤ پره سێپێكه، بۆ وی كه‌سێ ره‌دكری خازۆكیێ بكه‌ت
ل بن سها ئاژانسا د هه‌وارهاتنا نوو دا.
و مرن ژی ل به‌ر بارانێ و ره‌زیلیێ ب هه‌روه‌یه.
یێ ره‌د بكه‌ت، دێ ل به‌ر پرێ هێته كوشتن.
ئه‌ڤ پرا هه، سێداره‌یا وی كه‌سییه،
یێ كو هێشتا خه‌ونا ب وه‌لاتی ڤه دبینیت).
گولله‌یا ئێكێ…
كولاڤێ تاریێ ژ سه‌ر ئه‌نیا شه‌ڤێ راكر
گولله‌یا دی… ب دلێ سه‌ربازه‌ك كه‌ڤن كه‌فت
ئه‌و كالێ پیر،
ده‌ستێ كچا خوه دگریت و ب پسته‌نده
سۆره‌ته‌كێ ژ قورئانا پیرۆز دخوینیت
ب ده‌نگه‌كێ وه‌ك خه‌ونێ گۆت:
– سه‌ربازینۆ.. چاڤێن خوه‌شتڤییا من یا كچكۆك
یێن منن و دێمێ وێ یێ گه‌نمۆكی ژی هه‌ر یێ منه
وێ نه‌كوژن… من بكوژن
(ئاڤا رووباری بۆشتر بوو… ئه‌وێن نه‌ڤیاین
ب هه‌روه ل وی جهی بمرن، ره‌نگه‌ك دی دانه رووباری.
و ده‌مێ پر، دبیته په‌یكه‌ر، بێگومانه، كو دێ ب نیڤرۆ و
خوینێ و كه‌سكاتییا مرنا ژنشكا ڤه، هێته بۆیاغكرن).
… هه‌رچه‌نده كو كوشتن مینا جگاره‌كێشانێ یه
لێ ئه‌و سه‌ربازێن “جوامێر”
یێن ژ پێرستێن وێ ده‌فته‌را هناڤێن ساڵان هاڤێتی ده‌ركه‌فتین،
ئه‌و هه‌ردوو نه‌كوشتن.
كاڵۆ دكه‌فته د رووباری دا و ئه‌و تورینا بوویه هێتیم
جلكێن وێ… دڕیایی بوون،
عه‌ترا ئاسمینێ ژ سینگێ وێ یێ رووس فڕی
ئه‌و سینگێ ژ بێهنا وێ تاوانێ مشت بووی
جاره‌كا دی، بێده‌نگیێ دادا و رووبار زڤڕی،
تف دكره به‌ر لێڤێن خوه
پارچه‌یێن گوشتێ په‌ڕتاندی
… ڤه‌دپه‌شنه ب دێمێن ئه‌وێن ڤه‌گه‌ڕای ڤه
وان نه‌دزانین ڕێكا دچیته سه‌ر ڕێكێ
خوینه و خه‌فكه… و كه‌سه‌كێ چ نه‌دزانی
ژ وی رووبارێ خوینا ڤه‌گه‌ڕیایان دمێژیت
(ئه‌و پره وه‌ك ڕێكان هه‌ر ڕۆژ مه‌زن دبیت، مشه‌ختبوونا
خوینێ د ئاڤا رووباری دا، په‌یكه‌ران ژ داتراشینا
شووشه‌به‌رێن گه‌لی چێ دكه‌ت، ده‌مێ دبیته تشته‌ك
ژ په‌رستنێ زێده‌تر، ره‌نگێ ستێرا و پێڤه‌دانا
بیره‌هییا و تاما ئه‌ڤینیێ پێڤه‌یه).
***
ژێده‌ر:
الجسر. دیوان حبیبتی تنهچ من نومها. الدیوان- الاعمال الاولی (1). منشورات دار ریاچ الریس، گ1- 2005. ص؛ 366- 370.
