پشته‌ڤانی ژ هه‌وه.. ئاڤاكرن ژ مه
ئیسماعیل عه‌لی
بێگومان پێشكه‌فتن و سه‌ركه‌فتنا ملله‌تان نه تنێ سه‌ربۆڕا مه‌زنانه، ژ هێز و شیانێن گه‌نجێن تژی بزاڤ و خۆدان ئۆمێدن.لامه‌زن ژێده‌رن بۆ وان گه‌نجان بۆ خوه سه‌ربور و شاره‌زاییا ژ وان وه‌ربگرن.
خۆدێ ئاقل و هزر و بیر و شیانێن داهێنان و ئافراندنێ داینه مرۆڤان، به‌لێ پا وه‌به‌رهێنانا ئه‌ڤان هزر و شیانان و ده‌ستنیشانكرنا كه‌سانێن به‌هره‌مه‌ند و بلیمه‌ت و زانا و هاندانا وان بۆ به‌ر ب كاركرن و ده‌ستڤه‌ئینان و ئافراندنێ ئه‌ركه لسه‌ر ملێن حوكمه‌ت و ده‌سهه‌ڵاتدارا ل هه‌ر وو ڵاته‌كی ئه‌گه‌ر ڤیا به‌ر ب ئاینده‌كێ باش و ملله‌ته‌ك ئاڤا خوه نیشا جیهانێ بده‌ت.
هه‌ر زارۆیه‌ك ده‌مێ ساڵ بۆ ساڵ خوه دبینیت یێ گه‌شێ دكه‌ت، و دبیته گه‌نجه‌ك ل بوهارا ژیێ خوه، چ كچ یان كوڕ، هێز و ئه‌نه‌رژییه‌ك د بزاڤ و جموجوڵێن خوه دا هه‌نه. ئه‌گه‌ر ئازادیێ و بوارێن باشتر یێن كاری به‌رپێن خوه ببینن و هاندان بۆ وان هه‌بیت، ئه‌و گه‌نج دشێن كار و داهێنانێن باش ئه‌نجامده‌ن خزمه‌تا خوه و جڤاك و ملله‌تێ خوه بكه‌ن و ئاینده‌كێ باش بده‌ستخوه بێخن و بسه‌رفه‌رازی بژین.
به‌روڤاژی، ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ گه‌نجه بگه‌هنه وێ هزرێ كو هێز و شیانێن وان وه‌كۆ ژیێن وان رۆژ بۆ رۆژێ دێ به‌رب پاییزا مرنێ ڤه چن بێی مفاوه‌رگرتن ژ شیانێن وان، هه‌لبه‌ت دێ ڕاده‌ستی بێزاری و بێ ئۆمێدیێ بن. له‌وا ژی، ل جهێ كار و داهێنان و ئافراندنێ ژ بۆ خزمه‌تكرن بۆ ئاڤاكرنێ، دێ ب ئه‌و گه‌نج ب داخباری ڤه به‌ر ب كارێن خراپ ژی كه‌ڤن، و خراپكرن دێ جهێ ئاڤاكرنێ گریت.
ئه‌ڤرۆ گه‌لێ كورد ب گشتی، و خه‌لكێ مه ب تایبه‌ت ل كوردستانا باشور كه هه‌رێما كوردستانێ یه، هیڤیا ڤی ملله‌تی گه‌نجێ كورده هه‌رده‌م ببیته درویشمێ به‌رخۆدان و ئاڤاكرنێ. نه‌خاسمه مه‌زنترین پیلانێن دوژمنا لهه‌ر چار پارچێن كوردستانێ د به‌رده‌وامن، ژبلی خییانه‌تێن دهێنه‌كرن د ناڤ كوردستانێ بخوه دا دژی ئارامییا نه‌ته‌وه‌یی. فه‌ره مافپه‌روه‌ری ل هه‌رێما مه پرایه‌ره‌تیا ئێكێ بیت بۆ رێكئێخستنا رێزێن جڤاكی و دادپه‌روه‌ری د هه‌می ته‌خ و چینان دا. تایبه‌ت گرنگیدانا حوكمه‌تا مه یا هه‌رێمێ بۆ پاراستنا ستوینكا بناغه‌یا ملله‌تێ مه، پێشه‌نگێن پاشه‌رۆژێ، گه‌نجێن مه، تایبه‌ت ئه‌ڤێن خودان ناسنامه و خودان شیان و شاره‌زایی.
هه‌ر چه‌نده، بۆ پتر ژ ٣٠ ساڵانه هه‌رێما كوردستانێ، تایبه‌ت ل پێش ئیراقا وێران یا مه‌ركه‌زی ڤه، پێنگاڤێن باش ب گۆره‌ی ئاڤاكرن و گه‌شه‌پێدان و وه‌به‌رهێنانێن ده‌رڤه و پێشئێخستنا جڤاكێ شارستانی هاڤێتینه و هیڤیا هه‌ر به‌رده‌وامیێ ژی. به‌لێ هێشتا كێموكاسی به‌رده‌وام هه‌نه و ژلایێ بازرگانی و كشت و كاڵی و نه ب درستی گرنگیدان به‌رهه‌مێن خومالی و نه‌چاره‌سه‌ركه‌نا قه‌یرانا مه‌زن یا بێسه‌ر و به‌ریا هێلێن كاره‌با گشتی و چه‌ندین ئه‌زمێن دی.
ژ سه‌ده‌ما به‌رده‌وامیا ڤان كێشه‌یان، دبیت نه دانانا پلانه‌كا ساخله‌مه د سه‌ره‌ده‌ریكرن دگه‌ل گرنگترین هێزا مروڤی، ئه‌و ژی په‌راوێزكرنا گه‌نجێن مه یه گه‌له‌ك ب مۆخابنیڤه ئه‌ڤروكه ماڵ نینه ژماره‌یه‌كا كوڕ و كچێن وان بۆ چه‌ند ساڵه‌كا ده‌رچوویێن زانكۆێنه و حوكمه‌تێ چ مفا ژ ناسنامه و تایبه‌تمه‌ندیێن وان نه دیتینه، ژلایه‌كی ئه‌گه‌ر خوه‌دان ئه‌ڤ ناسنامه‌یێن زابستی و هیۆمانیتی ل و ولاته‌ك ئه‌ورۆپا بن، دی بیاڤه‌كێ كاری برێیا هنده‌ك وورشۆپان سه‌ر ب وان كۆمپانیێن پێدڤی ب تایبه‌تمه‌ندیا وانڤه بۆ وان هێته دیتن.
جهێ داخێ یه، سه‌ره‌رای ئه‌و پرۆژه و كۆمپانیین وه‌به‌رهێنانێ ل هه‌رێما كوردستانێ، دبیت ژبه‌ر هه‌ڤركیێن حزبایه‌تی و ئاڵۆگوریێن ل حكمه‌تا مه‌ركه‌زی، ب ره‌نگه‌كێ دادپه‌روه‌ر گه‌نجێن مه تێدا مفا ژڤان پرۆژه‌یا نه‌دیت بن. به‌روڤاژی خه‌لكێ بیانی پتر وه دیاره مفادار بووینه ژ خه‌لكێ مه‌یێ ناڤخوه‌یی.
ئه‌ڤه لایه‌ك، ژلایه‌كێ دی، پتر وه‌سا ئاشكرایه، ژبلی وه‌ك نێرینا من بخوه، ژلایێ خواندنا بلند ڤه پتر گرنگی ب كۆنتیتی هاتیه دان نه‌ك كۆڵیتی. بۆ پتر شرۆڤه‌كرن؛ ژمارا زانكۆیان تایبه‌ت یێن ئه‌هلی هه‌ر یێ زێده دبن بێی پتر هزركرن د دامه‌زراندنا ڤان خوانده‌ڤانێن گه‌نج. نه مه‌رجه ژی تنێ ل دویڤ ناسنامێن خوه بێنه دامه‌زراندن ژی، به‌لێ هه‌تا ساده‌ترین كار ژی بده‌ست وان ناكه‌ڤن ژبه‌ر نه‌بوونا كارگه‌ه و كۆمپانیێن پێدڤیتر بۆ به‌رهه‌مێن ناڤخوه‌ی چ پیشه‌یی یان كشت و كاڵی بازرگانی یانژی ته‌كنۆلۆژی.
له‌وا تنێ ئه‌و گرنگ نینه گه‌نجێن مه عه‌با و كۆڵاڤێن ره‌ش یێن ده‌رچوونێ بكه‌نێ و ناسنامه‌یێن خوه ل ماڵێن خوه دانن، به‌لێ چاواتیا پاراستنا ئه‌و كه‌ره‌ستێن زانستی و مه‌عریفی یێن گرنگ كو خوانده‌ڤانان ل ساڵێن په‌یمانگه‌ه و كۆلیژان وه‌رگرتین، دا ره‌نجا وان بێ به‌هر نه‌چیت و ئه‌و ژی ژلایێ خوه ئه‌و تیۆر و میپودێن وان وه‌رگرتین بشێن بڤه‌گوهێزن بۆ بووارێن پراكتیكی و بگه‌هنه داهێنانێن باش د بیاڤێن كاری دا و هۆسا دێ وه‌لاتێ مه ئاڤا بیت و به‌رپرسێن مه نامیننه لهیڤیا بریاره‌كێ ژ به‌غدا هه‌تا موچه‌یێن ووڵاتیا بهنێرن.
ئه‌ڤرۆكه، ئاڤاكرنا گه‌لێ مه تنێ د ده‌ستێن گه‌نجێن مه دا یه. لێ خالا چاره‌سه‌ریێ، نه تنێ د وه‌به‌رهێنانێن بیانی یا دا یه، به‌لێ دڤێت مێشكێن تازه یێن هه‌ڤوه‌لاتیێن مه یێن گه‌نج بێنه وه‌به‌رهێنان كرن دا ئه‌و بخوه بشێن ئاڤاكرن و ئافراندنێ بكه‌ن بۆ خزمه‌تا گه‌لێ خوه یێ كورد ل جهێ بیانیان.
هه‌روه‌سا ژ قه‌یرانێن دی، بلند نرخاندنا ئه‌و گه‌نجێن نه‌خودان شیان د ناڤ جڤاكی دا بۆ جهێن گرنگ و هه‌ستیار چ ژلایێ سیاسی یان ئابووری یان هه‌ر بوواره‌كێ دی، ل جهێ گه‌نجێن پێدڤیتر بۆ وان جهان. ئه‌ڤه ژی ئێك ژ جۆرێن گه‌نده‌لیێ یه د سیسته‌مێن پۆلیتیكی دا و دڤێت شه‌ر و چاڵێنج بۆ بێته‌كرن كو كه‌سێ پێدڤی ل جهێ پێدڤی بیت دا پێشڤه‌چوون و دادپه‌روه‌ری د ناڤ هه‌می رێزێن ملله‌تی دا هه‌بیت.
هۆسا، ئه‌گه‌ر ملله‌تان بڤێن خوه ئاڤا كه‌ن بلا ستوینكا شارستانیه‌تا خوه بپارێزن چنكی هه‌ر ئه‌ون ده‌ستێ راستێ یێ مله‌تی و هێزا پاشه‌رۆژێ.
بلا جهێن بلند پشته‌ڤانیا وان بكه‌ن دا خوه و ملله‌تێ خوه ئاڤاكه‌ن. ئه‌گه‌ر گه‌نجێن مه هه‌بوون و كیانێ خوه ل ناڤ ملله‌تێ خوه نه‌دیت، مخابن دێ هه‌می توخیبێن بیانی به‌زینین دا ل هه‌بوونا خوه بنێریت.
