پشتی سەرهلدانێ.. كورد و ئەدەبێ زیندانێ
بلند محمد
ب درێژیا دیرۆكێ ملەتێ كورد توشی گەلەك دەردەسەری و ئەنفال و هەوێن ژناڤچۆنێ بوویە و ڤان هەموو هەوێن قڕكرنێ كارتێكرنەكا مەزن ل سەر پێكهاتەیا جڤاكی و دەروونێ مرۆڤ كورد كرییە، لێ رەنگڤەدانا ڤان بۆیەر و روودانان د ناڤ وێژە و ئەدەبێ كوردی دا گەلەك كێم دهێتە دیاركرن. دبیت بەرهەم ل دۆر ڤان بۆیەران هەبن، لێ ب قەدەر قەوارەیێ وان كارەساتان ب هزرا من هێشتا چ نەهاتیە نڤیسین.
بۆ نموونە ل سەر كەیسێن سیاسی، ب هزاران مرۆڤێن یێن توشی گرتن و ئەشكەنجەیێ بووینە، لێ هەكە نێرینەكێ ل ناڤ وێژە و ئەدەبێ كوردی بكەین، دێ بینین كو ژ ڤی ئالیی ڤە گەلەكێ هەژارە، د سەر هندێ را كو ئەدەبێ زیندانێ پشكەكە گرنگە ژ ئەدەبی و ب چ شێوەیان ژێ ناهێتە جوداكرن.
راستە ل سەر دەمێ رژێما بەعسا ژناڤچوویی، ئەو رێك و دەلیڤە و ئازادی نەبوو، نڤیسەر دەربرینێ ژ نەهامەت و بندەستیا مللەتێ خوەیێ كورد بكەن، لێ پشتی سەرهلدانێ و ئازادبوونا گەلێ كورد كو ل رۆژەكا وەكی ئەڤرۆ ل 5 ئادارا سالا 1991 چریسكا ئێكێ یا سەرهلدانێ گەش بوو و ژینگەه و سەقایەكێ نوو یێ ئازادیا رادەربرینێ ل كوردستانێ پەیدا بوو. دهاتە پێشبینیكرن كو دناڤ ئەدەبێ كوردی ب سەدان بەرهەم ل دۆر زیندانێ و زیندانیان هاتبانە نڤیسین، لێ نە نڤیسەرێن زیندانی و نە نڤیسەرێن ل دۆر زیندانێ و زیندانیان دنڤیسین گرنگی ب ڤی جۆرێ ئەدەبی نەداینە. راستی مرۆڤێ كورد گەلەكێ خەمسارە و نەشیایە ڤان روودان و كارەسان بێختە دخزمەتا دۆزا گەلێ خوە دا. هەكە دڤیابا نوكە هەلەبجە هۆلۆكوستا كوردا با، لێ ئەم دخەمسارین.
هەكە نێرینەكێ ل دەوروبەرێن خوە بكەین، دێ بینین ئەدەبێ عەرەبی گرنگییەكا مەزن ب ئەدەبێ زیندانێ دایە وەكو نامەیەكا نەرازیبوونێ بەرامبەر وێ سەركوتكرنا دەرحەق وەلاتییێ وان دا دهێتە برێڤەبرن.
ل ڤێرە پێشنیار دكەم، دەزگەهێن چاپ و وەشانێ هندەك نڤیسەران راسپێرن كو دیداران ل گەل زیندانیێن سیاسی بكەن و بیرهاتن و بیرەوەریێن وان تۆمار بكەن وەكو پشكەكا گرنگ ژ دیرۆكا ڤی مللەتی و بها دان ب وان روودانان، بهادانە ب دیرۆكێ و دوكیومێنتكرنا هندەك لایەنێن ڤەشارتی ژ دیرۆكێ.