پشتی من ڕۆمانا (ڕەجماندنا سۆڕەیایێ) خواندی
موسەدەق تۆڤی
دەمێ ژ ئەگەرێ مژوولاهیێن ڕۆژانە یان خواندنا پەرتووكەكا دیرۆكی و هزری هەست ب ماندووبونێ بكەم دەملدەست پەنایێ د بەمە بەر خواندنا رۆمانەكێ، د ئەنجام دا گەهشتیمە وێ باوەرێ رۆمان سەرەرای هەموو پەسنێن وێ و سەنگا وێ د ناڤ جۆرێن جودایێن ئەدەبیاتێ دا ئامرازەكە بۆ تەناكرن و ئارامكرنا مێشكی.
هوسان د ڤان ڕۆژان دا من خواندن و پرۆژەیێن خوەیین نڤیسینێ دانە ئالییەكی و رۆمانا (ڕەجماندنا سۆڕەیایێ) خواند، ڕۆمان ژ نڤیسینا (فەرەیدون ساحیب جەم)ە، ڕۆماننڤیس كەسەكێ ئیرانیێ هەلگرێ رەگەزنامەیا بیانییە، وەك رۆژنامەنڤیسەك ل سەردەمێ شاهی ئیرانێ و پشتی ئەوا دبێژنێ شۆرشا گەلێن ئیرانێ یا 1979ێ وەك ئازادیخوازەكێ ئیرانی دژی دەستەلاتێ ئیرانی كارێن رۆژنامەڤانی ئەنجامداینە و چەند رەنگێن ئەشكەنجەدان و زیندانێ دیتینە و ب دەستهەلییا خوە ژ زیندانێن سەردەمی دەستەلاتێ خۆمەینی رزگار بوویە، د هەمان قۆناغ دا چەند جاران ل ژێر ناسناڤێن ڤەشارتی گەشتێن ناڤ خاكێ ئیرانێ كرینە و وەك دیدەڤانەك ئاگادار بوویە ل سەر رەوشا وێ زێندانا مەزن یا گەلێن ئیرانێ تێدا دژیان، (ڕەجماندنا سۆڕیایێ) ئیكە ژ بەرهەمێن ڤان گەشتێن وی. وەرگێرێ رۆمانێ (دیان جەمیل) گەنجەكێ خوەدی شیانێ دهۆكێیە، تایبەتمەندییا بایۆلۆژی هەیە و نها خویندكارێ دكتورایێیە، ژ سالا 2010ێڤە ب دەهان پەرتووكێن وەرگێرای هزری، زانستی و ئەدەبی پێشكەشی پەرتووكخانەیا كوردی كرینە، ئەڤ بەرهەمە دبیت داوی بەرهەمێ وی یێ چاپكری بیت ل 2022ێ ژ ئالیێ پەرتووكخانەیا Hema ل دهۆكێ هاتییەبەلاڤكرن، پەرتووك د بنیاتدا ب فرەنسی هاتییەنڤیسین و (دیان جەمیل)ی ژ ئینگلیزی وەرگێرایە كوردی.
من نەڤێت ڤەكۆلینەكا ئەدەبی ل دۆر رۆمانێ بكەم یان ئاستێ وەرگێرانێ هەلسەنگینم، لێ تنێ دێ ئاماژە ب چەند خالەكێن پەیوەندیدار كەم.
ڕۆمانا (ڕەجماندنا سۆڕیایێ) دەربرینێ ژ رەوشا ئێرانێ ل داوییا سالێن حەفتییان و هەشتییان ژ سەدسالییا چوویی دكەت، جوگرافیا رۆمانێ باژێرێ كرمان یێ باشوورێ رۆژهەلاتێ ئیرانێ ب تایبەت گوندێ ((كۆپایێ)) یێ سەر ب ڤی باژێری ڤەیە، ل دەسپێكا ڤێ قۆناغا دبێژنێ سەردەمێ شۆرشا گەلێن ئیرانێ رووددەت. ئەگەر هەر شۆرشەك ل جیهانێ ب دەهان ئەرێنییان و كتەكا نەرێنییان دگەل خوە بینیت، ئەڤ شۆرشە ب سەدان نەرێنییان دگەل خوە دئینیت، ب رەنگەكی خەلكێ وی وەلاتی خوزیێن سەردەمێ شاهی بخوازن، یا ژ هەموویان خرابتر دەستەلات هەموو وان نەرێنییان پیرۆز دكەت و ب فەرمانا خودێ ناڤ دكەت و یێ ژ ڤێ فەرمانێ دەركەڤیت ب دژایەتییا و خودێ و پیغەمبەری و ئیمامی گوناهبار دكەت. ژ ئەنجامێ ئەڤا ب شۆرش هاتییە‌ناڤكرن هژمارەكا مەزنا تاوانباران ژ زیندانا دهێنە ئازادكرن و ئەڤ كەسە كۆركێ كەسێن دیندار دكەنە بەر خوە و ناسناڤی ئاخۆندیێ (مەلاتیێ) ددەنە خوە و ل باژێر و گوندان دگەرن نە تنێ رابردوویێ خویێ رەش د ڤەشێرن بەلكی خوە دەولەمەند كەن و وەك پێشەنگین جڤاكی دهێنە مەیدانێ، مەلا حەسەنێ لاجیڤاردی ئێكە ژ ڤان كەسان، ئەڤ كەسە هێژ د زیندانێ ڤە پەیمانێ ددەتە ڤەكۆلەرێن دەستەلاتێ نوو دێ بۆ بەرژەوەندییا وان كاركەت، دەسپیكێ وەك كەسەكی سەر ب شۆرشێ ڤە و جهێ باوەرییا ئیمامی دهێنە مەیدانی، لی دیارە بەفر سارییا خوە ناهێلیت، لاجیڤاردی سەخمەرات خوە دەولەمەندكرنێ دەست ب دزی و خاپاندن و سەردابرن و كوشتنا خەلكەكی دكەت، پشتی چەند جارێن زیندان و سزادانێ و خوە رزگاركرنێ ژ ڤی باژێری بۆ گوندەكی و ژ وی بۆ گوندەكێ دی دچیت هەتا ل گوندێ ((كۆپایێ)) وەك ئاخوندێ گوندی بنەجه دبیت، ئەڤ كەسە بۆ جهئینانا ئارمانجین خوە دێ هندەك كەسێن بێ گونەه كەنە قوربانی، د رەوشەكا وەك رەوشا وێ قۆناغێ وێ ئەردنیگاریێ ژن بەری زەلامان دبنە قوربانی و قارەمانا ڤێ رۆمانێ (سۆرەیا) قوربانییا ڤێ رەوشێیە، رۆمانڤیس وەك كەسەكێ خوەدی شیان و ئەزموون شیایە شاكارەكێ ئەدبیێ مەزن بنڤیسیت و وەك رۆمانەكا دیرۆكی دیرۆكا رەوشا جڤاكییا ئیرانێ د دەه سالێن بەراهیێ یین شۆرشا خۆمەینی بەرچاڤ بكەت.
هندی پەیوەندی ب وەرگێرانێ ڤە هەی، نە ژ ئەنجامێ بەراوردا دەقێ كوردیێ رۆمانێ دگەل یێ فرەنسی یان ئینگلیزی بەلكی ژ ئەنجامێ خواندنا من بۆ وەرگێرانا كوردی و تیگەهشتنا من بۆ وەرگێرانێ و ئەزموونێن من یێن پێشتر دگەل وەرگێرانێن وەرگێری ئەز دكارم بێژم وەرگێرانەكا سەركەتییە و خوزی پرانییا كەسین مە یێن زمانێن بیانی دزانن خوە دا با مەیدانا وەرگێرانێ و هەرئێكێ ل دووڤ دەم و دەلیڤا هەی د ڤی واری دا خزمەتەك بۆ پەرتووكخانەیا كوردی كربا.
هندی پەیوەندی ب پەرتووكخانەیا Hema ڤە هەی كو ب چاپكرن و بەلاڤكرنا ڤێ پەرتووكێ رابووی، خوەدیێ پەرتووكخانێ نانیاسم، تنێ جارەكێ دووان من سەرەدانا وێ كریە، ل قولاچكەكا بازارێ دهۆكێ یە، جهێ وێ نیشانا هندێیە كو پەرتووكخانە و خوەدیێ خوە ژ ئالیێ ئابووری ڤە كێم شیانن، لێ دەمێ ب كێمشیانییا خوەڤە ڤان كاران دكەن ب راستی هەژی دەستخوشیێ نە، ناهێتەڤەشارتن هەركەرتەك ب رێكا كەرتێ تایبەت ڤە نەبیت پێش ناكەڤیت، كەرتێ رەوشەنبیری ل ڤی وەلاتی ئەگەر كەرتێ تایبەت پشتەڤانیێ لێ نەكەت پێش ناكەڤیت، ئەڤ بەرهەمە ژی نموونەك د ڤی واری دا ئەگەر ب هیڤییا سازییەكا گشتی ڤە با د بیت چەند سالەكێن دی ژی هەر دەستنڤیس با.
