پشتی هەڤالەكێ مە خیانەتكری ئەز دانەكێ رۆژێ ب پانكێ ڤە هلاویستم
دیدار: سالار محەمەد دۆسكی
1 – 7
زیندانیێ سیاسی بلند محەمەد، سەربۆرا خوە گرتن و ئەشكەنجەیێ بۆ مە باس دكەت كو ژ بەر هەلوەستێن خوە یێن سیاسی و كاركرنێ ل گەل رێكخستنێن نهێنی، تووشی زیندانێ بوویە و د زیندانێن رژێما ژ ناڤچۆیا بەعس دا، ب دەهان جۆرێن ئەشكەنجەیێ دیتینە و ل ڤێرە مە هەولدا پەنجەرەیا بیردانكا وی ڤەكەین دا هوورهووركێن وان سالێن دناڤبەرا ترسێ و روومەت و خوەراگریێ دا باس بكەت و مە همبەری وێنەیەكێ راستەقینەیێ وی سەردەمی بكەت كو بزانین ئازادیێ د سەردمێ سەركۆتكرنێ چ چێژەك هەیە.
ل دۆر ئەگەرێن گرتنا خوە دبێژیت: هێشتا ئەز دژیێ هەڤدە سالیێ دابووم، دەمێ ژ لایێ رژێما بەعس ڤە هاتیمە گرتن. هینگێ ئەم قوتابی بووین، ئەز گەل هەڤالێ خوە (سەدیق حاجی) بووم و ئەو ژی ل گەل ( ئەحمەد رەشید) ل گەل شانا شەهید (خالد) د رێكخستی بووین. من تنێ (سەدیق) دنیاسی. هەر یا وەسا ژی بوو، كار ل گەل رێكخستیێن نهێنی دێ ئێكی هەتا دوا ل دەسپێكێ نیاسی و ئەڤێن ل پشت وان بۆ دەمەكی دمینن ڤەشارتی، ئەو ژی ژ بەر مەسەلێن ئیمناهیێ و مرۆڤی كەس بۆ خوە نەدایە سویندێ كو سەداسەد وەكو مرۆڤی بن و هەتا ئەم ژ زیندانێ دەركەتین ژ نوو من زانی كو ئەحمەد گرێدایی پێشمەرگە (فەهیم گەرمافی) بوو. ئەڤ مێژوویە ژی بۆ دەستپێكا سالێن هەشتیان ڤەدگەریت.
ل مالا مە، باخچەیەكێ گولچیچەك و رحانا هەبوو، دەیكا من رحمەتیێ گەلەك گرنكی پێ ددا، دەمێ بەلاڤۆك ژ ناڤ پێشمەرگەیان دهاتن، ب شەڤ د ناڤ وان گولچیچەك و رحانان دا مە ڤەدشارتن هەتا دەلیڤ هەبا برایێ ئەو بەلاڤۆك دبرن، لێ مە نەدزانی بۆ كیڤە دبرن و بۆ كێ دبرن و نەدهێلا ژی هیچ پرسیارەكێ ژێ بكەین. وەكو دبێژن دڤێ دەربارێ وی دەڤێ مە گرێدابوو.
ل 19-9-1985 ل دەمژمێر (11) سپێدێ، ل گەل هەڤالێ خوە(سەدیق حاجی) ل باژێڕكێ سێمێلێ، مە ل دكانەكا فرۆشتن و ڕێكخستنا جامان، پشتی دەواما قوتابخانێ مە ل وێرێ كار دكر. ژ نشكەكێڤە، تەكسیەك ل بەر دەرگەهێ دكانێ ڕاوەستیا. دو زەلام ب جلكێن مەدەنی ژێ پەیابوون و گۆتن:(مە هندەك مێزە یێن هەین و مەدڤێت جاما دانینە سەر، هەكە هوون بهێن بۆ مە بپیڤن و چێكەن باشە(. ئەم ژی ب دلەكێ سافی ل گەل وان سواربووین. وان ئەم بەر ب باكۆرێ سێمێلێ برن كو هینگێ فرقەكا لەشكرێ ئیراقێ ل وێرێ بوو. مە ژی قەت هزرا هەبوونا وێ فرقا لەشكری نەكر كو ب شێوەیەكێ دەمكی ل وێرێ دابوو. تنێ ئەم ب وێ نیازێ یێن گەل وان سواربووین كو مێزا ب پیڤین و بزڤڕین دا جاما بۆ وان ببڕین. ژ بەركو ب جلكێن مەدەنی بوون، چ گۆمان بۆ مە ل سەر پەیدا نەبوو. راستە بەری هینگێ (ئەحمەد) هاتبوو گرتن، بەلێ مە گۆمان سەر نەبوو كو هەر تشتی ئاشكرا بكەت و مە ژی بدەتە گرتن، چونكو مە دزانی ئەحمەد نەیێ خرابیێ یە، هەكەر نە وەكو گەلەكا دا رەڤینە دەڤەرێن بن دەسەلاتا پێشمەرگەیان.
ئەم گەهاندینە ناڤ بارەگایێ فرقا لەشكری و تەكسی ل بەر خیڤەتەكێ ڕاوەستیا و گۆتنە مە (فەرمۆن). ئەم ب ژوور خێڤەتێ كەتین و من هند دیت ژ هەموو لایانڤە خیڤەت هاتە دۆرپێچكرن، سەربازێن ب خۆدە و چەك و تڤەنگ ل دۆر خیڤەتێ ڕاوەستیان و لوولیێن تڤەنگان ل سەمتا مە ئاراستەكرن. هەمی كوژی و سوویێن خیڤەتێ بوونە سەرباز. لوولیێن تڤەنگان ل سەمتا سینگ و مەژیێ مەبوون. جرفەك ب من كەت و من گۆتە هەڤالێ خوە:(سەدیق، ئەڤە چیە؟). گەلەك نیشانێن پرس و حێبەتیێ خوە ل سەرێ مە دان. سەربازەكی كو نێزیك من بوو، تەپۆلەك ل پاتكا من دا، چەقێێن ژ ددانێن من ئینا و ب ئەرەبی گۆتە من:( نە ئاخڤە).
دەستێن مە ژ پشتڤە گرێدان و پاتەیەكێ ڕەش ژی هاڤێتنە چاڤێن مە و زەب گرێدان. من دڤیا پرسیار بكەم كا ئەڤە چیە چێدبت؟ بەلكو شاش تێگەهشتنەك هەبت؟ لێ ئێشانا تەپۆلا وی سەربازی ئەز پاشڤەبرم و من نەدزانی ژی كا دێ چ ل مە كەن و مە بۆ كیڤە بەن.
دەنگەك هاتە من و من بهیست یێ ب ئەرەبی دبێژیت:(كا ئەو هەردو قەشمەر؟). هەر ئێك ژ مە زللەهەك لێدا و زنگێنی ژ گوهێن من هات و ئەم پشكنین كرین و هەر تشتەكێ فمە ژ مە ستاندن (پارە، كلیل، ناسنامە) هەتا قایشا پەرنتەرۆنی ژی ژ مە ستاندن.
وەسا چاڤ گرێدایی ئەم سواری ترۆمبێلەكێ كرن و ئێك ب ئەرەبی دئاخڤت و دگۆت:( گەورەم، ڤان قەشمەران كیڤە ببەین؟) وی، كو مە ژی های ژێ هەبوو گۆت:(ئێكسەر بۆ مەیدانا گوللەبارانكرنێ ببەن، ڤێت ئەڤ قەشمەرێن تێكدەر بهێنە كوشتن، دەماغسزێن دەماغسز).
قوتێن ژ دلێ من هات. ترسێ دلێ من گرت. من نەدشیا تفا خوە داعویرم. تنێ دهاتە پێش چاڤێن من كا دێ چەند گوللە سینگێ من سمن. یان دێ چەوا مەژیێ من ڕژتە بەر پێن من. دێ چەوا هێدی هێدی ڕحا من هێتە كێشان و ژووردا ب ئەردی كەڤم و ببمە سەوكەكا بێ هش و جانەكێ بێ لەش. د هزرا خوە دا ل عزرائیلی دگەڕیام، من دگۆت ها ژ نشكاڤە دێ هێت و دێ دەست قتقتكا من دانت و چاڤێن من دێ ژ قۆقلكێ هێنەدەر. كا دێ ب چ شێوە هێت، وەك گورگ، وەك ئەژدەها یان ژی وەكو فریشتەیەكی دێ ب دلۆڤانی ڤێ ڕوحێ هلكێشت. گۆتنێن وان پۆلیسان یێن زڤر و هەموو گەف ژی، بارگرانیەكا دی بوون ل سەر هزر و دەروونێ مە.
ڕۆژ ل بەر مە گەلەكا درێژ بوو، ترۆمبێلێ ڕێكەك دبڕی و مششێن تژی گوهێن مە دكر. من هەستپێدكر كو ئەڤ ترۆمبێلە یا دناڤ هندەك چەپ و چیڕان دا دەرباز دبت. ژێهەلی و ئەڤرازینە، ژ هاژۆتنا وێ یا دیار بوو، چەپ بۆ ڕاست، ڕاست بۆ چەپ. من زانی ئەڤ رێكا ب چەپ و چیڕ نەدەشتە وەكو وان ژێ گۆتی، بەلكو رێكەكا چیاییە بەلێ بۆ كیڤەیە، من ئەو نزانی بوو.
پشتی بهۆرینا پتر ژ ساتەكێ، وەكو من هەست ب درێژیا ڕێكێ و دەمی كری كو، بێزاریێ ئەز دخوارم و ترسێ ژی وەكر ڕێك ل بەر من ببتە سال، لێ ژ نشكاڤە جارەكێ ترۆمبێل ڕاوەستیا و دەرگەهێن وێ هاتنە ڤەكرن و هندەكان دچنگلێن مە ڕا گرتن و برینە ژوورەكێ.
هندەك د وێ ژوورێ ڤە هەبوون، ب ئەرەبی دئاخفتن، لێ ژ وێ ترسا ئەز تێدا من تەركیز ل سەر ئاخفتنێ نەكر. یا ڕاست ئەرەبیا من ژی نە هندا خورت بوو كو دهەمی ئاخفتنێن وان بگەهم. هێشتا چاڤ و دەستێن مە ژی دگرێدایی بوون. تنێ من دەنگەك بهیست، من گۆمان بر كو وی دەنگی دنیاسم. فۆنەتیكا دەنگێ وی بۆ من یا غەریب نەبوو. لێ د وێ دەلیڤێ دا من هزرا مرنا خوە دكر و من هزرا وی كەسی نەدكر كو دێ ل جهەكێ هۆسا یێ هەوالگێریێ و ئەمنێ بت. من د دل دا گۆت، ئەڤە نەكو جیرانێ مە بیت، بەلێ ل ڤێرە چ دكەت!؟ من ئەو ژ دەنگی نیاسی. وی فۆنەتیكەكا تایبەت هەبوو. بتایبەت دەمێ كەسەكی ب ئەرەبی گۆتیێ ( ئەڤەنە ئە هەردە كەسە؟) وی گۆت:(بەلێ ئەزبەنی، پشتراستم ئەون). پاشی هەر پرسیار ژ وی كر و گۆتێ:(ب دیتنا تە كیژان ژ ڤان هەردوا یێ بێ هێزە و خوە ل بەر ئەشكەنجەیێ ناگرت؟) هینگێ من دەنگێ وی باش نیاسی. من زانی ئەو (ع)ە، لێ ل ڤێرە چ دكەت؟ فۆنەتیك و ڕتما دەنگێ وی ژ یا هەر كەسەكێ دی یا جودابوو. ل كیڤەبایە مرۆڤی ئێكسەر ئەو ژ دەنگی دنیاسی. لێ من گۆتە خوە ئەستەمە ئەو بیت، ئەو و ڤێرە و ڤێرە و ئەو!. ئەو دچت كرێكاریێ بۆ خوە دكەت، دارتاشە، لێ هەبوونا وی ل ڤێرە جهێ حێبەتیێ بوو.!. نە باوەرنامەیەك ڤێیە، نە زانینەك ڤێیە. ئێكجار ترسێ خوە ل دلێ من دا و من گۆت، هەبیت نەبیت ڤی موخبەریا ل مە كری. پاشی من ئەو باوەری بۆ خوە چێكر كو ئەڤە ئەو نینە و دبیت ئێكە دی بیت، هەمان فۆنەتیكا دەنگی هەیی.
