پشكداریا هـەرێما كـوردسـتانـێ د هەلبژارتنێن بهێت یێن ئیراقێ دا
عـومـران میكائیل
بریارە كو د ئەڤ سالە دا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ ئیراقێ ل ١١ مەها 11 بهێنە ئەنجامدان، كو ژ ژمارەیا كورسیكێن ئەنجوومەنێ نوونەران ئیراقێ (پەرلەمان) 329 كورسیكن، 49 كورسیك یێن هاتینە تەرخانكرن بۆ هەر چار پارێزگەهێن هەرێمێ (هەولێر، دهۆك، سلێمانی، حەلەبجە)، ل دویڤ زانیاری و ئامارێن خۆتۆماركرنا هەڤوەلاتیان ل بایۆمەتری و ل پەی بریار كۆمسیۆنا بلند یا هەلبژارتنان.لێ ب مخابنی ڤە، نێزیكێ ١٨.٤٪ ژ دەنگدەران ل هەرێما كوردستانێ، یان بێژین نێزیكێ ٧٠٠ هزار كەسان، خۆتومار نەكریە یان ژی تۆمارا بایۆمەتریا خۆ نوونەكریە، ئەڤ چەندە دبیتە ئەگەر كو بێ ماف ببن ژ دەنگدانێ ئانكو ئەڤان كەسان شیان نابیت پشكداریێ بكەن د سیستەمێ نویێ هەلبژارتنان (شێوازێ سانت لاگۆ)، و بێگومان ئەڤە د بەرژەوەندیا پارتێن مەزن دایە ل ئیراقێ، ئەڤجا پێدڤیە پارتێن كوردان هەماهەنگیێ ژبۆ هندێ بكەن، دەنگێن وان پارچەپارچە و كێم نەبن و نوونەراتیا كوردان لاواز نەبیت ل بەغدا.
گرژیێن د ناڤبەرا هەڕێما كوردستانێ و بەغدا یێن گرێدای ب فرێكرنا مووچەی ژ لایێ حوكمەتا فیدرال، د ڤان رۆژان دا دروست دبن، چونكو پارتێن ئیراقێ یێن بهێز و دەستهەلاتدار، بكاردئینن وەك ئامرازەك ژبۆ لاواز كرنا نوونەراتیا كوردان ل بەغدا ب رێكا ژ دەست دانا پارتێن كوردی رێژەكا مەزن ژ دەنگدان، ب ئەگەرێ بێزاركرنا هەڤوەلاتییان و گیرۆكرنا فریكرنا مووچەی، دا كو پشكداری هەلبژارتنان نەبن، هەروەسا د كەرتێ نەفتێ دا كیشە دروست بووینە وەكی دابەشكرنا داهاتی و كونترۆلكرنا كێلگەهێن نەفتێ و دانانا مەرجێن نوی و راستڤەكرنا رێككەفتنان ژ لایێ بەغدا ڤە، بتنێ مەرەم ژێ گیرۆكرنا فرێكرنا مووچەی و نەچاركرنا هەرێمێ كو بەردەوام داخوازا رێككەفتنێ بكەت و ئەڤ چەندە كارێگەریەكا نەرێنی ل سەر هەڤوەلاتییان بتنێ یا هەی.
كوردان د پرۆسەیا سیاسی یا بەغدا ل سالا ٢٠٠٣، نەخشەكێ نێزیك ژ ئێكگرتنێ هەبوویە، ئێكگرتنا كوردان د ناڤبەرا هەردو پارتێن دەستهەلاتدار (پارتی دیموكراتی كوردستان) و (ئێكەتی نشتیمان پەروەری كوردستان)، هەروەسا لایەنێن دی یێن بچویك، د سالێن چوویی ژ 2003، پارتێن كوردان ل بەغدا گرنگی دایە بدەستڤەئینانا مافێن كوردان و دەستەبەركرنا دەستووری و ژ بەر ڤان ئەگەران هەڤپەیمان بووینە ل گەل پارتێن عەرەبی یێن شیعە و سنە، بەلێ ئەرێ كورد د نها دا هەمان رێباز دێ دوبارە كەتە ڤە؟ یان پارتێن كوردان دێ سیاسەتا خۆ گوهۆرن ل بەغدایێ بەرانبەری پارتێن عەرەب؟ تایبەت ژبەر بارودۆخێ نوكە ژ ناكۆكی و فشارا ئابووری كو بووینە ئەگەرێ نەهێلانا باوەریێ ب پارتێن عەرەب.
یا گرنگە پشكداریا پارتێن كوردان د پرۆسێسا سیاسی ل بەغدا. ب بۆچوونا من، پشكداریا كوردان د پرۆسەیا سیاسی دا ل بەغدا پشتی هەلبژارتنان، دڤێت گوهۆرینەكا بەرچاڤ دیار بكەت، كو سیاسەتەكا توندتر بهێتە دەستەبەركرن پشتی ڤان هەلبژارتنان، و رێبازەكا نوی بهێتە بكارئینان دویر بیت ژ رێبازا تەقلیدی، دبینم كو د هەمی واران دا گوهۆرین ب سەر دا بهێن و هەولێن باشتر و بەرچاڤتر بهێنەدان ژبۆ بدەستڤەئینانا دەنگێ خۆ د ناڤا پەرلەمانێ ئیراقێ دا و د هەر دەمەكی دا چاڤدیری بهێتەكرن، ژبۆ هندی كو پارتێن سیاسی یێن دەستهەلاتدار یێن عەرەبان، دوبارە سیاسەتا فشارا ئابووری ل گەل هەرێما بكارنەئینیت چ ب رێكا راستڤەكرنا دەستووری یان دانانا قانوونێن نوی.
و ل دوماهیێ یا فەرە ئاماژە ب هندێ بكەم، كو دەنگدان و پشكداریا هەڤوەلاتییان د هەلبژارتنان دا، مافەكێ دەستووری یە یێ هەر تاكە كەسەكی، نە دەرفەتە یان دیاری ژ لایێ چ لایەنان ڤە، ئەڤجا یا فەرە هەمی هەڤوەلاتی ئەڤی مافی ژ دەستێ خۆ نەكەن،و بزاڤان بكەن كو گوهۆرینەك بەرچاڤ ل بەغدا بهێتەكرن، ب رێكا دەنگدانێ وەك چەكەك ژبۆ نەهێلانا زۆلم و زۆریێ و دژایەتییا كوردان ل بەغدا.
