په‌یڤه‌ك ل سه‌ر “بیانی” یا ئالبێر كامۆ
شلێر ئە‌مراهنژاد
تراژید‌یا رۆمانا بێگانە ئان بیانی ب ئاوایه‌كی، تێكچوونا مرۆڤێ راستبێژ ل دژی په‌رگالا ده‌ره‌وانە.
هێزا داستانا “بیانی” د وێ راستیێ ده یه كو ئەو مه نه‌چار دكه، پشتی كو پرتووك ب داوی دبه و ئەم وێ دگرن ئەم خوه د جه و شوونێ دادوه‌ریێ ده ببینن و ژ خوه بپرسن:
ما ئەم ئێ “مۆرسۆ”یێن جڤاكا خوه ژی دارزینن و وان شه‌رمه‌زار بكن؟
گه‌ر مۆرسۆ ل شوونا سووجدار د جهێ دادوه‌ر ده روونشتبا و ته‌ماشه‌ڤان، ئان ژی باشتر ببێژن، جڤاك، د جهێ سووجدار ده بوویا، دورووتیا وان دێ زووتر بهاتا ده‌شفره‌كرن.
ژ به‌ر كو دارزاندنا جڤاكێ یا مۆرسۆ د راستیێ ده شه‌رمه‌زاركرنا جڤاكێ ب خوه یه.
مۆرسۆ نه ژ به‌ر كو كوشتن كریه، تێ دارزاندن، به‌لكو ژ به‌ر بنپێكرنا نۆرمێن هه‌ستیاری و نه‌پاراستنا نۆرمێن فه‌رزكری یێن شین و مه‌راسیمێن ئوغركرن و ڤه‌شارتنێ تێ دارزاندن.
د ڤێ پرتووكێ ده، مۆرسۆ وه‌كی نه‌ینكه‌كا جڤاكێ تێ نیشاندان.
بێخه‌مباربوونا وی بێواته‌ییێ نیشان ناده، لێ به‌رته‌كه‌ك ل هه‌مبه‌ر بێواته‌ییا نۆرمێن چێكری یێن جڤاكێ نیشان دده. گه‌ر ئەو دادوه‌ر بوویا، وێ ڤێ نه‌ینكێ راسته‌راست ل به‌ر ته‌ماشه‌ڤانان بگرتا.
ل دادگه‌هێ، پارێزه‌ر، دادوه‌ر و دۆزگه‌ر هه‌می ژ مۆرسۆ دخوازن كو خوه كه‌سه‌كی خه‌مگین نیشان بده. گه‌ر ئەو دادوه‌ر بوویا، وێ ده‌رفه‌تا وی هه‌بوویا كو ژ یێن دن بپرسه:
چما هوون هاشاكرنا بێواته‌ییا ژیانێ وه‌كی مەرجەك په‌ژراندنا د ناڤا جڤاكێ ده دبینن؟
مۆرسۆیێ دادوه‌ر دێ ژ سووچداره كو بپرسه: چما هوون دگرین دا كو دلۆڤانیا ده‌سته‌یا دارزاندن و ژووریێ ب ده‌ست بخن و بالا وان بدن سه‌ر خوه؟ ئان ژی ئەو ئێ ژ شاهده‌كی ره بگۆتا: ما پاراستنا وه یا ئەخلاقێ نه ترسا ته‌نێتیێ یه؟
داستانا “بیانی” ژ بۆ هه‌ر زه‌مانەكی نوو و پێویست ئە، هه‌تا كو قه‌زاوه‌ت و سووچداركرن هه‌به.
