پیلانا جه‌زائیر و رۆژێت داویێ ژ شۆڕه‌شا ئه‌یلوولێ

پیلانا جه‌زائیر و رۆژێت داویێ ژ شۆڕه‌شا ئه‌یلوولێ

74

ئه‌و رۆژ هه‌تا نهو ل بیرا منن، شۆڕه‌شا ئه‌یلوولێ ل ده‌سپێكا ساڵا 1975 ێ، د سه‌ركه‌فتنێت مه‌زن دابوو و هێزا حوكمه‌تا به‌عسیا به‌غدا گه‌له‌ك لاواز ببوو و نه‌ دشیا هێڕشێت مه‌زن بینیته‌ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ، وهند كوشتی وبریندار دابوون، نه‌ دشیا به‌رۆكێت شه‌ڕی بڕێڤه‌ ببه‌ت، بتنێ تشتێ پێ چێدبوو ئه‌وبوو، فڕۆكێت شه‌ڕی فڕێكه‌ته‌ سه‌ر گوند وباژێڕێت كوردستانێ زێده‌ باری به‌رۆكێت شه‌ڕی، ئه‌و ژی بۆ وان گه‌له‌ك یا بترس و له‌رز بوو، چنكی سه‌ڕه‌ڕای لاوازیا چه‌كێ دژه‌ فڕۆكه‌ یێ شۆڕه‌شێ، وی چه‌كێ لاواز شیابوو چه‌ندین فڕۆكێت رژێمێ به‌رده‌ته‌ خوارێ،له‌وما ده‌مێ فڕۆكێت دوژمنی د هاتن د مه‌ترسیێدا بوون، له‌وما ل ده‌سپێكا سالا 1975ێ، رژێم بێ ئومێد بوو و زانی ب شه‌ڕی چو بده‌ستڤه‌ نا ئینیت، له‌وما ل پیلانه‌كا سیاسی د گه‌ڕیا.
ل ده‌سپێكا مه‌ها ئادارێ وێ سالێ، كۆنگره‌یه‌ك بۆ رێكخراوا نه‌فتێ ئه‌وا دبێژنێ ( ئۆپك ) ل جه‌زائیر دا هێته‌ به‌ستن و سه‌رۆكێت رژێما به‌عسی باش هزرێت خۆ كرن و ئه‌و كۆنگره‌ ب ده‌رفه‌ت زانی، خۆ پاڤێژنه‌ به‌ر پێت شاهێ ئیرانی دا خیانه‌تا كوردا بكه‌ت وپشتێ ل شۆڕه‌شی ڤه‌بڕیت. رژێما به‌عس زه‌لامێ خۆ یێ بهێز یێ وی سه‌رده‌می ( سه‌ددام حوسێن ) هنارته‌ كۆنگره‌ی وهه‌می ده‌سهه‌لات دانێ، كا دێ شێت چ بكه‌ت بلا بكه‌ت،به‌س دربه‌كێ گران ل شۆڕه‌شا كوردستانێ بده‌ت، له‌وما ده‌مێ سه‌ددام گه‌هشتیه جه‌زائیرێ، هه‌ر زوی چوو جه‌م ( هواری بومدیه‌ن ) سه‌رۆكێ وی ده‌می یێ جه‌زائیرێ و داخاز ژێ كر، وی بگه‌هینته‌ جه‌م شاهێ ئیرانی، هه‌ما چه‌وا بیت و ب چ ره‌نگێ هه‌بیت. شاهێ ئیرانێ گۆته‌ هه‌واری بۆ مدیه‌ن : وی چ د ڤێت ؟ سه‌ددام به‌رسڤ لێ ڤه‌گێڕا وگۆت : شاهی چ بڤێت و هه‌ر تشته‌كی ئه‌و رازی بیت ئه‌ز رازیمه‌، و وه‌كی هه‌ر كه‌سه‌كێ خیانه‌تا وه‌لاتێ خۆ و ده‌وله‌تا خۆ بكه‌ت، سه‌ددامی كاغه‌زه‌كا سپی ئینا ده‌ر و بنێ وێ ئیمزا كر و گۆت : بێژه‌ شاهی وی چ دڤێت بلا بنڤیسیت و ئه‌ز رازیمه‌ ومن بنێ كاغه‌زێ یێ ئیمزا كری، به‌رامبه‌ر وێ چه‌ندێ ده‌ستێ خۆ ژ پشته‌ڤانیا شۆره‌شا كوردستانێ بكێشیت.
ده‌مێ شاهێ ئیرانێ ئه‌و كاغه‌ز دیتی، كه‌یفا وی گه‌له‌ك هات و ئه‌و بوو یا وی دڤیا و مه‌رجێت خۆ ب دلێ خۆ نڤیسین. ژ وان مه‌رجا ئه‌و بوو، حوكمه‌تا ئیراقێ نیڤه‌كا رووبارێ( شه‌تتل ئه‌ره‌ب ) بده‌ته‌ ئیرانێ، ( شه‌تتل ئه‌ره‌ب ) ئه‌و رووبارێ مه‌زنه‌ یێ ژ پێك گه‌هشتنا هه‌ردوو رووبارێت ( دیجله‌ و فورات ) ل باشوورێ ئیراقێ ل باكوورێ باژێڕێ ( به‌سرا ) پێك د هێت.
هه‌ژی گۆتنێ یه‌ هه‌ر ژ سالا 1937 ێ په‌یمانه‌ك د ناڤبه‌را هه‌ردوو ده‌وله‌تێت ئیراق و ئیرانێ دا هه‌بوو، كو رووبارێ شه‌تتل ئه‌ره‌ب هه‌می ببه‌ر ئیراقێ د كه‌ڤیت وتخویبێ ناڤبه‌را هه‌ردوو ده‌وله‌تا، د كه‌ڤیته‌ لایێ ئیرانێ، ئانه‌كو ئه‌و رووبار هه‌می یێ ئیراقێ یه‌، و ب درێژایا وان سالێ هه‌میان ئیرانێ داخواز دكر، رووبار یێ هه‌ردوو ده‌وله‌تا بیت وبلا سنوور ل نیڤا رووباری بیت، لێ ئیراق رازی نه‌ دبوو، ڤی رووبارێ فره‌و مه‌زن گرنگیا خۆ یا هاتن و چوونا گه‌میێت نه‌فتێ و بازرگانی یا هه‌ی، وهه‌ر گه‌میه‌كا د وی رووباری ڕا چووبا، د ڤیا ئالایێ ده‌وله‌تا ئیراقێ بلند بكه‌ت، لێ ئه‌گه‌ر ب نیڤی بیت، هه‌ر ئێك دێ ل لایێ خۆ بووریت !!
سه‌ددام ب ساناهی لسه‌ر مه‌رجێ شاهێ ئیرانێ رازی بوو، هه‌ر وه‌سا هنده‌ ئه‌ردێ دێم ژی لناڤبه‌را هه‌ردوو ده‌وله‌تا هه‌بوو جهێ بگر و ڤه‌كێشا وان بوو، د گۆتێ ( سیف سه‌عد وزێن لقه‌وس )، سه‌ددام لسه‌ر داخوازا شاهێ ئیرانێ رازی بوو وان جها ژی بۆ ئیرانێ به‌رده‌ت،هه‌ر وه‌سا داخواز ژ سه‌ددام هاته‌ كرن، ده‌ستێ خۆ ژ پشته‌ڤانیا وێ بزاڤێ بكێشیت یا هنده‌ عه‌ره‌ب ل خۆزستانا ئیرانێ دكه‌ن و سه‌ددامی ناڤێ وێ بزاڤێ كربوو ( بزاڤا ئازاد كرنا ئه‌هواز )، كو عه‌ره‌ب د بێژنه‌ خۆزستانا ئیرانێ ( ئه‌هواز ). سه‌ددام ب وێ چه‌ندێ ژی رازی بوو، ده‌ستێ خۆ ژ پشته‌ڤانیا وێ بزاڤی ژی بكێشیت. هه‌ر وه‌سا ئیرانێ ل ده‌سپێكا سالێت حه‌فتێ یا، ده‌ستێ خۆ دانابوو سه‌ر سێ گزیرتا د نیڤه‌كا كه‌نداڤی دا، ب ناڤێ (تومبا مه‌زن وتومبا بچووك وئه‌بو مووسا) كو د كه‌ڤنه‌ ناڤبه‌را ئیرانێ وده‌وله‌تا ئیمارات، و ئیماراتێت عه‌ره‌بی د گۆت ئه‌و گزیرته‌ یێت مه‌نه‌، لێ ئیرانێ هێزه‌كا له‌شكری هنارته‌ سه‌ر هه‌ر سێ گزیرتا وتێدا جهگیربوو، ده‌مێ ئیماراتێ خۆ ژ هندێ نه‌ڕازی دكر، سه‌ددام ژی خوڕ خوڕ دكر و د گۆت ئه‌م دێ ستینین، لێ ده‌مێ شاهی داخواز ژێ كری ده‌ستێت خۆ ژ وێ پشته‌ڤانیێ بكێشیت و وێ خوڕ خوڕێ نه‌كه‌ت، سه‌ددام رازی بوو، وی بابه‌تا قه‌پات كه‌ت.
سه‌ددامی ئه‌ڤه‌ هه‌می كرن به‌رامبه‌ر وێ چه‌ندێ ئیران پشته‌ڤانیا شۆڕه‌شا كوردستانێ نه‌كه‌ت !!

کۆمێنتا تە