پێشمەرگاتیا وی سەر دەمی نەوەك یا نوكە بوو و گەلەك یا...

پێشمەرگاتیا وی سەر دەمی نەوەك یا نوكە بوو و گەلەك یا بزەحمەت بوو

33

دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:

1-2

پێشمەرگەكێ‌ شۆرەشا ئیلۆنێ‌ د دیدارەكا رۆژنامەڤانی دا بەحسێ‌ ژیانا خوە یا سالێن شێستان دكەت و ئەو ماندیبوون و قوربانی دانا خەلكێ‌ كوردستانێ‌ ل وی سەردەمی، حسێن ئسماعیل مستەفا كواشی ژ دایك بوویێ‌ سالا 1943 ژ دایك بوویە، ل سالا 1950 ل تاخێ‌ شێلێ‌ ل باژێرێ‌ دهۆكێ‌ ئاكنجیبووینە و بابێ‌ وی كارێ‌ دروستكرنا دوخین و كالكا دكر، ناڤبری قوناغا ناڤنجی ل دهۆكێ‌ تەمام كریە.
پێشمەرگێ‌ شۆرەشا ئیلۆنێ‌، حسێن كواشی زێدەتر بۆ بەرپەرێ‌ دیرۆكێ‌ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: ل سالا 1963ێ‌ فەرماندێ‌ پێشمەرگەی (عەریف سلێمان) هەڤلنگێ‌ من بوو ب رێكا وی گەهشتمە ناف رێزێن شۆرەشا ئیلۆنا مەزن.
حسێن كواشی زێدەتر گۆت: ئێكەم شەرێ‌ پشكداربوویم شەرێ‌ گوندێ‌ شاخكێ‌ بوو ل سالا 1963ێ‌ و ئێزدی چەتە بوون ژ مویسل هاتن و ئەم ل گوندێ‌ ماسیكێ‌ بووین و دەنگێ‌ تڤەنگا هات و ئەم هاتین بۆ شەر و فەرماندە (عەریف سلێمان) بریندار بوو و بەركەك ب ئالەكا وی كەت و هەر ئێكسەر ئینادەر و دووف دا شەرێ‌ سەر چیای هەر هەمان چەتە هاتن و شكەستن و پێشمەرگەكێ‌ مە ل هنداف گوندێ‌ ماسیكێ‌ شەهید بوو.
هەمان پێشمەرگە گۆت: جارەكێ‌ هاتینە راسپاردن ژلایێ‌ فەرماندێ‌ دەڤەرا دۆسكیا ڤە (عەلیێ‌ خەلیل) كو هێزەكا چەتان هاتیە ب مەرەەما سوتنا گوندێ‌ باڤیا و ئەوێ‌ هێزێ‌ هەر گوند ژی سوت، گەلەك شەرا پشكداربووین (شاخكێ‌، شكەفتا سمتی، گەلیێ‌ دهۆكێ‌، گەلیێ‌ زاویتە)
حسێن كواشی ئەو ژی ئاشكراكر كو ژڤان بوو (غازیێ‌ حەجی مەلو) ب هێزەكا مەزن ڤە خوە رادەستی حوكمەتا عیراقێ‌ بكەت و فەرماندێ‌ پێشمەرگەی (عەلیێ‌ خەلیل) خواست ژ بەتەلیونا مە چەند پێشمەرگە ل گەل بچن و ئەز ئێك ژوان پێشمەرگا بووم و بارەگایێ‌ (غازی حجی مەلو) ل (گزو بالیتا) بوو و گەلەك پێشمەرگە ل گەل بوون ژوورێن بارەگایێ‌ وی تژی پێشمەرگە بوون و ب شەڤ چووین و (عەلیێ‌ خەلیل) گەلەك ماپێ‌ ڤە كو نەچیتە ناڤ حوكمەتێ‌ و هەتا سپێدێ‌ بەلێ‌ بێ‌ مفا بوو و بەری بانگێ‌ سپێدێ‌ مە بارەگایێ‌ (غازی) بجهـ هێلا و دەركەفتین و چووین مە دەردورێن بارەگایی گرتن و چەند رۆژان ئەم ماینە بێ‌ خوارن و دووڤ دا ئێزدی یا بوومە نان ئینا و هەر پێشمەرگەكی نانەك بۆ هات و دووڤ دا (غازی ) بهێزا خوە ڤە دبەرمەرا چوو و گەهشتە ناڤ حوكمەتێ‌.
پێشمەرگێ‌ شۆرەشا ئیلۆنێ‌، حسێن كواشی ئەو ژی گۆت: دناڤبەرا فەرماندێن پێشمەرگەی (عەلیێ‌ خەلیل و عەریف سلێمان) نەخوش بوو و تێكچوو و بیرا من دهێت دەواتا (داود)ێ‌ كورێ‌ (عەریف سلێمان) بوو ئەو شەڤا دەواتێ‌ وبیك هاتیە ڤە گوهاستن، ل گەل (عەریف سلێمان) ئەم دەركەفتین (مهدی نزاركی) چوو دەف (صالح نەرموو) وی ڤەگوهاستە دەف (فاروقێ‌) برایێ‌ (تەحسین بەگ) میرێ‌ ئێزدیان و (فاروقی) ب ترۆمبێلا خوە ڤە گوهاستە دەف (مەلا مسەفا بارزانی) پشتی وێ‌ چەندێ‌ فەرماندە (عەریف سلێمانی) بوومە دگۆت دەمێ‌ ئەز ل دەف خودێ‌ ژێ‌ رازی (مەلا مسەفا بارزانی) فەرماندە (عەلیێ‌ خەلیل) نامەك بۆ خودێ‌ ژێ‌ رازی (مەلا مستەفای) هنارت و تێدا دیاركر كو (عەریف سلێمان) ل (قەسرا دێوالی ئاغای) روینشتی یە و یێ‌ چەتا تۆماردكەت، و (مەلا مستەفا)ی ئەو نامە كرە دەستێ‌ من دا و دووف دا بەرسڤا ناما (عەلیێ‌ خەلیل) دا و گۆتێ‌ ما بارەگایێ‌ من (قسرا دێوالی ئاغای) یە؟ (عەریف سلێمان) نوكە ل دەف من یێ‌ روینشتی یە، وی دەمی (مەلا مستەفا بارزانی) ژ (عەریف سلێمانی) خواست بخوە هێزەكێ‌ دروست بكەت و هێزا هەلگورد وی دەمی ب سەرپەرشتیا (ئدریس بارزانی) دهاتە دروستكرن و (عەریف سلێمان) زڤری دەڤەرا بەهدینان و (400) زەلام ل گەل چوون بۆ دەڤەرا (گلالە) هانە تۆماركرن وەك بەتلیون ل هێزا هەلگورد وی دەمی وەك نڤێسەرێ‌ بەتەلیونێ‌ من ل گەل كاركر و هەمان دەم كارێ‌ من هاتن و چوون بۆ دناڤبەرا بەتەلیونێ‌ و خودێ‌ ژێ‌ رازی (ئدریس بارزانی) دا و تایبەت وەرگرتنا ئەرزاقی و چەكی و مووچا و هەر پێدڤیەكا پێشمەرگەی پێدڤی پێ‌ هەی، ل سەر گوندێن (گلالی) هاتینە بەلاڤەكرن و چەك و ئارپیچیێن دو شک هاتن و ئەز و(عەریف ناسر، دو پێشمەرگێن عەبدوالرحیم و دو پێشمەرگێن سلێمانێ‌ حاجی بدری) یا چووینە خولەكا هاڤێتنا ئارپێچیان و مە هاڤێتن و زڤرین و مە خول بۆ پێشمەرگەی ڤەكرن، رۆژەكێ‌ ئەم دناڤا ئەوان كولكان دا بووین و خودێ‌ ژێ‌ رازی (مەلا مستەفا بارزانی ) هات و گازیكر (عەریف سلو) گۆتێ‌ بەلێ‌ ئەزبەنی گۆتێ‌ هێزا سلێمانیێ‌ جەلالیان گرت بوو نوكە تو لڤینێ‌ بكەی ئەودێ‌ چولكەن، (عەریف سلێمان) گۆتێ‌ سپێدێ‌ دێ‌ ب رێكەڤین و سپێدێ‌ ئەم چووینە دەڤەرا سلێمانیێ‌ وەك بەتلیونا (عەریف سلێمان) سەر ب هێزا هەلگورد ڤە كو سەرپەرشتێ‌ وێ‌ (ئدریس بارزانی) بوو، ئەم شووینە (سەرگەلو) جەلالیا بەردا ئەم چووینە (سورداش) چووینە سەر جادا سلێمانیێ‌ وی دەمی دناڤبەرا مە و حوكمەتا مە خوشیی بوو و چووینە گوندێ‌(عەلی عەسكەری) ئەم چووینە دەڤەرا گەرمیان و (13) هەیڤا ماینە ل دەڤەرێ‌ و پاشی هاتینە (قەرداغ) و مە بارەگایێ‌ خوە دانا و هەیڤەكێ‌ ماینە وی گوندی و بارەگاریێ‌ رەشید سندی ل گوندێ‌ (جەعفەران) بوو ل نێزیكی مە بوو و بارەگایێ‌ مە ل (قوتابخانا قەرەداغ) بوو، هەر جهەكێ‌ بزحمەتا با (مەلا مستەفا بارزانی و ئدریس بارزانی) بەرێ‌ بەتلیونا (عەریف سلێمان) دابایێ‌ بێ‌ دو دلی ئەو جهـ دهاتە چوولكرن و دهاتە ستاندن و گەلەك و (مەلا مستەفا بارزانی و ئدریس بارزانی ) گەلەك باوەری ب (عەریف سلێمان) هەبوو و هەر دەم یێ‌ سەركەفتی بوو كارێن لەشكری دا.
هەمان پێشمەرگێ‌ شۆرەشا ئیلۆنێ‌ ئەو ژی گۆت: ل سالا 1967ێ‌ جارا ئێكێ‌ بوو خودێ‌ ژێ‌ رازی (مەلا مستەفا بارزانی) ببینم وی دەمی ئەم (13) مرۆڤ چووینە (گلالە) ئەم پێك هاتیبووین ژ (عەریف سلێمان، حەمو كەمەكی، سلێمانێ‌ حاجی بدری یا) چەند پێشمەرگێن دی و ب شەف چووینە بارەگایێ‌ وی ل حاجی عومەران و كوچكا (مەلا مستەفا بارزانی ) گەلەك با بەرفره بوو و ئاخفتن یا مە نەبوو بەلكو یا فەرماندێن پێشمەرگەی بوو ل گەل خودێ‌ ژێ‌ رازی و بتنێ‌ یا مە وەك پێشمەرگە گوهداری بوو و ئەم ماینە ل دیوانێ‌ هەتا مە شەفبێریا خوە كر و جارەكا دی ڤەگەریاین.
پێشمەرگێ‌ شۆرەشا ئیلۆنێ‌ زێدەتر گۆت: ل شۆرەشا ئیلۆنێ‌ پێشمەرگە گەلەك زەحمەت دیت و گەلەك جاران مە برساتی و جلك درین دیت بوو وی دەمی گەلەك كەیفا مە دهات دەمێ‌ دەستیردانێ‌ و دزڤرینە مالا خوە چونكە پێشمەرگاتیا وی سەر دەمی نەوەك یا نوكە بوو و گەلەك یا بزحمەت بوو وی دەمی هەر دەم ل گەل فەرماندە (عەریف سلێمان) بووم و هەر فەرمانەكا پێ‌ هاتبا مە جێبەجێێ‌ دكر و دەستیردان گەلەك بزحمەت بوون و هەتا وەك پێشتر مە ئاماژە پێكری ل دەڤەرا گەرمیان ئەم (13) هەیڤان ماین و بێ‌ دەستیردان.
زێدەتر گۆت: نێزیكی چار پێنچ سالان پێشمەرگە خوبەخش بوو ل شۆرەشا ئیلۆنێ‌ دووڤ دا مووچە هاتن و بۆ هەر پێشمەرگەكی (5) دینار هاتنە تەرخانكرن، ل سالا 1970 و هێرڤە پارێ‌ ئیرانی ژی دهات و جارەكێ‌ خودێ‌ ژێ‌ رازی (ئدریس بارزانی) گۆتە من هەرە پارێ‌ هێزا خوە وەربگرە وی دەمی مووچێن پێشمەرگەی (11-12-13-14) دینار بوون، ئەڤە لدیف سالێن خزمەتێ‌ و خێزانێ‌ بوون و مووچەك هەمی وەك ئێك نەبوون بەلكو جوداهی هەبوو دناڤبەرا پێشمەرگەی دا لدیف خزمەتێ‌، بیرا من دهێت .

کۆمێنتا تە