پێشمەرگەیێن ئیلۆن و گولانێ باوەرییەكا مكوم ب دۆزا مللەتێ خوە هەبوو
سالار محەمەد دۆسكی:
4 – 4
وی زانیاریێن باش وەرگرتن و زانی هژمارا لەشكرا چەندە و چ جۆرێ چەكی هەیە، هژمارا وان یازدە سەرباز و ئەفسەرەك بوون، هێشتا دیوار و ئاڤاهی یێن ڕەبیێ نەهاتبوونە دروست كرن، لسەربازێن وێ ڕەبیێ ل ژێر چادرێ بوون و هندەك توتیا ژی دابوونە ڕەخ و دۆرا.
شێخ محەمەد ڕەشیدێ ڕبەتكی كچەك هەبوو ناڤێ وێ گولێ بوو. گولێ ڕێكخستییا نهێنێ بوو دگەل شەهید مەحمودی و بەرپرسا شانەكا حزبی بوو، ئەو كچەكا پەیت و زیرەك بوو. دیسا ئێكێ دی یێ ڕبەتكی هەبوو ناڤێ وی عەلی بوو. شەهید مەحمودی مفا ژ وان هەردووان ددیت و وان زانیاری ل سەر وێ خاڵا لەشكری بۆ مە دئینان و هاریكارییا مە دكر، پشتی بەرهەڤیێن باش هاتینە كرن، هەرچەندە شەهید ئەمین نسری هێشتا پەیوندی ب شۆڕەشا گولانێ نەكر بوو و پێشمەرگە نەبوو، لێ وی چەكێ خۆ هەلگرت و ئەو ژی دگەل مە هاتە وێ چاڵاكیێ. ئەڤجا ل شەڤا ١٢- ١٣/٩/١٩٧٦، ل دەمژمێر یازدەی شەڤ مە هێڕش برە سەر وێ ڕەبیێ و ب دەمەكێ كورت هەڤاڵێن مە ڕەبیە ستاند و بتنێ ئێك سەرباز ژێ قورتال بوو.
زیانێن مە؛ پێ حەسەن كێستەی بریندار بوو، هەمی چەك و تەقەمەنی و كەلوپەلێن ڕەبیێ ژی بوونە دەستكەفتی، پاشی ئەم بەرەف گوندێ ڕبەتكێ چووین و مە خۆ گەهاندە گوندێ ملبركێ، پاشی چووینە ڕەخێ بێركیاتێ. ل وێرێ ڕەحمەتی شەهید حەكیم بێركیاتی گەلەك هاریكارییا مە كر، و ئەم گەهاندینە گوندێ مسەلەكا، ل باخێرێ ژی دەوارەك بۆ بریندارێ مە گرت بوو. پاشی شەهید حەكیم بێركیاتی ب تۆمەتا هاریكاریكرنا شۆڕەشێ ژ لایێ دوژمنی ڤە دهێتە گرتن.
ل ڕۆژا (١٣/٩/١٩٧٦)، دوژمن ب هێزەكا لەشكرییا مەزن ئۆپەراسیونەك ل دەڤەرێ ئەنجامدا و هەر كەسەكێ كەتییە بەر سینگێ وان ژن و زاڕۆك و پیر و كال ئەشكەنجەدان. سەروبەرێ وێ دەڤەرێ گەلەك تێكچوو. بۆ دەمێ چەند ڕۆژەكا خەلكێ وێ دەڤەرێ گەلەك نەخۆشی دیتن و كەس نەشیا ژ ماڵا خۆ دەركەڤیت یان بچیتە سەر كارەكی.
ستاندنا ڕەبیا كونەبایێ ل هەمی دەڤەرێ دەنگ ڤەدا و ترس و لەرزەكا مەزن ئێخستە د دلێ دوژمنی دا. دیسان ئەو ڕەبیە دكەڤیتە هنداڤی گەلیێ قیامەتێ یێ گەشتوگۆزاری، ئەو چاڵاكی ب پشكدارییا مەفەرەزا مە یا ل گەل شەهید مەحمود ئێزدی و مەفەرەزا حەسەن كێستەیی و محەمەد خالد بوسەلی هاتە ئەنجامدان.
ئەو پێشمەرگێن ناڤێن وان ماینە ل هزرا من كو پشكدارییا دچاڵاكیێ دا كرین ئەڤە بوون:
١- شەهید مەحمود ئێزدی.
2- شەهید ئەمین نسری.
3- حەجی سالح سپینداری.
4- ڕەشید محەمەد تاهر سپینداری.
5-شەریف مەحمود باڵەتەیی.
6- خەلیل یوسف كانی گولانی.
7- ئەحمەد بامەڕنی.
8- بەدەل بۆزانی.
9- محمەد خالد بوسەلی.
10- حەسەن كێستەی.
11-مستەفا مەلا ئەمین كێستەی.
12- قادر مستەفا كێستەی.
13- مراد عیسا كێستەی.
14- مستەفایێ حسێن كێستەی.
15- سەعید بالەتەیی.
پێشمەرگەیێ هەر دو شۆڕەشێن ئیلۆن و گولانێ (سەعید بالەتەتی) گۆت: پشتی ساڵا (١٩٧٥) ، ڕژێما ئێراقێ گوندێن كوردا وێرانكرن و پڕانییا وان چۆل كربوون، ل سنوورێ چالاكیێن مە، هەر ژ سەر ڕویبارێ خازری هەتا دگەهتە فەیدیێ، ب جارەكێ عەرەب داجڕیا نە سەر گوندێن كوردان، تەرش و كەواڵێ خۆ ژی ئینا بوون. ئەم دشێین بێژین وان هەمی دەڤەر داگیر كربوو. ئەڤجا مە ژی دەست ب ڕامالینا وان عەرەبا كر.
ئێكەم شەڕێ مە دگەل وان عەرەبان كری، ل دەڤەرا مرێبا ل گوندێ میتكێ دەستپێكر. من و دوو عەبوویێن ئافریڤی. ئێك عەبویێ سلێمان بوو ب عەبویێ مرویێ دهاتە نیاسین و یێ دی عەبوویێ ئەحمەدی بوو، دگۆتنە وی ژی عەبویێ سوفی ئەحموی. مە بڕیارا وان چاڵاكیێن ل دژی عەرەبا دابوو، داكو بترسینین و دەڤەرێ بۆ كوردان چۆل بكەن.
ئەم چووینە نێزیكی قەسرۆكێ، عەبوویێ سلێمانی شۆلەك ب ئێكی هەبوو. پاشی ئەم زڤڕین هاتینە گوندێ میتكێ ل ماڵا عەرەبەكی.
عەبوویێ سلێمانی گۆت ئەم كەتین ژ برسا دێ چینە ماڵا عەرەبەكی نانەكی خۆین و پاشی دێ چین، من گۆتێ ئەڤ شۆلە یا خەلەتە، ئەڤ عەرەبە جهێ باوەریێ نینن، هەمی ئەون ئەوێن دژی كوردا و بەعسیێن پیسن.
عەبووی گۆت: خۆ نەترسینن چنینە.
هینگێ دوو ماڵێن عەرەبا ل گوندێ میتكێ بوون، پشتی ڕۆژئاڤا ئەم چووینە ماڵا ئێكی ژ وان و ل بن كوینێ وی ڕوینشتین، خۆدانێ مالێ گەلەك كەیفا خۆ ب مە ئینا و بەرخكەك بۆ مە ڤەكۆشت و گەلەك قەدرێ مە گرت، ئەو گەلەكێ دەنگ بلند بوو، بەلێ من عەرەبی نەدزانی و تێ نەدگەهشتم كانێ وی چ دگۆت.
دەمەكی مە دیت خودانێ ماڵێ ژ بن كوینی دەركەفت و چوو گەلەك گیرۆ بوو و زوی نەڤەگەڕیاڤە، پشتی دەمەكێ درێژ زڤڕیڤە و هاتە دەف مە ل بن كوینی. بەلێ سەروبەرێ وی یێ ئاڵۆز بوو، و جارەكا دی ژبن كوینی دەركەفت و چوو. خودانێ وی كوینێ ب ڕەخڤە كو جیرانێ وی بوو، هاتە دبن كۆینێ ئەم تێڤە و گۆتە عەبوویێ سلێمانی خۆ خلاس كەن و نەمیننە ل ڤێری . عەبووی ژی گۆتێ: بوچی؟، وی گۆت: خودانێ ڤێ ماڵێ كۆڕێ خۆ یێ هنارتییە مرێبا و عەسكەر دێ هێتە هنگ، ڤێجا ئەز حەز دكەم هوین ژ ڤێرێ بچن. چونكو عەسكەر دێ هەوە كوژن و دێ ماڵێت مە ژی خراب كەن.
عەبووی گۆتێ: ئەم دێ چین بەلێ دێ خودانێ ماڵێ ژی ل گەل خۆ بەین. ئەگەر ڕاست بیت و عەسكەر هاتن دێ ئەو گەهیتە سزایێ خۆ. ژخۆ ئەگەر وەسا نەبیت دێ زڤڕین نانێ خۆ خۆین و پاشی دێ چین.
مە گۆتە وی عەرەبێ شكایەت ل مە كری: ل گەل وەرە دابچین. هندی خۆ تێكدا و گۆت بوچی ل گەل هەوە بهێم، ما چ قەومییە. لێ هەر مە عەرەبێ خۆ بر و چووینە گرەكێ ل پشتا گوندێ میتكێ، ماینە چاڤەڕێی ڕەوشێ. پشتی نێزیكی دوو دەمژمێرا مە هند دیت تژی ناڤ ماڵێن وان مغاویر بوون و بەڵاڤ بوونە وارا. پاشی مە ژی ئەو عەرەب گەهاندە سزایێ وی و ڕێكا خۆ گرت و چووین.
