پێنج نەخۆشیێن بەربەلاڤ ل سپێدەهیان دژوار دبن
دەمژمێرێن دەستپێكێ ل سپێدێ، گەلەك د نەخۆشن بو هندەك جورێن نەخۆشان، چونكو گوهۆرینێن فزیولوژی دناڤ لەشی دا ل وی دەمێ رۆژێ، دبنە ئەگەرێ دژواربوونا نیشانان بو هندەك نەخۆشیان، ل ڤێرێ دێ هندەك نەخۆشیان دەینە دیاركرن ئەوێن ل سپێدەهیان نیشانێن وان دژوار دبن ل دووڤ سایتێ Webmed.
-1 قولون: ل سپێدەهیان دبیتە ئەگەرێ نیشانێن دژوار د مەعیدێ دا، ژبەركو هورمونێ كورتیزون بلن دبت، بەلێ هێدی هێدی ئەو ئێشان كێم دبیت ب تایبەت ل دەمێ خوارنا خوارنێن ساخلەم و شلەمەنیێن گەرم دگەل تێشتێ.
-2 سەرئێشان: پتریا جاران ئێشانا سەری ل سپێدەهیان دژوار دبیت، چونكو ئەو لڤینا ژ نشكەكێڤە پشتی دەمێن درێژ یێن نڤستنێ دبیتە ئەگەر كو هەست ب ئێشانەكا دژوار یا سەۆی بكەی و دبیت بو دەمەكێ درێژ ڤەكێشیت، دەمێ تو تێر بنڤی یان تێشتێ بخووی ئەو ئێشان دێ كێم بیت.
-3 عێلنجی: هندەك كەس ل دەمێ سپێدێ هشیاردبن ئێكسەر عێلنجی دهێنێ، ژبەۆكو ترشیێن مەعیدی ل ڤی دەمی دگەهنە گەوریا مرۆڤی، هەروەكو ل دەڤ ژنێن دوگیان ئەڤ چەندە پەیدادبیت،.
-4 بلندبوونا شەكرێ د خوینێ دا: ئێك ژ ئاریشێن مەزنە كو نەخۆشێن شەكرێ تووش دبن دگەل هشیاربوونێ، پتریا جاران ئەگەرێ وێ بلندبوونا هندەك هورمونانە، ب تایبەت كورتیزون و ئەدرینالین، سەرەرای كو لەشێ مرۆڤی ژی ل دەمێ نڤستنێ پتر ئەنسولینی دمەزێخیت و بو سپێدەهان وەكو پێدڤی نامینیت.
-5 هەودانا گەوریێ: هەناسەدان ب رێیا دەڤی ل دەمێ نڤستنێ، دبیت ببیتە ئەگەرێ هشكبوونا بوریكێن هەناسەدانێ، پاش هەستكرن ب هەودانێن دژوارێن گەوریی ب تایبەت ل دەمێ هشیاربوونێ، بو نەهێلانا ڤێ ئاریشێ نۆشدار شیرەتان دكەن شلەمەنیەكێ گەرم بهێتە ڤەخوارن بو نەهێلانا هەودانا و كێمكرنا ئێشانێن دگەلدا پەیدادبن.
