پەندان ژ شكەستینان وەربگرن و دوبـارە نەكەن
ئيحسان ئـامێدی
ژ خودێ بچیتە دەر، چ نینە ل سەر رویێ عەردی نڤیسەر و بەرهەڤكار و دەرهینەرێ ڤێ هەبوونێ بیت، و ل دیڤ حەزا خۆ چاوا حەزبكەت وەلی بكەت، ئانكو كەسەك نینە سیناریۆیا ڤێ هەبوونێ د دەستی دا بیت و كلیلا هەمی پرس و كێشەیان ڤێبیت و لدویڤ دی دا خۆ نەخشەڕێیا دانیت و بجهبینیت.
ل هەمی دەم و زەمانان هۆكارێن خۆیی و بابەتی پێدڤیێن هەر چیبوونەكێ بوونە و هۆسا هێزێن پەیدابووین و بەرفرەهبووین و دەولەت و ئمبراتۆریەتێن چێكرین، و كارڤەدان ل سەر دروستبووین و پاشڤە برین و نەهێلاینە وەكو ڤیایی بكەن!.
سەربۆڕا سیاسیا مرۆڤان خۆیاكریە كو هەمی ڕژێمێن ستەمكار و دكتاتۆر و شۆفێنی و توخمپەرست و ئیدولۆژیست، هەلوەشیانە و ژناڤچووینە و د تۆمارا مێژوویێ دا ریرەش و شەرمزار بووینە.
ژیرێ مرۆڤی تێرا هندێ هەیە وانە و پەندا ژ سەربۆڕێن خراب و شكەستی وەرگریت و دوبارەنەكەتەڤە.
دڤێت ژیرمەند بیر ل هندێ بكەت، ئەڤ ژیر و شیانێن مرۆڤی چەند مەزن و كاڕانە، و شیاینە چەند داهێنان و ئافراندنان بكەن و دكەن د خزمەتا مرۆڤی و ژیانێ دا، زانست و تەكنولۆژیا بەردەستكرن، چوونە ئاسمانا، و دل و مێشك و ژیرێ دەستكرد چێكرنهتد. و بزانن مرۆڤ یێ خواستیە پێكڤە كاركەن دا ل هەمبەری گەڤ و هەرەشەیێن سروشتی و دەستكرد یێن مەترسیدار ل سەر ژینگەهێ و تەڤایا مرۆڤان و زیندوەران راوەستیت و پێدڤیێن مان و بەردەوامبوون و گەشەبوونا ژیانێ دابینكەت.
ل جیهانا مرۆڤاندا جڤاكێن ژێكجودا هەنە، هەنە هشتا د قۆناغین بەراهیێ دا و د ئاشۆپێ دا دژین، و سەرا جوداهیەكێ كوشتنێ و سەركوتكرنێ دكەن، و هەنە ژی گەهشتینە گوپیتكێن پێشكەفتنێ و د زانست و تەكنولۆژیایێ دا دژین و مرۆڤایەتیێ دكەن.
مخابن دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤین هێشتا ل قۆناغێن كەڤن دانە و د ئاشۆپێ دا دژین و بزاڤێ دكەن جڤاكێ بۆ وان قۆناغان ڤەگەرینن یێن هەمی كوشتن و سەربرین و تالانكرن!.
ل ڤێ دەڤەرێ هێشتا یێن سەرا ئاخفتنێ، زمانی، نەتەوەی ، ئایینی، ئۆلی، بیروباوەران و ژێیاتیا سیاسی هەڤدو دكوژن!.
هەروەكو مرۆڤێن ڤێ دەڤەرێ نزانن و نابینن و ل بەر چاڤ نادانن كا ڤان سالێن چوویی چەند سەرۆكێن دكتاتۆر ژبەر سیاسەتێن وان یێن شاش و ستەمكار ژناڤچووینە و مللەتێن بن دەستێن وان چەند قوربانی داینە و چ میژویەكا خویناویا رویرەش و شەرمزار ل پاش خۆ هێلایە!.
یێ دیڤچوونا رەوشا كوردستانێ بكەت دێ زی زانیت ژبەر سیاسەتێن دەولەتێن هەرێمایەتی یێن داگیركەر، رەوشەكا ئالۆزە و ب زەحمەتە و دەستهەلاتدارێن ڤان دەولەتان نیازپاكیەكا چارەسەریێ و دوماهیئینانێ ب ستەم و زۆریێ و سەركوتكرنێ نینە و چ هێزێن دادپەروەر ژی نینن ڤی تەڤنی ژێك ڤەكەن و راستڤەكەن.
ل ڤێ دەڤەرێ ململانا هەڤڕك و هەڤدژا نە و یێن ب هێز ل سەر كەلەخێن یێن لاواز یێن خۆ بەرفرەهـ دكەن و خۆ دسەپینن.
بەری زاینێ، بەرۆكێن شەڕێن رۆمیان و ئیرانیان ل سەر كوردستانێ بوون و قوربانیێن مەزن لێ دكەفتن، پشتی سەرهەلدانا عەرەبیا ئیسلامی شەڕێن داگیركرنا عەرەبی هاتن و دەولەت و میرنشینێن كوردستانێ و یێن دی سەركوتكرن و ژناڤبرن و تالانكرن و خۆ سەپاندن، پشتی هینگی هێرش و داگیركرنێن نەتەوەیێن تورك هاتن و دەڤەر داگیركرن و وێرانكرن، ل دویڤ دا ئوسمانلی هاتن و ب چیڤێ زۆریێ ل سەر كەلەخێن ڤان هەمیان ئمبراتۆریەتا خۆ چێكر و خۆ بەرفرەهكر و سەركوتكرنا هەمیێن دی كر، هەتا جەنگێ جیهانیێ ئێكێ ئەڤ دەڤەرە ژلایێ ئنگلیز و فەرەنسا ڤە هاتنە داگیركرن و دوماهی ب ئمبراتۆریەتا توركا ئینا و د چارچووڤی چەندین رێكەفتن و پەیمانان دا دەڤەر دابەشكر و چەندین دەولەتێن نوی ژێ چێكرن.
ئەوا سەیر هەمی ئەڤ دەولەتێن هاتینە چێكرن ئیران و توركیا و دەولەتێن عەرەبی ب جوگرافیا خۆ رازی نەبوون و دگۆتن ئەڤە سیاسەتا ئمپریالزمێ یە و دژ راوەستان د هەمان دەمدا ئەو سنوورێن جوگرافیین بۆ داناین پیرۆز پاراستن، كورد و نەتەوەیێن دی ژ مافێن وان یێن سروشتی د ناڤ وان سنووران دا بێ بەهركرین و هەمی بزاڤێن ئازادیخوزیێ سەركوتكرن. ئێدی ل هەمی وێ مێژوەیێ هەتا نوكە هێشتا ڤان مللەتان ئاسایشەك و ئارامیەك و سەقامگیریەكا جێگیر نە دیتیە و ب هەمان ئەقلیەتا جاران سیاسەتا پشتقڕاندنێ و ژناڤبرنا یێ دیتر بكاردئینن!.
ل ناڤ دەست و پیێن وان داگیركەر و ستەمكاران دا، كورد و كوردستانیان خۆ ڕاگرتن و دبێژن ئەم ژی یێن هەیین و مە مافێن خۆ دڤێن.
ب هزاران سالێن شەڕ و داگیركرن و وێرانكرن و ئەنفالكرن و جینۆسایدكرنا كوردستانێ، كوردان خۆ ڕاگرت و خۆ سەپاند كو وەكو گەل و وەلات یێن هەین و دێ مین و دێ گەشەیێ كەن، ئەڤ مێژوویا بەرخودانێ مرۆڤی گەشبین دكەت كو ئێدی قۆناغا ژناڤبرنا مللەتی و ژێبرنا ناسنامەیا وی و گوهۆرینا جوگرافیا وی نەما، ئێدی دەمێ ڤەگەراندنا مافانان بۆ خودانێن وانێن رەسەن هاتیە.
دەهبە و دڕندە هۆڤن و زیانان دگەهینن گیانەوەرێن دی، لێ دەمێ گیانەوەران شڤان و گاڤانێن باش هەبن و لێ د هشیاربن و پویتەی پێ بكەن دێ هێنە پاراستن.
رژێمێن حوكمدار ل دەولەتێن داگیركەرێن كوردستانێ دەهبەنە وەكو هۆڤا سەرەدەریێ دگەل كوردستانێ دكەن، لێ كوردستانێ ژی هەر دەمەكی شڤان و گاڤانێن خۆ هەبووینە خۆدانی ل وەلاتێ خۆ كریە و بەرخودان كریە.
سەربۆرا دڕندایەتیا رژێما دكتاتۆریا سەدامی تێرا هندی هەیە، ئێدی چ رژێمێن دی یێن حوكمدار ل پارچەكا كوردستانێ ستەمێ بكارنەئینیت و كوردان ژ مافێن وان یێن رەوا زڕبەهر نەكەن و ل سەر وێ رێبازێ نەچیت، ئەگەر ئەوا ب سەرێ ئیراقێ و سەدامی و رژێما وی هاتی دێ ب سەرێ وی ژی هێت. هەروەكو ئەوا ب سەرێ رژێما سووریێ و سەرانێن وێ هاتی.
كوردان ل ئیراقێ و سووریایێ رۆلەكی كاڕا هەبوویە ل روخاندنا رژێمێن دكتاتۆریێن بەعسیان، لێ مخابن هەردەمێ رژێمێن نوی هاتین و ب هێز كەفتین هەما سیاسەتێن شاشێن جاران دژی كوردان بكارئینان؛ دەرئەنجام جارەكا سەربۆرا بەرهنگاریێ و بەرخودانێ نوی دبیتەڤە، تا ئەو ژی دهەلوەشیێن.
رۆلێ كوردان بۆ بەرسینگرتنا سیاسەتێن شۆفینزم و تایفەگەری ل توركیا و ئیرانێ ژی دیارە و ئەگەر رژێمێن حوكمدار خۆ چێنەكەن و رێزێ ل مافێن مرۆڤی و هەمی پێكهاتەیێن جڤاكی نەگرن، ئەو ژی دێ بەرە ب ئالۆزیێن مەزنتر ڤە چن و هەلوەشیێن، ئەڤجا زۆر گرنگە هەمی دەستهەلاتدار بۆ خۆ پەند و وانەیان ژ دەسهەلاتدارێن هەلوەشیایین ببینن و د سیاسەتێن خۆدا بچنە ڤە و سەربۆڕێن وان دوبارەنەكەنەڤە و وێ سیاسەتێ بكەن یا رازیبوونا تەڤایی چێدكەت و مافێن هەمی تاك و پێكهاتەیان دابین كەت، دا ئاسایش و سەقامگیری و گەشەدان چێببیت.
گەلۆ مادەم نەهاتیە نەعلەت ل وێ مێژوویا خویناوی بهێتەكرن و رێزگرتن بۆ مرۆڤی ب جوداهیێن خۆڤە ڤەگەریت؟!. ئەرێ هوین دبێژن پشتی ڤان سەربۆڕێن شكەستی ل رۆژهەلاتا ناڤین، ئەوێن دگەهیتە دەستهەلاتێ خۆ ژ وان شاشیان دویربێخن و دادیێ و وەكهەڤیێ پەیرەو بكەن!؟.