پ.د.ابراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ:ژێرخانا په‌روه‌ردێ پێدڤی ب جورعه‌ته‌كێ و پاره‌كێ باشه
ئه‌ڤرۆ، سالار محه‌مه‌د دۆسكی:
گرنگه لایه‌نێن سیاسی ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ وه‌زیرێن سه‌ربه‌خۆ بۆ هه‌ر دو وه‌زاره‌تا خواندنا بلند و په‌روه‌ردێ بدانن
سه‌رۆكێ به‌رێ یێ لژنا په‌روه‌رده و خواندنا بلند ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ، دیاركر كو گرنگه بۆدجه‌كا تایبه‌ت ژ بۆدجا گشتی یا حوكمه‌تێ بۆ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ بهێته ته‌رخانكرن، كه‌ساتیێن بۆ ڤی پوستێ ویزاری دهێنه‌دانان زێده‌تر ل سه‌ر بنیاتێ شاره‌زایی و شیانا بیت.
پ.د.ابراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ، راوێژكارێ زانكۆیێن جیهان، بۆ به‌رپه‌رێ په‌روه‌رد و زانكۆ ل رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت:پێدڤی یه هه‌ر حوكمه‌ته‌ك گرنگیا په‌روه‌ردێ چه‌وا بینت، ل ده‌رڤه‌ی چارچووڤێ میزانی یا حوكمرانی یا ده‌وله‌تێ دڤێت میزانیه‌كا تایبه‌ت بۆ په‌روه‌ردێ هه‌بیت چنكو په‌روه‌رده نه‌شێت خوه ژ هه‌ر تاكه كه‌سه‌كی دوربێخیت و هه‌می تاكه كه‌س دقوناغێن په‌روه‌ردێ دا ده‌رباز دبن، هه‌كه هه‌می مالا نوژدار و ئه‌ندازیار نه‌بن لێ گومان نینه هه‌می مالان قوتابیه‌ك تێدا هه‌یه و پتریا مالان مامۆستایه‌ك هه‌یه، دڤێت حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ گرنگیێ بده‌ته په‌روه‌ردێ چنكو په‌روه‌رده ماكا پێگه‌هشتنا ملله‌تانه، بێ په‌روه‌رده نه‌شێین بچینه قوناغه‌كا باشتر دا و ئه‌ڤه ژی پشتی رێكخستنه‌كا باش و دانوستاندنێ یه.
پ.د.ابراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ زێده‌تر گۆت: ل وه‌لاتین رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست ژ ئه‌نجامێ داگیركرنا وه‌لاتان هه‌می گاڤا بۆدجا سه‌ره‌كی بۆ سه‌ربازی دهێته ته‌رخانكرن، پێشنیار دكه‌م بۆ حوكمه‌تێ بۆدجه‌كا ده‌رڤه‌ی بۆدجا هه‌رێما كوردستانێ بۆ وه‌زاره‌تا په‌وره‌ردێ بهێته ته‌رخانكرن، ل سالێن 79 و 80 ل عیراقێ بۆدجه‌كا باش بۆ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ دهاته ته‌رخانكرن و هه‌تا گه‌هشتیه وی ئاستی كو نه‌خوێنده‌واری گه‌له‌ك كێم بووی و هه‌تا ئه‌ف وه‌لاتێن نوكه پێشكه‌فتی ژی هه‌میا چاڤ ل سه‌ر عیراقێ بوو و هیڤدارین حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆدجا ژ هه‌میان مه‌زنتر بۆ وه‌ازره‌تا په‌روه‌ردێ ته‌رخان بكه‌ت به‌ری وه‌زاره‌تا نافخوه و پێشمه‌رگه‌ی چنكو وه‌زاره‌تا نافخو و پێشمه‌رگه‌ی ئێمناهی په‌یدا كریه خوه ل سه‌ر پێن خوه گرتینه، تشتێ مه پێدڤی نوكه وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ یه، دیسا ئه‌فسه‌ر و پێشمه‌رگ و هه‌تا زالگه‌هێن كوردستانێ ژی هه‌تا نه‌بنه ده‌رچووێن كولیژا و رێزگرتنێ ل خه‌لكه‌كی ئه‌م نه‌شێن ببینه وه‌لاته‌كێ شارستانی نه.
ل دور سالا خواندنێ یا ئه‌ف ساله ژی، شاره‌زایێ په‌روه‌ردێ پ.د.ابراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ گۆت: هه‌تا ئاسته‌كێ باش قوناغا دوازدێ یا به‌رده‌وام بوویه ل سه‌ر خواندنێ و گه‌له‌ك قوتابخانا ژی ب ئونلاین به‌رده‌اومی دایه خواندنێ و دیسا ته‌له‌ڤزیۆنێن په‌روه‌ردێ ژی رۆله‌كێ باش گێرایه ب گۆتنا وانێن خواندنێ ل هه‌می قوناغا گومان نینه ئونلاین جهێ پولێ ناگریت.
ناڤبری زێده‌تر گۆت: هه‌كه پلان نه‌بیت رێڤه‌به‌رن دێ یا بزحمه‌ت بیت، هه‌تا وه‌زاره‌تا په‌وره‌دێ نه‌بیته سازیه‌ك كو نه گرێدایی كه‌ساتیا وه‌زیری بیت ره‌نگه پێشكه‌فتنێ بخوه ڤه نه‌بینت، گرنگه لایه‌نێن سیاسی ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ وه‌زیرێن سه‌ربه‌خۆ بۆ هه‌ر دو وه‌زاره‌تا خواندنا بلند و په‌روه‌ردێ بدانن و هه‌كه كه‌سانێن شاره‌زا هه‌بن و هه‌تا حزبی ژی بن گه‌له‌ك گرنگه مفا ژ شاره‌زایی و شیانێن وان بهێنه وه‌رگرتن و خالا پوزه‌تیف مانا وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤه خاله‌كا پوزه‌تیفه، هنده‌ك خالێن باش پێشتر هه‌بووینه نوكه هاتینه لادان وه‌ك پولا شه‌شێ سه‌ره‌تایی ویزاری بوو هاتیه‌لادان پولا نه‌هێ ویزاری بوو نوكه ب نیڤی بوویه نیڤه‌ك مه‌ركه‌زی و نیڤه‌ك مامۆستایێن نیڤا قوتابخانێ نمرێن وان ژ 40ێ پێهه‌لن و ئه‌وێن ویزاری دكه‌ن نمره 15 و 20 ئه‌ڤه ب شێوه‌كێ گشتی مه پێدڤی ب شوره‌شه‌كا نافخو یا په‌روه‌ردێ هه‌یه.
ل دور پێشكه‌فتنا وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ ژی، پ د. ابراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ گۆت: گرنگه وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ بۆدجه‌كا تایبه‌ت هه‌بیت و هه‌لبژارتنا وه‌زیری ل سه‌ر بنیاتێ شاره‌زایی بوونێ بیت و ئه‌ڤه وێ رامانێ ناگه‌هینت كو ئه‌ڤێن بووینه وه‌زیر بكێر ناهێن به‌لكو ئێك ژ ئێكی باشتره لێ ئه‌ڤ دیتنه ب شێوه‌كێ ئه‌كادیمی یه و دڤێت ل چه‌ندین قوناغا دا ده‌رباز ب بیت و بیته وه‌زیر و به‌رۆڤاژی هه‌كه كه‌سه‌ك ل سه‌ر بنیاتێ به‌هرا لایه‌نێ سیاسی بۆ وه‌زیر و چ شاره‌زایی و به‌گره‌وه‌ند دوی بیاڤی دا نه‌بیت و تایبه‌ت په‌روه‌رده گومان نینه ئه‌ڤه ئالوزی نه.
بۆچی قوتابی حه‌ز ل سه‌ر قوتابخانێ نینه، پ.د.براهیم سمۆ گۆت: هه‌ر ده‌مێ مه قوتابی ل ده‌مژمێر هه‌شت هه‌تا چاری ئێڤاری هێلا ل قوتابخانێ و ئه‌و جهێن خوه‌ش مه بۆ په‌یداكرن و جهێن یاریا و هولێن خوه‌ش و خواندنێ و جهێن په‌رتووكان هه‌بن و په‌رتووك ب ملی ڤه نه‌بن و ده‌مژمێر چار بهێنه مال و ده‌مژمێر 10 مه گلوب ڤه‌مراندن وی ده‌می دێ پێشكه‌ڤین نوكه دجڤاكێ كوردی دا هه‌ر هه‌می ئه‌ندامێن خێزانێ ب موبایلێ و ئایپاتا ڤه دمژوویلن و تشتێ بێ مفا، بۆچوونا من یا گرنگه پشتی ده‌مژمێر 10ی شه‌ف دوكان و هه‌می جهێن بازرگانی بهێنه داخستن و بتنێ تشتێ پێدڤی بهێنه ڤه‌كری و داخاز ژ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ین كو ده‌مژمێر 10 بازار بهێنه گرتن و هه‌كه زارۆكی بڤی ره‌نگی زانی دێ هزرا خوه ل مالێ كه‌ت، ژێرخانا په‌روه‌ردێ پێدڤی ب جورعه‌ته‌كێ و پاره‌كێ باشه.
ل دور جێوازی یا قوتابی، مامۆستا و رێڤه‌به‌رێن سالێن به‌رێ ل گه‌ل سالێن نوكه، پ.د. ابراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ گۆت: به‌ری نوكه ئه‌ڤ ئه‌نترنێت و پێشكه‌فتنه نه‌بوو هه‌تا به‌ری سه‌رهلدانێ ژی بتنێ ئێك ته‌له‌ڤزیوون هه‌بوو و بتنێ خه‌لكێ مه ئێك دزانی ئه‌وا ته‌له‌ڤزیوونێ دگۆت و پێشكه‌فتن گه‌له‌ك خه‌له‌ت هاته دناڤ جڤاكێ كوردی دا و هه‌كه هێدی هێدی هاتبا دا ره‌وشه‌نبیریا خه‌لكێ مه بگشتی باشتر بیت ودێ زارۆكێن مه ژ قوتابخانێ ئێن هه‌ر ناگه‌هن سلاڤی مرۆڤی بكه‌ن و هه‌ر ئێكسه‌ر دێ موبایل و ئایپاتێ راكه‌ت.
ل دور په‌روه‌رده‌كرنا زارۆكی دناڤبه‌را قوتابخانێ و خێزانێ ژی دا، پ.د.ابراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ گۆت: په‌روه‌ده‌كرنا زارۆكی یا هه‌ڤ پشكه دناڤبه‌را خێزانێ و قوتابخانێ دا و ته‌مامكه‌رێن ئێكن و خێزان گه‌له‌ك گرنگه بۆ قوتابی و گه‌له‌ك خێزان هزر دكه‌ن ده‌مێ هه‌ر تشته‌كێ زارۆكی ڤیا بۆ دابینكر ئه‌و رێ بۆ خوشكر به‌رۆڤاژی ئه‌م گه‌له‌ك جاران به‌رێ زارۆكێ خوه ده‌ینه شاشیان و دێ ترۆمبێل و پاره و خوارن و هه‌ر تشته‌ك بۆ هێـته دابینكرن، مانێ تشتێ ڤیای ته بوو دابینكرن ئه‌رێ ئه‌و زارۆك دێ هزرێ د چ دا كه‌ت و هه‌كه ته بۆ دابین نه‌كرن دێ زارۆك خوینت دێ هزر كه‌ت پاشه‌رۆژێ بیته نوشدار و ترۆمبێل هه‌بیت و پاره هه‌بن و ئه‌ڤه دێ زارۆك هزرا پشتی بیست سالێن بهێت كه‌ت و دێ كار بۆ وێ چه‌ندێ كه‌ت و ئه‌ڤا بیست سالان هه‌ر هه‌می بۆ زارۆكی دهێته‌دان و تێبینی بكه رێژا سه‌ركه‌فتنا قوتابیێن هه‌ژار گه‌له‌ك زێده‌تره ژ رێژا سه‌ركه‌فتنا قوتابیێن ده‌وله‌مه‌ند، دیسا گه‌له‌ك جاران ژی ژیانا كه‌سه‌كی یا خوشه به‌لێ زارۆكێ وی ژ ده‌ستا ده‌ركه‌فت و گه‌له‌كا ژی ژیانا وان یا نه‌خوش بوویه به‌لێ وارۆكێن وی خوه زیره‌ك و ژیانا وان یا خوشه ئه‌ڤ معادله دڤێـت هه‌می گاڤا هزر لێ بهێته‌كرن و دیفچوونێ بكه پتریا خێزانێن كاودانێن دارایی دباش بووینه زارۆكێن وان قوناغێن خواندنێ یێن باش ده‌رباز نه‌كرینه و به‌رۆڤاژی خێزانێن هه‌ژار و ده‌ست كورت ب رێژا 75% سه‌ركه‌فتی ژڤێ ته‌خێ بووینه.
ل دور پرۆگرامێن خواندنێ ژی، ئه‌ندامێ خولا به‌رێ یا په‌رله‌مانێ كوردستانێ گۆت: پتریا بابه‌تێن هاتینه وه‌رگێران په‌رتوكێن وان گه‌له‌ك ب سه‌نگ بووینه و ره‌نگ جانتێ وی زارۆكی گه‌له‌ك گران بیت و ئه‌و زارۆك نه‌شێت ئه‌وان په‌رتوكا راكه‌ت و رۆژانه ئینت و به‌ت و ئه‌ڤه ژی كارتێكرنێ ل له‌شێ وی بكه‌ت و گرنگه كوردیكرنا بابه‌تان هێدی هێدی با، هه‌كه دیفچونه‌كا هویر بهێته‌كرن ل گه‌ل كه‌سانێن شاره‌زا و بۆدجه‌كا تایبه‌ت بۆ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ بهێته دابینكرن گه‌له‌ك یا سرۆشتی یه ئه‌ڤ پرۆگرامێن 29 ساله دهێنه خواندن هه‌ر هه‌می بهێنه گوهورین و زێده‌تر خزمه‌تا قوتابیان بهێته‌دان.
ل دور هه‌ستێ نه‌ته‌وه‌یی ژی، د. ابراهیم سمۆ گۆت: گه‌له‌ك گرنگی ب هه‌ستێ نه‌ته‌وه‌یی هاتیه‌دان و ملله‌تێ كورد پر هه‌ست و ڤیانا نه‌ته‌وه‌یی یه، لێ گرنگه پتر گرنگی ب داستانێن كوردی هاتبا دان و گرنگه زارۆك بزانن مه‌م و زین و خه‌ج و سیابه‌ند چنه، مێژوویا كوردان بزانن، پرۆگرامێن خواندنێ ئه‌ڤه هه‌می تێدا نینن و بتنێ پشكه‌ك تێدا هه‌یه و پتر گرنگی دایه مێژوو یا جیهانی، له‌وما دبێژم گرنگه په‌روه‌رده بۆ ملله‌تی بیت و ئه‌ڤێن دی هه‌می بۆ كه‌ساتیابیت.
