چار باخچێن زارۆیان ل دھۆکێ دێ دەرگەھێن خوە دائێخن
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ل دھۆکێ چار باخچەیێن ئەھلی یێن زارۆیان ژ بەر نەبوونا ئاڤاھی دێ دەرگەھێن خوە گرن و زارۆیێن وان ھەموو باخچەیان، یان دی ل مالێن خوە رووننە خوار، یان ژی خوە ڤەگوھێزنە ھندەک باخچەیێن دیتر. رێڤەبەرەکا باخچەکێ ب رێیا رۆژناما ئەڤرۆ دیار دکەت، دوو رێڤەبەریێن دھۆکێ ئەگەرن چار باخچە ل دھۆکێ بھێنە داخستن.
ئاھو تەوفیق حەسەن، رێڤەبەرا ھەردوو باخچێن (روکەن 1 و روکەن 2) یێ زارۆیان بو ئەڤرۆ دیار کر، باخچێ (روکەن) یێ ئەھلی ژ دوو بەشان پێک دھێـت کو (روکەن 1 و روکەن 2) ئەڤە بۆ دەمێ چار سالانە مە ئاڤاھی نینە و ئاڤاھیێ مە یێ (کرێ) یە، لەورا ئەم ناچارین بۆ وەرزێ ئەڤ سالە چو زارۆیان وەرنەگرین و ئەڤ چەندە بوویە دیاردەیەکا مەزن تا وی ئاستی مە ل رێکەفتی 24/7/2018 مە دگەل جەنابێ وەزیرێ پەروەردێ کومبونەک کریە و وەزیری پشتەڤانیا مە کریە، لێ ھەتا نھا چو ب دەست مە ڤە نەھاتیە و ئاریشا مە یا ھەرە مەزن ئەو چەندە یە رێڤەبەریا وەبەرھێنانا دھوکێ دگەل مە یا ھاریکار نینە.
زێدەتر دبێژیت: نوکە مە ماف ھەیە پارچەکا ئەردی وەربگرین، چونکە ئەڤە بۆ دەمێ چار سالانە ئەم د ئاڤاھیەکێ کرێ دا و ب فەرمی ماف ب مە ھاتیە دان پارچا ئەردی وەربگرین، لێ رێڤەبەریا وەربەرھێنانا دھوکێ یا بەرھەڤ نینە پارچا ئەردی ب مە بدەت، بەرۆڤاژی کو ل دووڤ یاسایەکا ئەنجوومەنێ وەزیران ئەو چەندە ھاتیە، ھەر باخچەکێ بۆ دەمێ پێنج سالان د ئاڤاھیەکێ کرێ دا دڤێت پارچا ئەردی پێ بھێـە دان، لێ ئەو چەندە ب مە نەھاتیە دان و ھەردوو رێڤەبەرێن (وەبەرھێنان و باژێرڤانیا دھۆکێ) ب ئەڤێ چەندێ ئەگەرن.
رێڤەبەرا باخچێ روکەن بو ئەڤرۆ گۆت ژی: مە وەک باخچێ (روکەن) دوو بەش ھەنە و بۆ ھەر سالەکێ ئەم نێزیکی (60) ھزار دولار ددەینە (کرێ) یا ئاڤاھیێن خوە، لەورا ئەڤ رەوشە بۆ مە ب زەحمەت و ئالۆز بوویە، زێدەباری وێ چەندێ ژبلی باخچێ مە یێ روکەن، دوو باخچێن دی ژی وەک مە د نالن و ئەڤ سالە نەشێن زارۆیان وەربگرن، چونکو وان ژی ھەمان ئاریشا ھەی و ئاڤاھی نینە و ب ئەڤی رەنگی دێ ھژمارەکا مەزن یا زارۆیان ل مالێن خوە رووننە خار و نەشێن ل باخچێن مە بھێنە وەرگرتن.
گۆت ژی: وەزیرێ پەروەردێ گۆتیە مە ل دھۆکێ بۆ خوە راپۆرتەکێ دروست بکەن و دێ ھەول دەم ئەڤ ئاریشە بھێتە چارەکرن و وەزیری ژی دوپاتکریە ئەڤ چەندە بوویە بریار و چوویە ئەنجوومەنێ وەزیران، لێ ھەتا نەھێتە چارەکرن ئەم نەشێین چو زارۆیان وەربگرین.
رێڤەبەرا باخچێ روکەن ئەو چەندە نەڤەشارت: نێزیکی (19) فەرمانبەران من ل ھەردوو باخچێن خو یێن روکەن ھەنە و ئەڤ رێژەیە بۆ حکومەتێ گەلەکە ئەگەر ب میننە بێ کار و زێدەباری کو سالانە ھژمارەکا مەزن یا دایک و بابان زارۆیێن خوە ژ باخچێن حکوومی بۆ مە دەڤ مە گوھاستینە یێن تایبەت و باوەریا وان پتر ب مە دھێت، چونکە ب ھەموو رەنگەکێ باخچێن ئەھلی باشترن ژ یێن میری ھەتا کو سیستەمێ مە یێ خوارنێ ژ وان چێترە و رۆژانە مە دوو جاران خوارن دایە زارۆیان و بەرۆڤاژی ل حکومیان تنێ خوارنەک ھەیە ئەو ژی ھندەک پسکێت و تشتێ ب ساناھی یە نە وەک مە.
یاسین سەعید ئیسلام، رێڤەبەرێ باخچێ (چریسک) ل زاخۆ ل دور بابەتی بۆ ئەڤرۆ دا دیارکرن: ل سالا (2013) دەما دەستوری ب مە ھاتیە دان ئەم ڤان باخچێن تایبەت ڤەکەین ل دوی دەمی ئێک ژ رێنمایێن ئەنجوومەنێ وەزیران ئەو چەندە بوو پشتی بورینا چار سالان باخچەی ماف ھەیە ب بیتە خودانێ ئاڤاھیەکی، لێ پتر ژ پێنج سالانە ئەم ئاڤاھیان کرێ ددەین و ئەز وەک رێڤەبەرێ باخچێ چریسک سالانە (24) ھزار دۆلاران کرێیا ئاڤاھی ددەم.
ناڤبری گوت ژی: مە داخواز ژ رێڤەبەریا وەبەرھێنان و باژێرڤانیا دھۆکێ کریە ئاریشا مە بەرچاڤ وەربگریت، لێ ھەتا نھا چو ئەنجام ب دەستمە ڤە نەھاتینە و ب ڤێ چەندێ ئەم دێ نەچار بین دەرگەھێ باخچێ خوە بگرین و دێ پتر (150) زارۆیان ژلایێ باخچێ مە ڤە رووننە خوار و زیانەکا مەزن بەر جڤاکێ مە کەڤیت، لەورا دخوازین جەنابێ پارێزگارێ دھوکێ ل سەر ئەڤی بابەتی بھێتە دەنگ و ئاگەھی ژ رەوشا مە ھەبیت.
بەختیار ئەمین عەلی رێڤەبەرێ گشتیێ وەبەرھێنانا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر: ژ بەر کو پرۆژێن باخچێن زارۆیان ئەو پرۆژە نە ئەوێن پێـدڤیا خەلکی پێ ھەی و براستی ئەم بەرامبەر ئەڤان پرۆژان د کەمتەر خەمین و گۆت: گەلەک کەس قەستا مە دکەن بۆ پێشکێشکرنا مامەلەیێن وەرگرتنا پارچا ئەردی و ئەم وەک رێڤەبەریا وەبەرھێنانا دھۆکێ ب ھەموو لایەکێ دھاریکارین بۆ ھەموو کەسان بێ جوداھی و مە مامەلێن ھەموو کەسان برێڤەبرنە و رادەستی باژێرڤانیا دھۆکێ کرینە و یا دیتر ل سەر ملێ باژێرڤانیێ د مینیت بۆ دانا پارچا ئەردی و مە کێمتەر خەمی بەرامبەر چو کەسێ ئەنجام نەدایە و مە پرۆژێن ھەموو کەسان برێڤەبرنە.
ژلایەکێ دیتر ڤە باژێرڤانیا دھۆکێ ل دور بابەتی ھاتە دەنگ و گۆت: بەری نھا ب رێڤەبەریا وەبەرھێنانێ چەند جە ھاتبوونە تەرخانکرن یان ھندەک گرێبەستێن دەم درێژ ھەبووینە، لێ ژبەر کو پرۆژێن زارۆیان گەلەک داخازی ل سەر ھەیە، لێ باژێرڤانیا دھۆکێ تەماشە دکەت خەلکی چەند پێدڤی پێ ھەیە و ل دووڤ پێدڤیێ ل ھەموو تاخان دەستوریێ و دانا ئەردی دەستپێدکەت.
ئیسماعیل موستەفا بەرپرسێ راگەھاندنا باژێرڤانیا دھوکێ ئەو چەندە نەڤەشارت: باخچێن زارۆیان پرۆژێن (بازرگانی نە) لەورا باژێرڤانی ھەموو دەمان بەرھەڤ نینە ئەردی بدەتە کەسێن بازرگان، چونکە ئەردێ دھوکێ بۆ گەلەک پرۆژێن دیتر و یێن دوور بازرگانیێ ھاتینە بەرھەڤکرن و نەڤەشارت: بۆ من یا سەیرە ئەو بازرگانێن نەشێن (کرێیا) ئاڤاھیێ خوە بدەت دێ چەوا شێت ئاڤاھیەکێ ئاڤاکەت ئەگەر پارچا ئەردی وەربگریت، لەورا ئەم وەک باژێرڤانی د بەر ھەڤین ب ھەموو رەنگەکێ دگەل خودانێن باخچێن تایبەت د ھاریکار بین، لێ ھەر ب وی رەنگی کو تاکێ کومەلێ یان کومەلگەھێ چەند پێدڤی ب باخچەی ھەیە ئەم دێ ل دووڤ وێ چەندێ د ھاریکار بین و ئەگەر تاخەکێ پێـدڤی پێ نەبیت ئەم د بەرھەڤ نینن ئەردی پێشکێش بکەین.
