چاڤێ ههمیان یێ ل تێكۆشینێن سهرۆك بارزانى…
د. ئیبراهیم ئهحمهد سمۆ
چاڤێ ههمیان یێ ل تێكۆشینێن سهرۆك بارزانى بۆ مفاوهرگرتن ژ رۆلێ وى یێ كاریگهر د پرۆسا سیاسى دا
گهر بۆ كهسهكێ دى مابا، ئهو ب خوه بۆ ته نه دهات، ئهڤه مانشێتهكێ گۆتارهكا مه یا بهرى سالهكێ یه، هینگى ب مهقسهد بوو ژبهر ئهگهرهكێ گهلهكێ تایبهت بوو.. ئهڤرۆ گۆتارێ ئهز ڤهگهراندمهڤه كو ژ جۆراتیا گۆتارێن خوه یێن گشتى دهربكهڤم بهر ب یێن تایبهت. ئهڤجا ب فهرمانا سهرۆك كۆمارى ل دهف من و دوور ژ ههر حسێبهكێ و ژیبوونهكێ ل دۆر مژارا سێكانى و ههكه بۆ من یا چاركانى برهخسیت ژ بهربژان ئهز ـ ب ئاشكرایى ـ لایهنگیریێ بۆ تشتێ كو ل سهر حزباتیێ دا دكهم ژ نهتهوهبوونا خومالى.. ئهڤ مژاره ئهڤه سهرێ چهند رۆژانه ئهز مژوولكریمه، و ب دروستاهى ژى ههر ژ بهربژاركرنا هێژایێ دادوهر رزگار مهحهمهد ئهمین و پشتى وى هێژا هوشیار زێبارى، و بابهت ل دهف من چو عورف نینه كو ژ قانوونێ باشتر ببینت، ب ههبوونا دستوورى، عورف دبیت نههێته زانین وهك قانوون ب ههبوونا قانوونێ، بهلێ وهكو پرهنسیپ پێشدهم پهسهندكریه.. درهخسیت و ئهڤ رێككهفتنه هێشتا بهرى چهند سالان بوو، و ژ بهر هندێ ژى وى عورفى چ بهایێن خوه نهماینه ل سهر چو زمانهكى، بهلێ ههر پێدڤیهكى حوكمێن خوه ههنه، و دۆزا كوردى پێدڤى ب ئێمناهیێ ههیه و مافێ سهرۆك بارزانى خودانێ حیكمهتێ و زانینێ و گوهارتنا كاودانانه ل سهر من، چونكو پێنهڤێت كهسێ زانا و حهكیمانه باش دزانیت كو وهلات و كوردستان ب سهر سهرێ ههر تشتهكى دكهڤیت، بهلێ مخابنیێ ب ئێكهتی نشتیمانى ڤه دبهم، نهخاسمه ئهوێ لهشكرهكى ههیى ژ خوهدیێن بریاربدهست و رهوشهنبیر و دیپلۆماتكار ژ خوهدیێن شارهزاهیێ و زانینێ، و ئهڤ ههمى جهختیه و كهفتنا د خهفكا خهلكى دا كو بهرههڤ نهبیت د جڤینا ههلبژارتنا بهربژارێ پارتى دا، یا كاك شاخهوان بۆ پۆستێ جێگرێ سهرۆكێ پهرلهمانى و ژڤێ مهزنتر ژى، ئهو لهزێكرنا كۆمبوونا مهكتهبا سیاسى یا ئێكهتیێ و ڕكمانا وێ ل سهر بهربژاركرنا د. بهرههم سالح بۆ گهرا نوو بێى حسێبهكێ بۆ بۆچوونا دویێ و ههڤپشكێ پتریا دهنگان و جهماوهرى و دهستههلات و كارتێكرن ل سهر جادێ و د بریارا سیاسى دا…و ب دروستاهى ژى نها ئهو كریارا نه ب دلێ پارتى و ب دیتنا من و شارهزاهیا من كو ئهوى شاشى د ڤێ ههلسهنگاندنێ و رهفتارێ دا كریه، كو بهرى چهند مهههكان ژ مهزنترین قهیرانا سیاسى یا كوژهك قورتال بوویه، ئهو ب زۆرى ژێ قورتال بوویه.. و پشتى هینگى گهشبینیێ سهرگرتى كو ئهڤ تێشكێ شێرا ههر ژ وان شێرانه كو سهركهفتیه، و كهفتیه سهر رێیا دروست، ئهڤجا پارتى دهسپێشخهرى كریه ـ وهكو نهریت و حیكمهتا وى .. كو ههمى كاودانان بههلسهنگینیت، و مایتێكرن نهكریه، ئهم ژى خودانێن خامهیێن نڤیسینێ وهك رێزگرتن بۆ هندهك ژ برادهرێن خوه ل ناڤا ئێكهتیێ دا، مه خوه ژ هندێ دوورخستیه كو تهڤلى گوهۆرینێن نوو ببین.. هینگى داخوازیێن مه ئهو بوون كو چو حوكمهت و چو بریارێن سیاسى نینن بێى ئێكهتیێ.. ئهز ژى ب خوه و ههتا نها دبێژم: هێشتا زوویه كو ئێكهتى ژ ناڤ نهخشهیێ سیاسى دهربكهڤیت یان بهێته دوورخستن و بهێته لادان ب گۆر مافێ وێ یێ ههلبژارتنان و ههڤپشكیا وێ یا سیاسى، بهلێ ئهڤه وێ رامانێ نادهت د بهریكانێ دا كو ب وێ لهزاتیا كویسلهى بگههم، حهتا كو یێ دیتر یێ گیرۆ بگههیته من.. و كاركهر ژى ههروهكو هێشتا ئهو یێ ل سهر وى قووتێ خوه ل سهردهمێ مام جهلال ـ خودێ ژێ رازى ـ بهرهبهره مژار بۆ من هات ژ ژیوارى، نهك ژ خهیالێ كو ل رۆژێن داهاتى د وێ ئێكێ دا پشكدارببم یاكو ڤهكێشانا د. بهرههم سالح و ههلبژارتن كهفتیه سهر د. لهتیف رهشید… ئهز ب خوه هینگى باشتر دبینم كو هێزێن كوردى ههمى یان پڕانیا وان یێن كارتێكرن ههیین ب بنكۆكا خوه یا جهماوهرى و یێن ب هَیز و ئێكهتى ژى ژ وان كۆم ببن كو بهبژارێن كورد یێن دیتر ههلبژێرن، ب قهبوولكرنا پارتى و باش هزرێن خوه د مژارێ دا بكهن كو ب رێككهفتن بیت نهك بریارهكا تاكانه یان ب لهزكرن بیت، چونكو سزایا وێ دێ ی دژوار بیت ل سهر ههرێمێ و ل سهر ئیراقێ ب گشتى.. رهنگه ل ڤێره پسیار بهێتهكرن و هێژا هوشیار زێبارى بهر ب كیڤه؟ دبێژم و ب ئاشكرایى ڤه: ئهز وى دناسم سهركردهیهكێ مهزنه و ژ نێزیك ژى نانیاسم باش باش تهمهتى وێ ئێكێ كو ئهو ژ سهركردهیێن ژیبوونا من یا سیاسى یه و ژ ئهلهۆیێن دیپلۆماسیهتێ یه و كهسهكێ ب بریاره د ئهنجامدانێ دا، ژ باشیێن وى یێ سادهیه و قهدهرهكێ مهزن ژ رهوشهنبیریێ و سهربۆرا مهزن ههیه ژ خهباتێ و بهرپرسیاران ل وهزارهتا دهرڤه و یا دارایى، سهرهراى ههبوونا هندهك گۆتگۆتێن نهحهزان د رێستنا هندهك گومانێن بێ بنهما دا، لێ ئهو ب زیرهكى یێ ههژى یه ـ ل دهف من ــ بۆ ڤى پۆستێ و ب ههمى ژێهاتیا خوه. سهرهراى هندێ كو رۆژێن بهێن نهدیاره دێ د چاوا بن كانێ پارتى چو ههیه د پاریزنكى خوه دا كانێ دێ مژار ل كیڤه راوهستیت، ههكه هاتو ئێكهتى ل سهر د. بهرههم سالح رژد بیت، دێ مینیت ل سهر مه، بتنێ كۆم ببین و ههمى تێكۆشینا پێشكێش بكهین كو بهر ب بهربژاركرنا هێژا هوشیار زێبارى بۆ سهرۆكاتیا كۆمارێ ب گۆرهیى وان فاكتهرێن ههیین، و ههلبژارتنا سهرۆكاتیا كۆمارێ ب شهنسێن خوه گهلهك پتر ژ ههڤركێن دیتر و هینگى دێ دێ بهس كهین كورسیان پالڤه بدهین، و تهنازولاتان بكهین ل ڤێره و وێراههنێ ههر ژ سالا 1992 و ههتا نها ئهڤ تهنازوله ژپێخهمهت وهلاتى و كوردستانێ بوویه خالا لاواز ههمى ل سهر دلهیزن ل دهمێن بهرتهنگیان…بهلێ ئهز ل ڤێره ژ بیاڤێ دلسۆزیێ بۆ ههمیان، و ههمى ژى دزانن كانێ ڤیان و رێزا من چهنده بۆ گڤاشتنا دهستان بهر ب ئێكهتیێ، بهلێ ئهڤه بهرپرسیاریا مهههمیانه وهك نڤیسهر و خامهههلگر كو مه ژى بۆچوونهكا دوور ههبیت ژ ههمى حسێبان، چونكو بهربژارێن ئێكهتیێ نه ل ئاستێ بهرپرسیاریێ نه ب گۆرهیى یا پێشچاڤ (ههر چو نهبیت ل دهف نڤیسهرێ ڤێ گۆتارێ)، بهلێ ئهڤێ ههنێ یێ روونشتى ل گهل ههمى رێزێن من پتر ژ كریارێ دئاخڤیت، بهلكو كریار ل دهف وى ههما مریه ههر ژ مێژه وهره دهمێ ئێكهتى بجه هێلایى، و بۆ خاترا كورسیێ ڤهگهریایه ڤه.. و یێ دیتر: ژلایێ ئهنجامدانێ ڤه دهمێ كو وهزیر بوو، رهنگه ب شانستر بوو ژ د بهرههم و ئهوان د وێ بریارێ دا پشتى وهزارهتێ ههبوون و پشتى هینگى گهشت كریه بۆ وى جهێ كو كهسێن نێزیكى وى دزانن، و بهرزهبوو جارهكا دى ڤهگهریا و بهربژاركرنا پیچهكێ یا شێلى یه و ل گهل ڤێ ئێكێ ههلبژارتن ل دهف من ل سهر كهساتیهكێ یه بهرى دهمى ل سهر هاتینه رێككهفتن، بهلكو هێشتا ژى دوور نینه ب گۆرهى ڤهكرنا جوفرهیان ل ساتێن داویێ ژ ههلبژارتنان، ئهڤه ههكه چو خرابى نههێنه روودان ژ وى لایێ كو نهیێ رازى ژ پرۆسا ههلبژارتنێن پهرلهمانى و یا باشتر ل سهر ئێكهتیێ ئهوبوو كو ركمانى ب سهر ههلبژارتنا هێژا د. بهرههم نهكربا، نهك ژ كهربهكێ بهلكو ب تنێ سهركرده و سهركردایهتیا سیاسى یا پارتى دزانیت كا چو ل ڤێره و وێراههنێ دهێته روودان .. یا فهر ئهوه بوو ل سهر ئێكهتیێ كو پهڕان تێكههل نهكهت و تهكتیكا یاریێ د بنیات دا تێكنهدهت (ههر چو نهبیت ل دهف نڤیسهرێ ڤێ گۆتارێ) و هێشتا ژى هیڤی نهمرینه و دوور نینه ژى چارهسهرى ل ههر دهمهكى ههبیت، د ناڤبهرا كوڕێ مام جهلال خودێ ژێ رازى كو پشتى وهغهرێ پهیامهك ههبوویه ژ سهرۆك بارزانى خوه دایه وهكو مامێ وى و خودانێ باوهریێ بۆ وان، و هێشتا ژى گهلهك ژ كادرێن سیاسى یێن حزبێ رێزهكا مهزنن ددهنه مامهیێ خودێ ژێ رازى و پشتى وى ژى بۆ كوڕێن وى. بۆ شانێ مامهى و رۆلێ وى، ئهم ژى ب وان ب هیڤینه كو دێ وێ رێرهوێ بهردهوام كهن و ڤهگهرنه ڤان رۆژان و پرسگرێكێ قورتال كهن.. ئهڤه ژى د ئارا دایه، ل دووماهیێ ژى ل دهف من كوڕێن مامهى ـ هزار جاران ژ یێن دیتر باشترن، ئهڤه ژى قناعهتهكه بۆ دیدهڤانان بێ دودلى دبێژم، ڤهكێشانا د. بهرههم و مانا برایێن ل ناڤ پارتى بۆ ههلبژارتنا یێ دیتر ژبلى د. بهرههم بۆ بهرژهوهندیا گشتى گهلهك باشتره ژ هندێ بكهڤنه د چالهكێ دا زهحمهته ژێ دهربكهڤن، ههكه نه ل داویێ رێیا ههڤركیێ د ناڤبهرا د. بهرههم و هێژا هوشیار زێبارى دا بهێته گرتن ئهوه چارهسهریا سهخت و تهحل، چونكو پشتى خواندنا روودان و ژیواران و دیرۆكێ و سیاسهتێ چو گهشبینى نینن، ههر چو نهبیت ههتا نها ژ لایهنێ دیتر ڤه و ب من بژارهیا دهویێ باشتره، چونكو شێوهیێ یاریێ ل ناڤ بهغدا نهوهكو یاریێ یه ل ناڤا ههرێمێ، سهرهراى بژاردهیێ نهك یا سهخته ژ ترسێ بهلكو ۆیرهكه د مژارێ دا، و بهر ب رێككهفتنا سێیانى ڤه بچین (التقدم، العزم و التیار الصدری) و ئهو پهیوهندیا چاك ل گهل ههڤالان ل دهرڤهى رێككهفتنێ و دێ چینه مافى ئازدایى و دیمۆكراسیێ و ب ئهنجامى رازى ببین، سهرهراى گهشبینی مهزن ب سهركهفتنا هوشیار زێبارى دوور ژ وێ گۆتنا (للچروره أحكام) و مایتێكرنا یێ داویێ بۆ سهرۆك بارزانى و كو جهێ رێز و رێزگرتنێ یه سهرهراى وان ئاماژهیێن دهسپێكێ ب رێكنهكهفتنێ، و بوویه مژارهكا دۆهێل، چونكو و ب مخابنى ڤه ب گۆرهیى شرۆڤهیێن ل دهف مه، ههر چو نهبیت ئهم خوهدیین ژیبوویێن بهربژارێ پارتى ژ لایێ ئیكهتیى ڤه نهیێ قهبوولكری یه و هند.
دوور نینه لهتیف رهشید كو وهزیرێ پێشینه ئهوى شهنسهكێ مهزن ههیه ههكه هاتو د. بهرههم بریار دا خوه بڤهكێشیت و ل گهل ڤێ ئێكێ شهنسێ هێژا هوشیار زێبارى ژ یێن دیتر پتره ل گۆرهیى ئالیهتا رێككهفتنێ د ناڤبهرا سونهیان و سهدرێ سهركهفتى و فراكسیۆنا نوونهراتى، سهركهفتى بن و مژار بۆ خودهیێن بریارێ و سهركردایهتیێ دمینیت. ئهم باش دزانین كو د ناڤ ئهجیندهیێن سهرۆكى دا ههردهم دهلیڤهیێن بهختهوهریێ ل ساتێن داویێ پهیدا دبن ب گۆرهیى پێدڤیێن بهرژهوهندی گشتى، رهنگه بریارهكا نهدیار ههبیت و ل گهل ڤێ چهندێ هێژا تێلى ئهمین د لاپهرى خوه دا گۆتیه: چاڤێ ههمیان یێ تێكۆشینێن سهرۆك بارزانى بۆ مفاوهرگرتن ژ رۆلێ وى یێ كاریگهر د پرۆسا سیاسى یا ئیراقى دا بۆ بهرژهوهندیا دۆزا كوردى ل گهل هندێ بهرژهوهندیت پارتى ب گۆرهیى رێككهفتنا سیاسى بهێته ل بهر چاڤهرگرتن. و نهك تشتهكێ دیتر و رۆژ دێ دیاربن.. خودێ كوردستانێ بپارێزیت.
و/ ش. ن