چه‌ند ستراتیژی بۆ باژاڕێن ب ئه‌گه‌رێ ترۆمبێلان پیس دبن
د. نه‌جمه‌ددین نێروه‌یی
پیسبوونا باژێران کو ب ئه‌گه‌رێ ئۆتۆمبێلان دروست دبیت ب ڕێكا تێکەڵەیەکێ ژ ستراتیژیێن تەکنەلۆژی، ڕێکخراوی و ڕەفتاری چارەسەر دبیت کو ئامانجا وان کێمکرنا دەردانا گازێن ژەهراوی و باشترکرنا کوالیتیا هەوایە. ئەڤ ستراتیژیە ژی بریتینه ژ:
1. ڕێبازێن تەکنەلۆژی
ستانداردێن دەردانا گازێن ژەهراوی یێن ئۆتۆمبێلان: حکومەت ستانداردێن دەردانا گازێن ژەهراوی جێبەجێ بکەن، ئه‌وژی ژ بۆ سنووردارکرنا پیسکەرێن وەک CO2، NOx، و PM.
ئۆتۆمبێلێن کارەبایی و هایبرید: پێشخستنا وەرگرتنا ئۆتۆمبێلێن کارەبایی پشتبەستنێ ب سووتەمەنیا بەردینی کێم دکه‌ت و دەردانا گازێن ژەهراوی ژی کێم دکه‌ت.
باشترکرنا کوالیتیا سووتەمەنیێ: سووتەمەنیا کێم گۆگرد هاریكاریا کێمکرنا دەردانا گەردیلەیان دده‌ت.
بەرنامەیێن چاککرنا ئۆتۆمبێلان: پشکنین و چاککرنا بەردەوام دڵنیاییێ دده‌ت ل سووتنا سووتەمەنیا کارا و کێمکرنا دەردانا گازێن ژەهراوی.
2. ڕێك و جهێن ڕێکخستی
ناوچەیێن کێم دەردانا گازێن ژەهراوی: گه‌له‌ک ژ باژێران ئۆتۆمبێلێن گازێن ژەهراوی ده‌ردكه‌ن سنووردارکرینه كۆ بچنه دناڤ هنده‌ک ناوچەیێن ده‌ستنیشانكری.
پارەیێ قەرەباڵغیێ: باژێرێن وەکو لەندەن و سەنگافورا پارەیێ هاژۆتنێ ل ناوچەیێن هاتوچۆیه‌كا قه‌ره‌بالغ وەردگرن، ئه‌وژی ژ بۆ کێمکرنا قەرەباڵغی و دەردانا گازێن ژەهراوی.
ڕۆژێن بێ ئۆتۆمبێل: هنده‌ک ل ناوچەیێن باژێران ڕۆژێن بێ ئۆتۆمبێل جێبەجێ دکەن، ئه‌وژی ژ بۆ سنووردارکرنا پیسبوونێ ب شێوەیەکێ وەرزی.
ڕێسایێن توند یێن هاتنوچۆنێ: جێبەجێکرنا سنوورێن له‌زاتیێ و کێمکرنا ده‌مێن كاری، دەردانا گازێن ناپێویست کێم دکه‌ت.
3. پلاندانان و ژێرخانا باژێران
وەبەرهێنانا ڤه‌گوهاستنا گشتی: به‌رفره‌هکرنا تۆڕێن میترۆ و پاس و شەمەندەفەران بکارئینانا ئۆتۆمبێلێن تایبەت کێم دکه‌ت.
ژێرخانا پیاده و پایسکلسواری: باژێر بۆ هاندانا ڤه‌گۆهاستنا بێ ئۆتۆمبێل، ڕێڕەوێ پایسکل و ناوچەیێن دۆستێن پیادە بەرەڤ پێش ببەن.
روبه‌رێن كه‌سك: چاندنا دار و دیوارێن كه‌سك هاریكاریا هەڵمژینا CO2 و پیسکەرێن دی دكه‌ت، و کوالێتیا هەوای باشتر دکه‌ت.
بڕێڤەبرنا هاتوچۆیا زیرەک: سیستەمێ کۆنترۆڵکرنا هاتوچۆیێ لسەر بنەمایێ زیره‌كیا ده‌ستكرد قەرەباڵغی و دەردانا گازێن ژەهراوی کێم دکه‌ت، ئه‌وژی ب باشترکرنا هاتن و چۆنا ئۆتۆمبێلان.
4. سووتەمەنیا جێگر
سووتەمەنیا بایۆلۆجی: ئیتانۆل و بایۆدیزل پشتبەستنێ ب سووتەمەنیا بەردینی کێم دکەن.
خانەیێن سووتەمەنیا هایدرۆجینی: په‌ره‌پێدان ب پێشخستنا ئۆتۆمبێلێن هایدرۆجینی یێن كو گازێن ژەهراوی ده‌رناكه‌ن، وەکو پێگۆهۆركه‌ك بۆ ئۆتۆمبێلێن ب بەنزین و گازویلێ كار دكه‌ن.
5. هۆشیاریا گشتی و گۆهڕینا ڕەفتاران
بەرنامەیێن شۆفێریا ئیکۆ: فێرکرنا تەکنیکێن لێخوڕینێ سووتەمەنیه‌كا کێمتر دسۆژیت و ئه‌ڤه‌ژی هاریكاره بۆ کێمکرنا دەردانا گازێن ژەهراوی.
هه‌ڤبەشیا ئۆتۆمبێلان: هه‌ر چه‌ند كه‌سه‌ك پێكڤه بۆ كاری ئێك ترۆمبێلێ ب هه‌ڤبه‌شی بكار بینن، و ئه‌ڤه‌ژی رێژا ئۆتۆمبێلان كێم دكه‌ت و کێمکرنا ژمارەیا ئۆتۆمبێلان لسەر جادده‌یان پیسبوونێ کێم دکه‌ت.
سیاسەتا کارکرنێ ل ماڵ: کارکرن ل دووری جهێ كاری هاریكاره بۆ کێمکرنا دەردانا گازێن ژەهراوی یێن ل ئۆتۆمبێلان ده‌ردكه‌ڤن. گه‌له‌ك ژ وه‌لاتێن ئه‌وروپا پشتی كۆرۆنایێ ئه‌ڤ رێكه بكار ئینایه و كارێ وانژی هه‌ر ب رێڤه دچیت و ب تایبه‌ت ئه‌و كارێن ئه‌لكترۆنی ب رێڤه دچن.
باجێن ئۆتۆمبێلان لسەر بنەمایێ دەردانا گازێن ژەهراوی بیت: باجا زێده‌تر لسەر ڤان ئۆتۆمبێلان هاندەره كۆ بەدیله‌کێ پاکتر په‌یدا بكه‌ت.
