چهند گۆتنهك ههتا دگههیه بامهرنێ
عهبدولرهحمان بامهرنى
رهنگه نڤیسینا ل سهر وى جهێ تو لێ ژدایكبووى، پیچهكا پرسیارێ بدووڤ خوهڤه بینیت، لێ ما چ قهیدیه ههكه ئهو نڤیسینا ههنێ ببیته دهرگهههك، كو گهلهكێن دى چاڤلێكرنا جوانیێ و خزمهتكرنا وى جهى بكهن، ئهوێ زارۆكینیا خوه د ناڤدا مهزن كرى. ئهڤه دهستپێكهكه، كو بامهرنێ بكهمه نموونا ڤێ نڤیسینێ، كو چهند گهنجێن خوهبهخش، كارێ خزمهتكرنا ڤى باژێركى خستیه سهر ملێن خوه، ئهڤه د دهمهكی دا، ههكه ههر كهسهك ژمه حهز بكهت، پویتهى ب جوانیا تاخێ خوه و گوندێ خوه و باژێرێ خوه بدهین، گهلهك یا ئاسانه و ههر چنه بیت، ئهو جهێن ئهم قهست دكهینێ و سهیرانێ دناڤ دا دكهین، پیس نهكهین، ژبیرنهكهین ژى، ئهڤرۆ سهردهمێ گهشتوگوزارێ یه و ههكه ئهم حهز بكهین، ههر ئێك ژ مه و ل دووڤ ئهوا ل بهردهست ههى، ئهم دشێین بهرێ خهلكێ دى بدهینه دهڤهرێن خوه و هۆسا گوند و دهڤهر و باژێر گهشێ دكهن و خهلكێ وان پێ بكار دكهڤیت و بهراهی و دووماهیا خزمهتكرنێ ژى، بهرههم پێڤه دهێت و ئابوورا دهڤهرێ گهشێ دكهت و ئهوێن ل دهڤهرێ ژى دژین، دێ شیانێن داهێنانێ ل دهف وانان خورتتر لێهێت.
دا بزڤرینه بابهتێ خوه و هندهك ژ وان خزمهتان باس بكهین، ئهڤێن سهرنجا من راكێشاین، كو بكهمه هێڤێنێ ڤێ نڤیسینێ و ئهو ژى، ئێك: ڤهكرنا پرتووكخانهكا گشتى و پێشكێشكرنا سهدان ناڤونیشانێن پرتووكان، وهك خوهبهخش ژلایێ خهلكێ بامهرنێ بخوهڤه، ههر چهنده، پشكهكا هاریكاریێ رێڤهبهریا پرتووكخانا بهدرخانیان ب ستخوهڤه گرتبوو، لێ بهرامبهرى ئهو پرتووكێن دیارى گههشتینه پرتووكخانێ، رێژهكا كێم بوون. دو: دانان و دروستكرنا پهیكهرهكى ل نیڤا سهنتهرێ بامهرنێ، كو خوهبهخش ژ لایێ گهنجهكێ بامهرنێ بخوهڤه هاتیه دروستكرن. سێ: ههوهكا بۆیاغكرنا بازارێ بامهرنێ، كو بازار ئێكهم وێستگههه، خهلك ل ههر دهڤهرهكێ قهست دكهتێ و دا كو بازار ب قهد وێ ماندیبوونێ بیت و چاڤێن وى كهسى تێر بكهت، یێ ئهو سهرهدانه بۆ كرى، گهنجێن بامهرنێ د ههوهكا خوهبهخشیێ دا و بۆ چهندین رۆژان رابوون ب بۆیاغكرنا روویێ بازارى و ب ئهندازهیهكا جوان. چار: ئێك ژ كانیێن جوان ل بامهرنێ (سهرۆكانى)، كو هاتبوو پشتگوهـخستن و سهرهراى جوانیا وێ و ل دهمهكى ناڤداریا خوه د ناڤ ئهدهبیات و شعرێن كلاسیكدا ههبوو، وهك بهیتا (حهودێن بن گویزان) یا هۆزانڤان (حوسنى بامهرنى) و دیسا چهند شعرێن ئهحمهدێ نالبهند، كو بهحس ل وێ كانیێ كرین، گهنجێن بامهرنێ و ب جوانترین ئهندازه، رابوون ب نووژهنكرنا وێ كانیێ و ههر كهسێ سهرهدانێ بۆ بكهت، ئێك ژ كانیێن سروشتى دێ سهرنجا وى بۆ خوه راكێشیت و ژێ نابۆریت، ههكه ل دهف نه راوهستیت و چهند فرهكێن ئاڤێ ژێ ڤه نهخۆت. پێنج: گێرانا فێستیڤالا دانیكان، كو ههر ژ ناڤێ وێ دیار و سهرهراى ئامادهكاریهكا بچووك د گێرانا وێدا، لێ بۆ جهێ پووتهدانا وێ و گهلهك كهسان دووڤچوون ل سهر دهمێ گێرانا وێ دكر و خوه بهرههڤكرن، كو د ڤێ كۆمڤهبوونا كهلتووری دا پشكداریێ بكهن.
پێنهڤێن ئهڤێن ههنێ ههموو ژى كارێن خوهبهخشن، پشتهڤانیا وان ژى، ههكه تشتهك پێ بڤێت ژى، ههر ژ خهلكێ وێ بخوه بوویه و ئهڤێن شیان و حالێ وان ژ كهسێن دى باشتر و ههر كهسى ل دووڤ پێچێبوونا خوه و ههكه نه، ئهڤ كارێن دى ههموو خوهبهخش بووینه و گهنجێن ڤى باژێكرى پێ رابووینه.
دا بزڤرینه بابهتێ خوهڤه، ئهم گهلهك جاران گازندێ دكهین و تایبهتى ژى ژ پووتهپێنهدانا ب پارێزگهها دهۆكێ ژلایێ خزمهتگوزاریڤه و درێژهپێدانا قهیرانێن ئابوورى و یێن سیاسى، ئهڤێن كارتێكرن ل ههرێما كوردستانێ ههمیێ كرین و تایبهتى ژى ل پارێزگهها دهۆكێ و ئهو ژمارا زێدهیا ئاوارهیان ل پارێزگههێ، لێ ئهم ژبیردكهین ژى، كو پارێزگهها دهۆكێ ژ روویێ گهشتوگوزاری ڤه دشێت ئێكهمین پارێزگههـ بیت، بۆ راكێشانا گهشتیاران ههر چنه بیت ژ ناڤ عیراقێ و پارێزگههێن ناڤهراست و باشوورێ عیراقێ، تایبهت ژى پشتى ئاسایبوونا پهیوهندییان و نهمانا گروپێ داعش یێ تیرۆرى و ئهگهر مه بڤێت، ئهم ڤى كهرتى پێش بێخین، سهرنجا گهشتیاران بۆ دهڤهرێن خوه راكێشین، دڤێت ههر كهسهك ژمه، حهتا د چارچوڤێ دهڤهرا خوه ژیدا بیت، ئهم دشێین ب ههوێن ژڤى رهنگى راببین و عهقلیهتا گهشتیارى پهیدا بكهین و ههر چنهبیت و ژبلى كو ئهو جهێن ئهم لێ دژین، دێ جوانتر بن، دێ دهرگهههكێ ژیارێ ژى بۆ خوه و كهس و كار و گوندیێن خوه ژى ڤهكهین.