چو ھەست و سۆز ل دەف فێلبازان نینن
ئەڤرۆ، زنار تۆڤی:
فێلبازان گەلەک شیان ھەنە بۆ زانین و دەستنیشانکرنا خالێن لاواز یێن کەسێن بەرامبەر و یێن کو وان دڤێت سەردا ببەن، ھەروەسا ھونەرێ رازی کرنێ و باوەری پێکرنێ ھەیە، لەوما ب ساناھی خەلک دکەڤنە خەفکێن وان، ڤەکۆلەرەکێ جڤاکی ژی دبێژیت: ئەو کەسێن فێل لێ دھێتە کرن، شەرم دکەن ل دەف کەس و کارێن خوە بێژن ھندە پارێن مە چووینە، ژ بەر پێگەھێ خوە یێ جڤاکی دێ وی کاری ڤەشێرن.
یوسف ئۆسمان، ڤەکۆلەر و شارەزایێ دەروونییە، بۆ ئەڤرۆ دیار کر کو نە مەرجە ئەو کەسێ فێلبازیان دکەت، کەسەکێ خواندەڤان و خودان باوەرنامە بیت، بەلێ گەلەک زیرەکی و شارەزایی ھەیە و یاریان ب ھەست و سۆزێن خەلکی دکەت و ب زیرەکانە خالێن لاواز یێن خەلکی دبینیت، دشێت ب وان خالان خەلکی سەردا ببەت و دەستکەفتان ژێ چێکەت و کەسێن فێلباز گەلەک تایبەتمەندی ھەنە، ژ وانا درەو کرن، ئەڤە تەوەرێ سەرەکی یێ کارێ وانە و گۆت: خەلک ژی ھەر تشتێ ھەی، دێ رادەستی وان فێلبازان کەن و دێ کەڤنە ژێر کاریگەریا سۆزێن وان یێن ب درەو، لێ ھەر دەمێ ب کارێن وان حەسیان، دێ بۆ وان دیار بیت کو ئەو فێلبازە ژ وان زیرەکتر و ھشیارترە.
شارەزا و ڤەکولەرێ جڤاکی ئەو چەندە ژی گۆت: کەسێ فێلباز، دێ وەسا خوە نیشا دەت، کو ئەو دشێت باز بدەت ب سەر قانوون و سیستەم و دابونەریتێن جڤاکی بۆ گەھشتنا ئارمانجێن خوە و ھەردەم ھزرێ ل ھندێ دکەت، کو دێ د دەمەکێ کێم دا، گەلەک پارەی و سامانی کۆم کەت، دێ ھزر کەت ئەڤە باشترین رێکە بۆ دەولەمەندبوونێ، تامێ ژ ڤی کاری دبینیت، ئەو کەسێ دڤێت گەلەک خۆشیێ ژ ژیانێ ب بینیت، دێ مەتحان کەت، دێ خوە وەک کەسەکێ دەولەمەند نیشا دەت، ھەست ب گۆنەھێ ناکەت، ل ھەمبەر وان کەسێن فێلبازیێ لێ دکەت، ژبەرکو فێلبازی چ سۆز و دلۆڤانی ل دەف نینە و ھەست ب گونەھێ ناکەت.
یوسفی ئەو ژی ئاشکرا کر، کەسێ فێلباز بەردەوام ھەست ب خۆشیێ دکەن، دەمێ زیانێ دگەھینیتە خەلکی و کەسێن زیرەک و سیاسەتمەدار و دەولەمەند و ب رەنگەکێ بەردەوام بەرگیریێ ژ خوە کەن و وەسا خوە دیار دکەن، کو چ فێل ل کەسێ نەکرینە و وان چ تاوان ژی نەکرینە.
ڤەکۆلەر و شارەزایێ دەروونی ئەو چەندە ژی گۆت: ئەو کەسێن فێل لێ دھێتە کرن، ژ فێلبازی قەلسترن، ھەروەسا دەمێ بەحسێ مفایێن خەیالی دھێتە کرن، چ بنەمایێن قانوونا قازانج کرنێ ل بیرا وان نامینیت و حەز دکەن، ب دەمەکێ کێم پارەکێ دو جاران یێ ھندی خوە ب دەستڤە بینن، دێ پارێ خوە دەتە فێلبازی ب مەرەما ھندێ ب ساناھی و بێی زەحمەت، قازانجێ بکەن، لەوما دەمێ ئەو پارەی ددەن دبێژن: ھەیڤانە من قازانجێ خوە دڤێت، ھەروەسا زیرەکی و شارەزایان وان کێمترە ژ یا فێلبازی، زوو ب سویند و سۆزێن وەھمی ب سەردا دچن، کەسێن فێلباز ژی بۆ ب سەردابرنا وان گەلەک زەحمەتێ نابەن.
ل دووماھیێ یوسف دیار کر کو ئەو کەسێ دبیتە قوربانی ژی، یێ فێلبازە، چونکی دزانیت، ئەڤ قازانجە یێ حەرامە و ریبایە و نە یێ قانوونی یە، بەلێ ھەر دکەت، ئەوێن فێل لێ دھێتە کرن ژی، کەسێن نەزان و تێنەگەھشتینە، چونکی چەندین حالەتێن ژ ڤی جۆری رووداینە، لێ وان بۆ خوە وانە ژێ وەرنەگرتییە و گۆت: ئەو کەسێن فێل لێ ھاتینە کرن، شەرم دکەن ل دەف کەس و کارێن خوە بێژن ھندە پارێن مە چووینە، ژ بەر پێگەھێ خوە یێ جڤاکی دێ وی کاری ڤەشێرن و دێ بێژنە کەسێ فێلباز، بلا کەس نەزانیت من چەند پارە داینە تە، دیسان ئەو رازی نابن ژی، ب وی کارێ وان ھەی، لەوما دێ خوە تووشی وێ ئاریشێ کەن.