چ د به‌ریكا عه‌بادى دایه‌

چ د به‌ریكا عه‌بادى دایه‌

97

ئه‌گه‌ر پێداچونه‌كێ د كه‌سایه‌تى و ده‌ستهه‌لاتا حیدر جواد العبادى سه‌روك وه‌زیرێن عیراقا فیدرال دا بكن ژبلى كو كه‌سه‌كى خودان باوه‌رنامه‌ و مێژوویه‌كا پرى خه‌بات دژى رژێما به‌عسا ژنافچویى, دشێم بێژم كه‌سه‌كى په‌ڤچون چاندیێ شێعه‌تیێ یه‌ و لبن په‌یره‌و و پروگرامێ مه‌رجه‌عیه‌تێ كار دكت, هه‌ڤپه‌یمانه‌كى نه‌رمه‌ دگه‌ل ئیرانێ و رێنمایێن ته‌هران د هه‌مى بواران دا د چه‌سپینت, دبلوماتكاره‌كى چالاكه‌ ل ژێر په‌ردا دستورى بناڤێ پاراستنا ئێكپارچه‌یا عیراقێ, مه‌ره‌م ژێ دا بشێت هه‌ڤركێن خو لاواز بكت و تایێ شێعى و هه‌ڤپه‌یمانیا وێ بهێز بێخت, شه‌رێ دژى داعشێ بو ئه‌گه‌رێ ئێكه‌م پێنگاڤا سه‌ركه‌فتنا وى ژبو وه‌رگرتنا پوستێ سه‌روك وه‌زیرێ 75 ل عیراقێ, ب پشته‌ڤانیا هه‌ڤپه‌یمانیا كوردا یا سیاسى و په‌رله‌مانى زه‌مینه‌ بو خوش كرن و گه‌له‌ك سوز دان ده‌ستهه‌لاتا كوردى هه‌مى ئاریشه‌یان و په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ دگه‌ل به‌غدا یێن ل سه‌ر ده‌مێ نورى ئه‌لمالكى تێكچویین چاره‌سه‌ر بكت, مخابن هه‌مى بتنێ بى راگه‌هاندن و نه‌شیا ژبن گڤاشتنێن مه‌رجه‌عیه‌تێ و ئیرانێ و گروپێ به‌غدا یێ دژى مافێن كوردا خو قورتال بكت و هنده‌ك كورد ژى هه‌ڤالبه‌ندێن سیاسه‌تا وى بون ژبو نه‌هێلان و لاواز كرنا پێگه‌هێ هه‌رێمێ ل ده‌ڤه‌رێ و ده‌رڤه‌, ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێمێ ب دز و گه‌نده‌ل و جودابویى ( انفصالی ) دا ناس كرن ژبو مه‌ره‌مێن سیاسى و كوشتنا خه‌ونا كوردى, ژبیر كر كو ئه‌و بخو ژ لیستا گه‌نده‌لان بێ به‌هر نینه‌ د راپورت و گوڤارێن ئورپا و ئه‌مریكا دا, هه‌ر ژ سالا 2003 بو وه‌زیرێ گه‌هاندنێ ( اتصالات ), 2005ێ بو سه‌رپه‌رشتێ لیژنا ئابورى, ل 2010 بو سه‌رپه‌رشتێ لیژنا دارایى هه‌تا 2013ێ, هه‌ر گه‌نده‌لى و نه‌پاكیه‌كا هه‌بت ل عیراقێ ئه‌وى ئاگه‌ه ژێ هه‌بى و بێ ده‌نگ بى و ئه‌ڤه‌ نبشانێن به‌شدارییێ نه‌, هه‌رده‌م په‌سنا ده‌ستهه‌لاتا كوردى دكر و نها ریفراندوم یا كرى به‌هانه‌ و دژى دستورى, به‌لێ د مادێ ( 119 )ێ دستورى دا ریفراندوم دروسته‌ ( یحق لكل محافڤه‌ أو اكپر تكوین اقلیم بنا‌و على گلب بالاستفتا‌و علیه ), یا ژ بیر كرى ئه‌گه‌ر ب دستورى بت نابت ئه‌و بخو پلا سه‌روك وه‌زیرا وه‌رگرت ژبه‌ركو ناسناما بریتانى یا د گرفانا وى دا و مادێ 18ێ خالا 4 یا دستورى دبێژت ( وعلى من یتولى منصباً سیادیاً أو أمنیاً رفیعاً التخلی عن ایه‌ جنسیه‌ أخرى مكتسبه‌ ), به‌لـێ نه‌مانا داعش و پشته‌ڤانیا وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر یێن كورد لێ خو جه بو به‌رژه‌وندێن خو دسه‌ره‌دانێن وى دا بو توركیا و ئیران و سعودیێ شێوێ پێشوازیا وى نه‌ ل دیف پروتوكولێن نیڤده‌وله‌تى بى بو سه‌روك وه‌زیرا, بو نمونه‌ ل ئه‌نقه‌ره‌ وه‌زیرێ گومركا ل باله‌فرخانێ پێشوازى لێكر و بێ ئالایێ عیراقێ, ل ته‌هران خامه‌نه‌ئى ب نعال و جلێن خه‌وێ پێشوازى لێكر و هێش هه‌ست نه‌ كرى یه‌ و یێ غرور كرى, دڤێت هه‌رێما كوردستانێ ژ هه‌مى بیاڤان ڤه‌ لاواز بكت و تا راده‌یه‌كێ شیا نافمالیا كوردى ب شلقینت, هه‌ر روژه‌كێ یێ بریاره‌كێ دژى هه‌رێمى ده‌ردئێخت, د هه‌مان ده‌م دا هه‌لویستێ خو ده‌ردبرت كو چ گرفت دگه‌ل هه‌رێمێ نینن و روژا دى وى هه‌لویستى دگهورت و داخوازیه‌كا دیتر ژ هه‌رێمێ دكت, سیاسه‌تا نه‌ زه‌لال یێ ب كار دئینت و ژبیر كر كو دوهى دوست بى و ئه‌ڤرو یێ پێكولا خه‌ندقاندنا مله‌ته‌كێ بته‌ڤاى دكت, ژبلى له‌شكه‌ركێشیێ و هه‌ڤپه‌یمانیێ دگه‌ل ده‌وله‌تێن هه‌ڤسو ژبو ئابلوقه‌دانێ نوكه‌ یێ د بێده‌نگیێ دا بو دانوستاندنان, خودێ دزانت كا ل ژڤانێ چى یه‌ ل هه‌رێمێ روی بدت چ شه‌ره‌كى نه‌خوازیار, یان ژى پیلانه‌كا نه‌چاڤه‌رێكرى ب رێكێن نهێنى, یان ژى ته‌رازویا وى یا شاش دبت دنافخویا عیراقێ دا و دگه‌ل هه‌ڤالبه‌ندێن وى و هه‌ڤسویێن عیراقێ, یان ژى پشكا شێرى یا بده‌ست وى و رایه‌دارێن وى كه‌فتى پشتى كه‌ركوك و عنزاله‌ و جهێن په‌ترولێ ب ده‌ستخوڤه‌ ئیناین و نه‌ڤێت چ دانوستاندنا دگه‌ل هه‌رێمێ بكت, یان ژى هه‌ڤالێ بێ وه‌فا ( ئه‌مریكا ) شوشكه‌ك یا لێكرى, كا ستراتیجیه‌تا وى د چ قازانكێ دا مایه‌ نخامتى, دهه‌مان ده‌م دا گه‌له‌ك یا داى به‌ر ده‌ڤێ داسێ و دزانت روژهه‌لاتا ناڤین یا به‌ره‌ف قوناغه‌كا مه‌ترسیدار و هه‌ستیار ڤه‌ دچت, زه‌نگلا شه‌ره‌كى مه‌زن یێ دناڤبه‌را دوو چقان دا لـێَ ددت و گوره‌پان ژى هه‌ر ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌یه‌ و ئاخا عیراقێ و هه‌ڤدژ و هه‌ڤالبه‌ندێن وى ژێ بێ به‌هر نابن.

کۆمێنتا تە