ڕهنگڤهدانا ڕهخنا خوهبهرناسكرنێ و جڤاكێ كوردستانی
غیاس خالد زێباری
رهخنهگرتن سیمایهكه ژ سیمایێن جوانێن جڤاكی و فاكتهرێ باشتركرن و پێشڤهبرنێ یه، بهرامبهر دهستههڵاتێ و كهسان، یان ژی دابونهریتێن جڤاكی یێن دگهل سهردهمی نهگۆنجن، یان ژی بهرامبهر بهرههمێن هۆنهری و تۆڕهیی.
رهخناهی ئاڤاكهر دهستههڵاتا گوهداریكهر دۆمدار و پێشڤهدبهت، جڤاكا ساخلهم و ئارام دكهت، بهرههمێن هونهری و ئهدهبی سهنگدار و نهمر دكهت.
ڕهخنهیا وێرانكهر و بێ بهڵگهر، ل ڤی سهردهمی بوویه ڕهخنهیا خۆناساندنێ و بهرناسكرنێ ژلایێ ل هندهك سازیێن ڕاگههاندنێ و سۆشیال میدیایێ ڤه، رۆژانه ل تۆڕێن جڤاكی هندهك كهس ههنه بۆ خۆبهرناسكرنێ پهنایێ دبهنه بهر ڕهخنهیهكا دژوار و بێ بهڵگه دژی دهستههڵاتێ یان ژی لایهنهكێ سیاسی، هندهك جاران ژی دژی هندهك كهسایهتیا.
ڕهخنهیهك دوور ل ڕهوشتێ جڤاكێ كوردهواری و ئایینان و زۆر جاران بوویه ئهگهرێ پهیدابوونا ئاریشهیێن جڤاكی د ماڵباتهكێ دا یان د ناڤبهرا چهند ماڵباتان دا.
ئهگهر ئهڤ ڕهنگه كهسانه ڕهخنهگر بن و جڤاكێ خوه بڤێت، ب بهڵگه و دێۆكیۆمێنت و ب زمانهكێ نهرمێ كوردهواری دێ ڕهخنه و گازندێن خوه ئاراسته كهن و خوه دووركهن ل زمانێ زڤر و گۆتنێن دویر ژ ڕهوشتێ كوردهوارى. ب ڤی شێوازی هندهك كهس ب ناڤێ گههاندنا رهخنێ و داخوازا چاكسازیێن جڤاكی دكهن، دبنه رێخۆشكهر بۆ تێكدانا جڤاكی و دهستههڵات ژی گۆهداریێ لێ ناكهت، چونكی شێوازێ گههاندنێ نه شێوازێ گههاندنا ڕهخنێ یه و ب ڕهخنهیا وێرانكهر دهێته هژماركرن، نهك ئاڤاكهر.
ڕهخنهیا وێرانكهر و تێكدهره چونكێ هندهك ل ههڤپشكێن وان تۆڕێن جڤاكی زارۆنه و د رێیا وانڕا دێ لسهر وێ زمان پیسیێ پهڕوهرده بن و د ماڵباتێ و كۆڵاناندا دوباره كهن..!
جهێ حێبهتیێ ئهوه ڤان پۆست و بابهت و مژارێن گهنی و تێكدهر ژمارهكا زۆرا بینهر و گوهدار و خواندهڤان ل تۆڕێن جڤاكی ههیه ب تایبهت ل فێسبۆك و ئنستیگرامێ و یۆتیۆبێ و تیكتۆكێ، ل گهل بابهتێن جڤاكی و پهڕوهردهیی و ڕهوشهنبیری و زانستی ناهێنه بهڕاورد كرن..! زۆر ژ وان كهسێن تێگههشتی و پێ گههشتی و خواندهڤانن، بێى كو بزانن ڤان پۆست و بابهتان چهند زیان بۆ جڤاكێ وی ههنه و چهند خزمهتێ دگههینه وان كهس و لایهنێن ڤان پۆستێن تێكدهر بهڵاڤ دكهن ..!
ئهڤ بینهریا زۆر هاندهرهكێ مهزنه بۆ بهردهوامیا وان لسهر بهڵاڤكرنا پۆستێن تێكدهرێن جڤاكی و زێدهتر ناساندنا وان د ناڤ جڤاكی دا، كو مهرهما وان یا سهرهكی ئهڤهیه.
دهربارهی شێوازێ وان پۆستێن ب ناڤ ڕهخنهگرتنێ ل دهستههڵاتێ، ئانكو ڕهخنهیا سیاسی، بینهریا وان دبیته ئهگهرێ بهڵاڤكرنا ههوهكا بهرفرههــ یا لاوازیا ههستا نهتهوهیی و نشتیمانی ل دهف تاكێ جڤاكی.
لاوازیا ههستا نهتهوهیی و نشتیمانی د ناڤ جڤاكی دا مهترسیهكا مهزنه، بتایبهت ژ لایێ ئاسایشا نهتهوی و جڤاكی، چونكی دێ بیته هاندهر كو خهلكهكی، نهخاسمه تهخا لاوان و خهلكهكێ سنێله كار و ڕهفتارێن دژی قانوونێ بكهن و ژیانا وان بكهڤیته د مهترسیێ دا و بكهڤنه د ناڤبهرا دیوارێن زیندانا و د ناڤ چاكسازیان دا.
جڤاكێن مینا جڤاكێ كوردستانێ كو هێشتا د قۆناغا خۆڕزگاركرنێ دایه، پێدڤی ب ههوێن بهرفرهه و بهردهوامێن پهروهردهیا نهتهوی و نشتیمانی نه بتایبهت نفشێ نهۆ، داكو پشتهڤانیا بزاڤێن رزگاریا گهل و وهڵاتی و دهستههڵاتداریا خوه بكهت و بسهر وان پیلان و ئاستهنگان زاڵ ببن ئهوێن ژلایێ دوژمن و نهیاران بۆ دهێنه دارشتن، ههر وهكی رۆژانه ئهم دبینین ههرێما كوردستانێ و دهستههڵاتداریا وێ روو برووی چهندین پیلانێن سیاسی و كارگێری و ئابووری دبیت لسهر ئاستێ ناڤخوهیی و ههرێمی.
نابێژین بلا ڕهخنه ل دهستههڵاتێ نههێتهگرن، لێ بلا ڕهخنه یا ئاڤاكهر بیت و د چارچۆڤهكێ قانوونی دا بیت و شێوازێ گههاندنا وێ ژی بلا د رێیێن خوه یێن سرۆشتی را بیت.
پێدڤیه دهستههڵات ژی گوهداریا ڕهخنهیێن ئاڤاكهر بكهت و ب سینگهكێ بهرفرهه وهربگریت و ههوڵێن چارهسهریا وان بدهت و ئهنجامان ژی ب زهلالی بگههینه خهلكی، چونكی خهلك و دهستههلات تمامكهرێن ئێكن، دهستههلات ب خهلكێ خوه دهستههڵاته و خهلك ژی ب سهرههڵاتا خوه یا دادوهر و خزمهتكار یێ بهختهوهره و سهرفیرازه.