ڕهههندێن تهقینا ناڤخوهیا ئیرانێ ل سهر دهڤهرێ
سالح حهكیم
سیاسهتا حوكمهتا ئیرانێ، بوویه جهێ بێزاریێ ل دهڤهرێ، و نهرازیبوونا ههموو جڤاكێن ناڤ دهولهتی، و پڕانیا مللهتێن جودا جودا یێن دهوروبهر، تاكو خهلكێ وێ بخوه بێزابووینه ژ توندوتیژیا وێ، دهستههلاتا حوكمهتا خوه، ئهگهر بهێین تهماشهی ڤان قۆناغ و پێشهاتهیێن ڤێ دووماهیێ بكهین، خهلكێ دهڤهرێ ب گشتی، كوردێن رۆژههلات ب تایبهتی، ژ لایێ وێ دهستههلاتێ ڤه، ل بن فشار و باندۆرهكا ههری مهزنن دژین.
نهڤیچڕكێن سهفهویان هاربووینه، مینا گیانهوهران ڕهفتارێ دكهن، پشتی كو ئهڤ كریزا ئابووری ژ لایێ دهولهتا ئهمریكا ڤه سهرهاتیه سهپاندن، پتر كریارێن وان یێن نه ڕهوان نه دروست، یێن وێ دهولهتا ناڤبری دهركهڤتن هۆلێ، ئهو بخوه بووینه سهدهمێ ڤێ كریزا ئابووری، ژ فههم تێگهههكێ خهڵهت ڕێڤهبرنا سیاسهتا وێ دهستههلاتێ دزڤریت، و كریارێن وێ یێن هۆڤانه نه مرۆڤانه بووینه رۆژهڤا رۆژانه یا خهلكێ سفیل، مایتێكرنێن وێ بێ سنۆر بۆ وهلاتێن ههڤدهر و جیرانیێن ژ مایتێكرنێن خوه ژ چارچووڤه بازنهیێ وێ دهربازكرینه. ئێڕشا سهر باشۆرێ كوردستانێ ب دههان شههیدكرن، ئهو بنپێكرنا یاسا نیڤدهولهتی یه، خالهكا دی یا رهش بۆ خوه دروستكر، لهو ئیران بوویه فاكتهرێ گهڤ و ترسێ سهر پاشهرۆژا ههموو وهلاتان، رۆژههلاتا ناڤین، كاتێكرن و كاریگهریا ئهرێنی سهر ڤان وهلاتان دروستكریه، چو ئارامی بۆ خهلكی نههێلایه، بۆ ههر ڕهفتارهكا وێ دهولهتێ، ئهو بخوه دهر ئهنجامێن كریارێن خوهنه، تایبهت ئهگهر بهحسێ پهیرهوێ وێ دهستههلاتێ بكهین، كو رۆژانه سهر كوردێن مهزلۆم بكارئینن، كو ب سالانه ل بن زلم و زوردایا ئیشكهنچ و دارڤهكرنێ ژیان دكهن، بهردهوابوونا سیاسهتا توندیا ئیرانێ دێ وێ گههینیته چو ئهنجام ئهرێ دێ یا بهردهوام بیت ل سهر سیاسهتا خوه؟ یان دێ سیاسهتا خوه گوهۆریت، تایبهتی پشتی ڤان خوهنیشادانێن ل ئیرانێ چێبووین، ب گشتی نهرازیبوونا خهلكی ژ روحانی دژی حكمرانیا حوكمهتا وێ رابووین، درووشمێ وان ب لادانا دهستهكا گهندهلكاران بوون، ههمان شێوه خوهنیشادانێن ل عیراقێ سهرهلداین، كاریگهری ڤهرێژا كارنامه و یادنامهیێن لهنگا سیاسهتا وێ دهولهتا ناڤبریه، ژ2003 خوه ب خوهدیێ عیراقێ دبینیت، ههموو مایتێكرنێن سیاسی و سهربازی تێدا ئهنجامددهن، لێ خهلكێ عیراقێ ژ مایتێكرنا حوكمهتا تهرانێ بێزاربووینه، حهتا گههشتیه وی رادهی كو سۆتنا كونسلخانا ئیرانێ ل بهسرا، ژ ئهنجام و مایتێكرنێ دزڤریت، لهو ههلویستهكێ جودا ژ یێ بهری نها بۆ حوكمهتا ههڕان دروستبوو، ڕهنگه ئهڤ وهلاته ئاگرێ دهڤهرێ خوهشتر بكهن، سۆڤیگهر و دووڤهلانكێن خوه بهرڤ ئاراستهكێ تاریڤهببهت.