ڕیفرانـدۆما سەرخوەبـوونـێ
ئـازاد عـزەدین سـەعدۆ
ل (7/6/2017) ل پیرمام سەرۆك «بارزانی» ل گەل لایەنێن سیاسیێن كوردستانی كۆمبوو، د كۆمبوونێ دا بریار هاتەدان كو ل (25/9/2017)، «ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیا كوردستانێ« بهێتە ئەنجامدان، پشتی وەرگرتنا بریارا ئەنجامدانا ریفراندۆمێ، «كۆمسیۆنا بلند یا سەربەخۆیا هەلبژارتن و راپرسیێ« ل هەرێما كوردستانێ دەست ب رێكارێن ئەنجامدانا ریفراندۆمێ كرن، ل (25/9/2017)، خەلكێ كوردستانێ و دەڤەرێن دەرڤەی ئیدارا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دەنگدان، د ڤێ ریفراندۆمێ دا ژ سەرجەمێ (4,581,255) دەنگدەران، (3,305,925) دەنگدەر پشكدار بوون، (2,861,471) دەنگ ب بەلێ بوون، كو دبیت رێژا (92,73%) و (224,468) دەنگ ب نەخێر بوون، كو دبیت رێژا (7,27)، و (219,990) دەنگ ب سپی، پۆچەل و دویرئێخستی هاتنە هەژمارتن، كو دبیت رێژا (6,65%)، ئەڤ ئەنجامێن ریفراندۆمێ ل (4/ 10/ 2017)، ل دویڤ مادەیێ (9/ 4، 5، 6) ژ یاسا كۆمسیۆنا بلندا هەلبژارتن و راپرسی یا هەرێمێ یا ژمارە (4) یا سالا (2014)؛ ژلایێ دەستەیا دادوەری ڤە یا هەلبژارتن و راپرسی ل دادگەها پێداچوونا هەرێمێ هاتنە پەسندكرن.
زێدەباری سەركەفتنا ریفراندۆمێ، ئەڤە سەركەفتنەكا دیرۆكی بۆ كو ل دەڤەرێن مادەیێ (140)؛ یێن دەرڤەی ئیدارا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هاتینە ئەنجامدان، چونكی ئەڤ دەڤەرە ژبلی عەرەبكرن، راگوهاستن…هتد، ئەوا ل سەردەمێ رژێما بەعسی، ل ژێر دەستهەلاتا حوكمەتا فیدرالییا ئیراقێ بوون، تاكو هێرشێن داعشێ یێن ل (9/ 6/ 2014)، پشتی هێرشێن داعشێ یێن ل (3/ 8/2014)؛ هێزێن پێشمەرگەی ئەو دەڤەرە ژ داعشێ رزگاركرن و كەڤتنە ژێر دەستهەلاتا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، ئەڤە ژی دەلیڤەكا باش بوو، كو ریفراندۆم ل وان دەڤەران بهێتە ئەنجامدان.
د میساقا نەتەوەیێن ئێكگرتی دا د مادەیێ (1/2) و مادەیێن (55) و (56) دا، هاتییە كو هەر مللەتەكێ ماف هەیە چارەنڤێسێ خۆ دیار بكەت، و ل سەر ئاستێ جیهانێ هندەك وەلات ب رێكا ریفراندۆمێ یێن جودا بووین و یێن بووینە وەلاتێن سەربەخو وەكو تەیمورا رۆژهەلات ژ ئەندۆنسیا ل سالا (1999)، و باشۆرێ سۆدان ژ سۆدان ل سالا (2011)، … هتد.
د دیرۆكا كوردستانێ دا ئەڤە جارا ئێكێ بۆ كو خەلكێ كوردستانێ ب ئازادی و ل ژێر دەستهەلاتەكا كوردی دەنگێن خۆ ب ئازادانە بدەن بۆ سەربەخۆیا خۆ، ئەڤ ریفراندۆمە دەستكەفتەكێ دیرۆكی یە بۆ نوكە و بۆ پاشەرۆژێ ژی بۆ هەمی كوردستانییان، ژ وێ رۆژا هاتییە ئەنجامدان تاكو رۆژا سەرخوەبوونا كوردستانێ؛ ئەڤ ریفراندۆمە بنەمایەكێ هەرە بهێزە بۆ ئاڤاكرنا دەولەتا كوردستانێ.
