ژبه‌ر گه‌نده‌لیێ پرانیا وه‌لاتێن خودان په‌ترۆل قه‌ردارن..
ژبه‌ر گه‌نده‌لیێ پرانیا وه‌لاتێن خودان په‌ترۆل قه‌ردارن..
(فنزویلا وه‌كو میناك)
وه‌لاتێ فنزوێلا دكه‌ڤیته باكۆرێ كێشوه‌رێ ئه‌مریكا باشۆر و پیڤه‌رێ ئاخا وێ ژ نه‌ه سه‌د هزار میترێن چارگۆشه پتره, و وه‌لاته‌كى كریستیان كاتۆلیكى یه و ل 1830 سه‌ربه‌خۆیا نه ته‌مام وه‌گرتى یه, وه‌لاته‌كى ناڤداره ب وه‌لاتێ په‌ترولێ و 90% داهاتێ وێ ژ په‌ترولێ یه و ئه‌نداما پێنجێ یه د رێكخراوا ئۆپك یا ده‌وله‌تێن به‌رهه‌مئینانا په‌ترۆلێ دا, هه‌ر ژ سالا 1950 وه‌ره بۆیه ئه‌ندام, یه‌ده‌كێ وێ یێ په‌ترولێ دگه‌هیته پتر ژ 300 ملیار برمیلان, یا ئێكێ یه ژلایێ یه‌ده‌كى ڤه, رۆژانه پتر ژ سێ ملیۆن برمیلان به‌رهه‌م دئینات, ل رێزا یازدێ یه د لیستا جیهانێ دا, ژبه‌ر هه‌بوونا په‌ترۆلێ ده‌ستهه‌لاتا فنزویلا پیته‌دان ب چ كه‌رتێن دى یێن ناڤخوه‌یى نه‌دایه سه‌ره‌رایى جوگرافیا وى وه‌لاتى ژلایێ سامانێن ده‌ریایى و كه‌شتوكالیا زه‌ڤى و نه‌هاندانا كه‌رتێ پیشه‌سازى, دكتاتۆریه‌تا ده‌ستهه‌لاتا هێزا له‌شكرى ل ژێر ناڤێ دیموكراسیه‌ت و په‌رله‌مانیێ نه‌شیا بهاترین متا ئه‌و ژى هه‌ڤوه‌لاتى و جڤاكه خودان بكت و ئاڤا بكت ژبه‌ر ناكۆكیێن د ناڤبه‌را سیاسه‌تمه‌دارێن ناڤخوه دا و نه هه‌ماهه‌نگیا ده‌ستهه‌لاتێ دگه‌ل ده‌ردورێن وێ و تایبه‌ت ئه‌مریكا و په‌یدابوونا گه‌نده‌لیێ د ناڤ ته‌خا سیاسى و ئیدارى دا ب گه‌نیبوونا ئێشا ده‌روونى و دزیا نانا هه‌ڤوه‌لاتیان ب رێكێن نه دادپه‌روه‌رانه, ل دووڤ راپۆرت و ده‌نگوباسان نها تنێ ئێك ملیۆن و سێ سه‌د هزار برمیلان ب ئاشكرایى به‌رهه‌م دئینت ب بهانه‌یا گرانیا به‌رهه‌مئینانێ و ئه‌ڤا دى دكه‌ڤته د قالبێ دزیێ دا بۆ به‌ریكێن كه‌سانێن تایبه‌ت دا, ل دووڤ ژماره و راپۆرتێن رێكخراوا ئۆپك و گرۆپێ بى بى یێ برێتانى, نها ئابوورێ فنزۆیلا یێ دناله نالێ دا و شیان نینن پێدڤیێن ژیانێ بۆ هه‌ڤوه‌لاتیێن خوه په‌یدا بكت و ب ملیۆنان یێن دبن هێلا هه‌ژاری و بێكاریێ دا دژین و خوازۆكى و ره‌ڤین ژ وه‌لاتى ب ئاشكرایى یه ژبه‌ر گه‌نده‌لیا دارایى و نه‌بوونا شه‌فافیه‌تا داهاتى و نه‌دادپه‌روه‌ریا د سیسته‌مێ حوكمرانیێ دا, پتر ژ 31 ملیۆن كه‌سان ل ئه‌وى وه‌لاتى دژین كو زكێ ئاخا وى وه‌لاتى 17% یه‌ده‌كێ په‌ترۆلا جیهانێ تێدا یه و رێژا هه‌ژاریێ ل كوپیتكێ یه و پشتى ناكۆكیێن د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و ده‌ستهه‌لاتا فنزۆیلا دا په‌یدابۆیین, ئه‌مریكا وه‌ك سزا بریار دا چ وه‌لاتێن ئه‌مریكا باشۆر په‌ترۆلێ ژ فنزویلا نه‌كڕن هه‌تا سیسته‌مێ ده‌ستهه‌لاتێ بێته گوهۆرین, و ژێده‌رێن ده‌نگوباسان دیار دكن ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ سزایه بكه‌ڤته د كارى دا دێ فنزویلا بته وه‌لاته‌كى تاریستان ژبه‌ركو ئه‌لكتریكا (كاره‌ب)ا وى وه‌لاتى دێ قوت بیت و فنزویلا نه‌شێت ئه‌لكتریكێ بۆ هه‌ڤوه‌لاتیێن خوه دابین بكت, ده‌نگوباسێن رۆیته‌رز دیار دكن، نها فنزویلا (150) ملیار دۆلاران قه‌رداره و بانكێن وێ به‌ر ب ڤاله‌بوونێ ڤه دچن ژ یه‌ده‌كێ بیانى, ب ملیۆنان هه‌ڤوه‌لاتیێن فنزویلا ل سه‌ر هێلا خه‌لایێ نه ژلایێ خوارن و ڤه‌خوارنێ ڤه و گه‌له‌ك ده‌ڤه‌رێن وێ ئه‌لكتریك بۆ ده‌مێ چه‌ند سعه‌ته‌كا تنێ یا هه‌یى, ئه‌ڤه هه‌مى به‌رهه‌مێ سیاسه‌تا شاش و گه‌نده‌ل و پر ناكۆكى و نه ئێكرێزیا ده‌ستهه‌لاتدارێن وى وه‌لاتى یه هه‌تا نها ده‌وله‌مه‌ندترین وه‌لات ئێخستى نه د لیستا هه‌ژارترین وه‌لاتێن جیهانێ دا, ب دیتنا من ل پرانیا وه‌لاتێن خودان پترۆل هه‌ڤوه‌لاتى د هه‌مان ده‌رد و ئێش و ژان دانه و ئه‌گه‌ر ژى هه‌مان ئه‌گه‌رن وه‌كى ئیران و عیراق لیبیا و هتد…؟. ژێده‌رێن مفاوه‌رگرتنێ (چه‌ند سایت و كه‌نالێن ده‌نگوباسان).
