ژ بيره‌وه‌ريێن شۆرِه‌شێ

ژ بيره‌وه‌ريێن شۆرِه‌شێ

104

مه‌ چه‌وا عه‌گیدێ سه‌رفه‌رماندارێ پ. ك. ك و هه‌ڤالێن وی ژ كوشتنێ رزگاركرن ؟
سال 1984 بوو وی ده‌می هێشتا ب دروستی هێلا ل ناڤبه‌را ده‌ڤه‌رێن رزگاركری ( یێن بن كۆنترۆلا شوَڕه‌شێ ) و ده‌ڤه‌رێن بن كۆنترۆلا دوژمنی نه‌هاتبوونه‌ دیاركرن، هه‌رچه‌نده‌ هنده‌ك ده‌ڤه‌ر ب دروستی كه‌فتبوونه‌ بن كۆنترۆلا شۆڕه‌شێ و دوژمن هیچ نه‌ دگه‌هه‌شتێ، لێ هنده‌ك ده‌ڤه‌را ژی جار جار دوژمنی ب هێرشێن ئه‌ردی و ئه‌سمانی و تۆپبارانێ خوه‌ دگه‌هاندێ و هاتنوچوونا ترومبێلا ژی، هه‌رچه‌نده‌ یا كێم ژی بوو، لێ دیسان هه‌بوو بۆ ڤان ده‌ڤه‌رێن ڕزگاركری.
حه‌سه‌ن شه‌ریف هه‌رچه‌نده‌ وی ده‌می یێ بچووك ژی بوو لێ ئه‌و ب دزیڤه‌ ل گه‌ل هنده‌ك هه‌ڤالێن خوه‌ یێن موزیكڤان هاتبوو خوه‌ گه‌هاندبوونه‌ ناڤ شۆڕه‌شێ و پشتی پشكداری د ئاهه‌نگا نه‌ورۆزێ دا كری ل باره‌گایێ لقا ئێكا پارتی دیمۆكراتی كوردستان و كه‌رتێ به‌هدینان یێ پارتیا كۆمۆنیستا عێراقی ل زێوا شكان ل سه‌ر رووبارێ زێی ل باكوورێ ئامێدیێ، پشتی بزاڤه‌كا مه‌زن مه‌ ئه‌و ڕازیكر كو جاره‌كا دی بزڤڕیته‌ڤه‌ دهۆكێ و به‌رده‌وامیێ ب خواندنا خوه‌ بده‌ت، ژ به‌ركو ئه‌و هێشتا یێ بچووكه‌ و پێدڤیه‌ بخوینیت. پشتی دووڤچوونه‌كا باش مه‌ زانی كو دوژمنی های ژ هاتنا وی یا ناڤ شۆڕه‌شێ نینه‌، له‌وما مه‌ بڕیاردا وی بزڤڕینینه‌ڤه‌ دهۆكێ.
ئه‌ز و ئه‌و ژ باره‌گایێ لقێ ل سه‌ر زیێ بڕێكه‌فتین و دناڤ ده‌ڤه‌را به‌رواری باڵا ڕا ( ل به‌ر مه‌تینی ) پشتی شه‌ڤه‌ك و رۆژه‌كێن ڕێ مه‌ خۆ گه‌هانده‌ گوندێ كانی به‌ڵاڤێ. ئێدی ژ كانی به‌ڵاڤێ بۆ بامه‌ڕنێ – سه‌رسنكێ و دهۆكێ ڕێیا تۆمبێلێ هه‌بوو، هنده‌ك ترومبێلێن كێم ژ دهۆكێ دهاتن، تایبه‌ت تا كو گوندێ دهێ، هه‌روه‌سا هنده‌ك تراكتۆرێن وان گۆندا ژی هه‌بوون ل ناڤبه‌را وان گوندان و تا بامه‌ڕنێ ژی هاتووچوو دكر، هه‌رچه‌نده‌ هه‌موو جارا تراكتۆر بده‌ست مرۆڤی نه‌ دكه‌فتن كو مرۆڤ لێ سیار ببیت، لێ وێ جارێ مه‌ شانس هه‌بوو هه‌ر ل گوندێ كانی به‌ڵاڤێ ته‌راكتۆره‌ك بده‌ست مه‌ كه‌فت و ئه‌م ل سیاربووین و به‌ره‌ڤ گوندێ دهێ بڕێكه‌فتین، پشتی ئه‌م نێزیكی گوندێ كه‌لاشخۆ بووین مه‌ دیت كو شه‌ش چه‌كدارێن ل سه‌ر ڕێ ڕاوه‌ستاینه‌، ب كاروكۆكێ وان مه‌ زانی كو نه‌ پێشمه‌رگێن باشوورێ كوردستانێ نه‌، وی ده‌می پارتیا ڕزگاریا نه‌ته‌وه‌ییا كوردستان ( كۆك ) یا باكوورێ كوردستانێ هێزه‌كا باشا پێشمه‌رگا هه‌بوو كو هه‌م دچوونه‌ باكوور ژی بۆ چالاكیێن خوه‌ و هه‌م ژی ل باشوور بزاڤ و باره‌گایێن وان هه‌بوون، پ. ك. ك ژی تازه‌ ئه‌و ساڵه‌ك بوو هنده‌ك گرۆپێن وان یێن گه‌له‌ك كێم ژ سوریێ و لبنانی هاتبوونه‌ ده‌ف مه‌، لێ گه‌له‌ك د بێسه‌روبه‌ر بوون و پڕانیا چه‌ك و جلك و خوارنا وان و هاریكاریا هاتنوچوونێ ژی مه‌ ددایێ. ڕاستی مه‌ ژی گۆمان بر كو ئه‌ڤه‌ چه‌كدارێن ئێك ژ وان هێزانه‌. ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ ڕاستا وان داخواز ژ مه‌ كر كو ئه‌م وان ل گه‌ل خوه‌ سیاركه‌ین، مه‌ ژی ب خوه‌شحالیڤه‌ سیاركرن و بخێر هاتنا وان كر ژ به‌ر كو ئه‌و كوردێن پاڕچه‌یه‌كا دی بوون و مێڤانێن مه‌ بوون، مه‌ ب ئه‌ركێ خوه‌ دزانی كو خزمه‌ت و هاریكاریا وان بكه‌ین. پشتی هه‌ر شه‌ش ل تراكتۆرێ سیاربووین ده‌ست ب ئاخفتنێ كر و پاشی ئێك ژ وان ده‌ست دا به‌رووكا چاكیتێ خوه‌ هنده‌ك رۆزێت كو وێنێ ( ده‌لیل دۆغان )، كو وی ده‌می سه‌مبۆلا له‌شكه‌ری یا پ. ك. ك بوو ل سه‌ر بوو دانه‌ مه‌ و مه‌ ژی ب به‌ر سینگا خوه‌ ڤه‌كرن. ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ گه‌لیێ دهێ من دیت نێزیكی 40-50 پێشمه‌رگێن پارتیا كۆمۆنیستا عێراقێ یێ ل گه‌لی و ناڤ گوندی ل سه‌ر وێ جادێ، ده‌مێ من ئه‌و دیتین تازه‌ من هه‌ست ب مه‌ترسیێ كر، چنكو به‌ری هینگێ ل هه‌فته‌نینێ ( ده‌ڤه‌را باتووفا ) هه‌رچه‌نده‌ پارتیا كۆمۆنیست پ. ك. ك د ناڤ باره‌گایێ خوه‌ دا ڤه‌حه‌واندبوون لێ دیسان ژی پ. ك. ك بێ ئه‌گه‌ر و ژ خافله‌تیڤه‌ شه‌ڤه‌كێ ده‌ما كو پێشمه‌رگێن كۆمۆنیستا د خه‌ودا بوون ئه‌و دابوونه‌ به‌ر شێلكا گوللا و چه‌ند پێشمه‌رگێن وان شه‌هید و برینداركربوون، له‌وما من هه‌ست كر نوها دێ شه‌ره‌كی مه‌زن قه‌ومیت و گه‌له‌ك زه‌حمه‌ته‌ ئه‌ز ڤان شه‌ش چه‌كدارێن پ. ك. ك ژ ده‌ستێ پێشمه‌رگێن كۆمۆنیستا ڕزگاربكه‌م. من ڤیا به‌ری هه‌ر تشته‌كی حه‌سه‌ن شه‌ریف ژ وێرێ دووربێخم چنكو هێشتا یێ بچووكه‌ ئه‌گه‌ر تشته‌ك چێببیت دا ئه‌و نه‌كه‌ڤیته‌ ناڤ. بیرا من باش ناهێت من حه‌سه‌ن ڤرێكره‌ ماله‌كێ یان سپارته‌ شۆفێرێ ترومبێله‌كێ، لێ دزانم كو من ئه‌و ژ وێ گێله‌شۆكێ دوورئێخست بیی كو ئه‌و هه‌ست ب تشته‌كی بكه‌ت، باوه‌ر دكه‌م ئه‌و چوو دهۆكێ ژی و هه‌ر نه‌زانی كا چ دناڤبه‌را من و هه‌ردوو هێزا دا چێبوو.
گاڤا چه‌كدارێن پ. ك. ك ئه‌ڤ هێزه‌ دیتین گه‌له‌ك ترسیان و ژ من پرسین ئه‌ڤه‌ كینه‌ ؟ من گوتێ: پێشمه‌رگێن پارتیا كۆمۆنیستن. وان داخواز ژ من كر كو ئه‌ز وان نه‌هێلمه‌ بتنێ ژبه‌ر كو كۆمۆنیست ناهێلن ئه‌و هۆسا بساناهی و بێ زیان ده‌رباز ببن، من ژی سۆز دایێ كو نه‌هێلم چ زیان بگه‌هیته‌ وان، ئه‌و ب خوه‌ قۆناغا من یا دوماهیێ دهێ بوو و بڕیارنه‌بوو ئه‌ز ژ وێرێ وێڤه‌تر بچم و وان ژی بڕێڤه‌ گوتبوو مه‌ كو وان دڤێت بچن بۆ گۆفكێ ( نێزیكی باتووفا ) و ده‌ربازی ده‌ڤه‌را زاخۆ ببن و بچن بۆ گه‌لیێ هارینا ل چیایێ سپی كو باره‌گایێ ل. ن. زاخۆ یا پارتی لێ بوو. له‌وما ئێدی من ژی ل ده‌ف خوه‌ بڕیاردا ئه‌ز لگه‌ل وان بمینم و ژ تراكتۆرێ په‌یانه‌بم، چنكو هه‌ما ئه‌ز په‌یا بووم ئه‌و دێ بنه‌ ئارمانجه‌كا بساناهی بۆ پێشمه‌رگێن كۆمۆنیستا.

دڤی ده‌می دا به‌رپرسه‌كی پێشمه‌رگێن كۆمۆنیستا ل گه‌ل چار پێشمه‌رگێن دی هاتنه‌ پێشیا مه‌ و سڵاڤ كرنه‌ من و داخواز ژ من كرن كو ئه‌و حه‌ز دكه‌ن ئه‌ز په‌یاببم دا بابه‌ته‌كی ل گه‌ل من گفتوگۆ بكه‌ن، لێ من گوتێ: ببوورن ئه‌زێ بله‌زم دڤێت زوو ده‌رباز ببم. پشتی وان زانی كو ئه‌ز هه‌ر په‌یا نابم گوته‌ من: ئه‌ڤه‌ كینه‌ ل گه‌ل ته‌؟ من گوتێ: چ مایێ وه‌ تێناچیت ئه‌ڤه‌ هه‌ڤالێن منن و ئێمانه‌تێ منن. پاشی وان گوته‌ من: ئه‌ڤه‌ پ. ك. ك نه‌ و به‌ری چه‌ند رۆژه‌كا وان هه‌ڤالێن مه‌ یێن شه‌هیدكرین، ڤێجا ئه‌م حه‌ز دكه‌ین تو ژ ناڤ وان ده‌ركه‌ڤی و مایێ خوه‌ د مه‌ و وان نه‌كه‌ی كارێ مه‌یێ ب ڤانا هه‌ی. من ژی گه‌له‌ك ب دژواری گوتێ: هندی ئه‌زێ ساخ بم كه‌سه‌ك ژ وه‌ نه‌شێت نێزیكی ڤان ببیت و ئه‌گه‌ر نه‌مام ساخ ژی هوون و ئه‌و پێكڤه‌ دزانن و باش ژی بزانن بچووكترین ده‌ستدرێژی بۆ سه‌ر ڤان ده‌ستدرێژیه‌ بۆ سه‌ر مه‌. وان گه‌له‌ك كر و گوت و گوته‌من: هه‌ڤال ئه‌م و هووین پێكڤه‌ یێن د به‌ره‌یه‌كی دا ( به‌ره‌یێ جود ) و ل گۆڕه‌ی بنه‌مایێن به‌ره‌ی چ هێزا ده‌ستدرێژیێ بكه‌ته‌ سه‌ر كێ ژ مه‌ دڤێت هێزا دی به‌ره‌ڤانیێ ژێ بكه‌ت و ئه‌ڤه‌ تو دروست به‌رۆڤاژی بنه‌مایێن به‌ره‌ی كار دكه‌ی، هێزه‌كا بیانی یا هاتی هه‌ڤالێن مه‌ یێن شه‌هیدكرین، نه‌به‌س تو به‌ڕه‌ڤانیێ ژ مه‌ ناكه‌ی، لێ تو یێ كوژه‌رێن پێشمه‌رگێن مه‌ دپارێزی. من گوتێ: درێژكرن پێ نه‌ڤێت و خوه‌ ژ ره‌خێن مه‌ بده‌نه‌ پاش و من گوته‌ شۆفێرێ تراكتورێ: هه‌ڕه‌ و ئه‌م كه‌فتینه‌ ڕێ و وان ژی ژ دوورڤه‌ هه‌ر ته‌ماشه‌ی مه‌ دكر. گاڤا ئه‌م ل چه‌پا رۆژهه‌لاتێ دهێ ( جهێ كۆنترۆلا پێشمه‌رگێن سنووری یا نوكه‌ ) زڤڕین تازه‌ خوون هاته‌ له‌شێ هه‌ر شه‌ش چه‌كدارێن پ. ك. ك و شیان باخڤن، پێشیێ ب سه‌رێ لێڤا سوپاسیا من كرن و پاشی ژی ده‌ست هاڤێتنه‌ ناڤ دخوه‌دانێ و گوتن: كۆمۆنیست ترسۆنه‌كن و نه‌وێرنه‌ مه‌ و ئه‌گه‌ر ببا شه‌ڕ مه‌ دكاری وان بشكێنین. من ژی گوتێ: ته‌مام ماده‌م هوون هۆسا مێرچاكن پیدڤی ناكه‌ت ئه‌ز ل گه‌ل وه‌ بێم و ئه‌زێ ل ڤێرێ په‌یا ببم و بزڤڕمه‌ڤه‌ و هوون ژی به‌رده‌وام بن ل سه‌ر ڕێیا خوه‌. ئیدی بوو زاڕ زاڕا وان و گوتن: نا هه‌ڤال تو دێ چه‌وا مه‌ بهێلی، ئه‌م ئێمانه‌تێ ته‌نه‌ و ئه‌م ڕێ نزانن. من ژی گوتێ: باشه‌ لێ بیده‌نگ بن، تا كو من گه‌هاندینه‌ گوندێ گۆفكێ و ل وێری من ئه‌و سپارتنه‌ به‌رپرسێ به‌رگری مللی و من گوتێ: ئه‌ڤه‌ ئێمانه‌تێ وه‌نه‌ و چه‌ند كه‌سه‌كێن بنه‌جی بده‌نه‌ ل گه‌ل تا كو دگه‌هه‌نه‌ گه‌لیێ هارینا باره‌گایێ لژنا زاخۆ و ئه‌ز ژی زڤڕیمه‌ڤه‌.
چه‌ند ساڵه‌ك ده‌ربازبوون پشتی ئه‌نفالێن ڕه‌ش ئه‌م ل كه‌مپا ئامه‌دێ ل باكوورێ كوردستانێ بووینه‌ په‌نابه‌ر. ئێدی مه‌ دۆست و هه‌ڤال ل ناڤ باژێری په‌یدا كربوون و تێكه‌لیا مه‌ و وان گه‌له‌ك زێده‌ببوو، رۆژه‌كێ ئه‌ز و حه‌سه‌ن شه‌ریف ل مالا هه‌ڤاله‌كی ئامه‌دی بووین وی ژی كاسێته‌كا ڤیدیۆیێ دانابوو سه‌ر ل سه‌ر ژیانا سه‌رفه‌رماندارێ له‌شكه‌ریێ پ. ك. ك ئه‌گید ( ماهسووم كۆركماز ) بوو كو ل سالا 1986 ژ ئالیێ زێره‌ڤانه‌كی وی ڤه‌ بخوه‌ڤه‌ هاتبوو شه‌هید كرن، هنده‌ك ڤیدیۆ و وێنێن وی یێن جۆر ب جۆر ژی نیشان ددان. حه‌سه‌نی ژی گوته‌ من: باش ته‌ماشه‌ بكه‌ ته‌ ئه‌ڤ مرۆڤه‌ به‌ری نوكه‌ نه‌دیتیه‌؟ ده‌ما من ب وی چاڤی لێ نێڕی من زانی نه‌ یێ غه‌ریبه‌ لێ من نه‌زانی من ل كیرێ دیتیه‌. ده‌ما حه‌سه‌نی گوتیه‌ من: بیرا ته‌ ل وان شه‌ش چه‌كدارێن پ. ك. ك تێت یێن مه‌ ژ كانی به‌ڵاڤێ ل گه‌ل خوه‌ سیاركرین؟ ئێكسه‌ر هاته‌ پێش چاڤێن من كو كه‌سێ رۆزێتێن ده‌لیل دۆغانی داینه‌ مه‌ و به‌رپرسێ وی گرۆپی ئه‌ڤ عه‌گید ( ماهسوم كۆركماز ) ه‌ بوو، كو پاشی پ. ك. ك ئه‌كادیمیا خوه‌ یا له‌شكه‌ری و سیاسی یا بیقاعا لبنانی ژی هه‌ر ب ناڤێ وی ناڤكربوو، كو پڕانیا كادرێن وان یێن له‌شكه‌ری و سیاسی ل وێرێ په‌روه‌رده‌ دبوون و ئاپۆ بخوه‌ ژی چه‌ند سالا ل وێرێ بوو، به‌ری بهێت ل شامێ ئاكنجی ببیت.
لێ مخابن پ. ك. ك ئه‌ڤه‌ تێنه‌دیت وگه‌له‌ك نانكۆر ده‌ركه‌فت و ئێكسه‌ر پشتی ئه‌نفالێن ڕه‌ش و ل نه‌ورۆزا 1989 كۆمه‌كا كادرێن مه‌ یێن رۆشنبیر و بژاره‌ ( ادریس جه‌رجیس –احمد كادر-، سعدالله‌ ئاڤده‌ل، محمد حمدی، نزار محه‌مه‌د سلێمان، خالد و نه‌زمی وه‌رمێلی ) ده‌ما كو دڤیان ڤه‌گه‌ڕنه‌ ده‌ڤه‌رێ، پ،ك،ك ل سه‌ر داخواز و ب هه‌ڤكاریا ئه‌منا به‌عسیا ب شێوه‌یه‌كی غه‌دار و خیانه‌تكاری ل گوندێ شیڤ ڕه‌زانا سه‌ر سنوورێ باكوو ر و باشور ئه‌و گرتن وب شێوه‌یه‌كی هۆڤانه‌ شه‌هیدكرن. لێ

کۆمێنتا تە