ژ بڕینا بودجەی و دژاتیكرنا ڕیفراندۆمێ بۆ قووتكرنا مووچەیێ فەرمانبەران
نایف مەحموود
خۆیایە كو ل سالا 2005 دەستوورەكێ نوی ب ئالیكاریا كوردان و سەركردایەتیا سیاسیا كوردی بۆ گەلێ ئیراقێ هاتە دانان و مافێن هەمی پێكهاتە و نەتەوەیان تێدا هاتنە بەرجەستەكرن و پاراستن، كورد ژی وەك نەتەوەكێ خودان خاك و زمان و كولتوور و فەرهەناگا خوە یا دیرۆكی، ئێك ژ پێكهاتێن سەرەكی یێن ناڤا دەستوورێ ئیراقێ یە و ئەڤە بابەتەكێ ڤەبڕە ژبلی كو باس ل خەبات و تێكۆشین و قوربانیدانا كوردان بكەین ژ پێناڤ ئازادی و سەربەستی، هەروەسا لایەنێ دی یێ چاند و خەباتا ڕزگاریخوازا گەلێ كورد و ئەو رووبارێ خوینا ڕێتی ژ بۆ مافێن خوە یێن ڕەوا. هەلبەت ئەو ئیراقا ئەڤرۆ تەیارێ شیعی ب ڕێڤەدبەن، وان ژی وەك ملەتێ كورد گەلەك زۆلم و زۆری ل ژێر دەستێ ڕژێما دیكتاتۆر یا بەعسیان دەربازكر و ماف و ئازادی ل وان ژی هاتبوونە زەپكرن، بەلێ ب مخابنی ڤە و پشتی حوكمرانیا ئیراقێ كەفتیە دەستێ وان و بووینە حاكمێن كورسیكا ئیراقا نوی، ئەوژی ب هندەك لەف و دەوران و پیلانێن دی یێن جودا كەفتنە دژاتیا كوردان و هەر جارەكێ و ب هەر بەهانەیەكێ هاتنە د چەپەرێ دوژمنكاریێ دا بەرامبەر كورد و خەلكێ كوردستانێ، ژ وان سیناریو و پیلانێن وان یێن شەڕەنگێزانە ئەوژی قووتكرنا بودجێ كوردستانێ و دژایەتیكرنا ڕیفراندۆما سەربەخۆیا كوردستانێ و برسیكرنا خەلكی ژ نەدان و گیرۆكرنا مۆچەیێن فەرمابەران و لاوازكرنا قەوارێ هەرێما كوردستانێ، كو ئەڤە ب خوە هەمی پێچەوانەی مافێن دەستووری یێن هەرێما كوردستانێ نە ئەوێن ب رەزامەندیا هەمی پێكهاتێن ئیراقێ هاتینە داڕێتن و بووینە واقعحالێ ئەڤرۆ. بێگۆمان دەستوورێ نوی یێ ئیراقێ ئەو ماف دایە كوردان وەك هەرێمەكا سەربەخۆ د ئیدارەكرن و خوە ب ڕێڤەبرنێ دا، كورد هەرێمەكا جودا یە ژ ئیراقێ وەك زمان و خاك و سنورێن خوە یێن یێن خوەزایی و ڕەسەن د ئیراقەكا ئێك پارچەدا و ژبۆ ڤێ چەندێ ئیراق چ خێران بۆ خوە ناكەت كو كورد خودان ئەڤ ماف و دەستكەفت و ئازادیە بیت. ئەڤە وێ ئێكێ دسەلمینیت كورد خودان بڕیار و سیاسەتا خوە یا تایبەت بن نەكو ل ژێر ڕكێفا ئیراقێ بن و ل دویڤ خواست و سیاسەتا ئیراقێ پێنگاڤێن خوە بهاڤێژن، ڕاستە د هندەك بەندێن یاسایی و دەستووری دا هەڤپشكن و پێدڤیە هەماهەنگی ل گەل هەڤ هەبیت بەلێ نابیت ڤان ماف و دەستكەفتان ب بەهانەیا ڤێ چەندێ ژ دەستێ كوردان بستینن و جارەكادی هەمان سیاسەتا جاران یا ڕژێما گۆربەگۆر ب شێوازەكێ دی ل سەر كوردان بجهبینن، بەلێ د ڕاستی دا كورد پشكەكن ژ ستراتیژیەتا سیاسەتا ناڤچەیی و نیڤدەولەتی، لەوما ئەو مامەلەیا ئیراق دگەل كوردان دكەت ب ڕەنگ و شێوازێن جودا یێن دوژمنكاریێ ب هیچ ڕەنگەكی د قازانجا وان دا نینە، چونكی سەنگێ كوردان وەك پێگەهـ و ئالیێ سیاسی ل دەڤەرێ خۆدان ناڤودەنگی و هێزا خوە یا نەگۆڕە و ڕۆژ بۆ ڕۆژێ ژ هەمی لایەكی ڤە د پێشڤەچوونێ دایە. ب هەر حال ئەڤ پرسگرێكێن ئالۆزێن دناڤبەرا حوكمەتا فیدرالی و حوكمەتا هەرێمێ دا زێدەتر پرسگرێكێن سیاسینە ژ یێن یاسایی و تەكنیكی چونكی ئیراقێ هەردەم ڤیایە كوردان لاواز و بێ هێز ببینن لەوا ل دویڤ ڤی ڕەهندێ سیاسی ئەڤ ئالۆزیە دێ د بەردەوامبن تاكو چارەسەریێن ڕیشەیی و یاسای و دەستووری بۆ نەهێن دیتن و ڕێكەفتن بهێنەكرن ب چاڤدێریا هەڤپەیمانان و نەتەوێن ئێكگرتی داكو هەردو لایەن پابەند ببن ب ڤان ڕێكەفتنان و ب تایبەت پابەندبوونا ئیراقێ، ئەگەر نە هەر هۆسا بمینیت و ب ڤان سیناریۆیان خەلكێ هەرێمێ سزا بدەت بلا لایەنێن بەرپرسێن ئیراقی ل شوینا ڤێ چەندێ سزایێ خوە وەرگرن و باجا نەپێگیریا ب ڕێكەفتنێن خوە بدەت. هەژیە بێژین ئەڤا ئیراق دگەل هەرێمێ دكەت ژ نەهنارتن و گیرۆكرنا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێمێ چ كارتێكرنێ ل سەر ڕەوشا سەقامگیریا هەرێمێ ناكەت و كوردستان بەردەوام د گەشەسەندنێ دا یە و ڕەنگە ل داهاتی ئەڤ پێشهاتێن نو یێن دەڤەرێ د قازانجا كوردان دا بن و ئەو خەونێن ئیراق ب لاوزبوونا كوردان ڤە دبینن ببنە خەونێن نەزۆك ودێ سەركەفتن و خۆڕاگری هەر بۆ گەلێ زیندی یێ كورد و كوردستانێ مینیت.
