ڤاتیكان و نێرینێن بێده‌نگ ژ بۆ ئه‌ردوگانی
ده‌مێ ڤاتیكان دئێته سه‌ر خه‌ت، ئێدی رامان ئه‌وه كو ئاڵۆزیێن ده‌ڤه‌رێ به‌ر ب قووناغه‌ك دژوار و مه‌ترسیدار چوویه، وه‌سا دیاره كو رێیێن چاره‌سه‌ریێن سیاسی ژ بۆ پرسگرێكێن شه‌ڕ و كوشتار و وێرانكاری دوچاری سه‌رنه‌كه‌فتنێ هاتینه و ژناڤبرن و قركرنا ئولی و ئاینی و تیرۆرا هزری و هه‌ڤدوقه‌بوولنه‌كرنا نه‌ته‌وه‌یی یا گه‌هشتیه گوپیتكا پیاده‌كرنێ. هاتنا پاپا (فره‌نسیس) مه‌زنه ئولدارێ كریستیانیێ ڤاتیكان بۆ توركیا ئیسلامی و هه‌ڤدیتنێن وی د گه‌ل ئه‌ردوگان و داود ئوغلۆ و زیاره‌تكرنا مه‌زارێ ئه‌تاتوركی، زێده‌باری هه‌بوونا كۆمه‌كا ئارمانجان، لێ به‌لێ د هه‌مان ده‌مدا ته‌نگاڤكرنه‌كا سیاسه‌تا ئولداری بوو ژبۆ حوكمه‌تا ئه‌ردوگانی، چونكی توركیا ئێكانه ده‌وله‌تا نه‌عه‌ره‌بیا ئیسلامیا سوننه‌یه و هه‌تا نها ل دووڤ ره‌وشه‌نبیریا ئۆسمانلی په‌یره‌وا ئیسلامییه‌تێ دكه‌ت، زێده‌تر ژ 75 ملیۆن بوسڵمان تێدا دژین و ل هه‌مبه‌ر وان ژی نێزیكی 120 هزار كریستیان ژی ل تاخ و كۆڵانێن گرنگ و ده‌وڵه‌مه‌ندێن باژێرێ ئه‌سته‌نبۆلێ دژین و شیاینه كۆنترۆڵا پشكه‌كا هه‌ره گرنگا ئابووری و بازار و بازرگانی و داهات و پاره‌ی بكه‌ن. راسته ئارمانجێن ئاشكراێن ئه‌ڤێ سه‌ره‌دانێ زێده‌تر ب مه‌ره‌ما بهێزكرن و به‌ر ب پێشبرن و مۆركرنا راگه‌هاندنه‌كا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را هه‌ردو كلیسه‌ێن ئه‌رسۆدۆكسا رۆژهه‌ڵات و كاسۆلیكان بوو، لێ خاڵا گرنگ و باده‌كا ڤه‌شارتی، بپێكهاتبوو ژ ئازراندنا هزرا ئیسلامییه‌تێ ژ لایێ حوكمه‌تا ئه‌ردوگانی بۆ دژایه‌تیكرن و هه‌ڤڕكیكرنا كریستیانان، له‌ورا پاپای د گۆتارا خوه دا داخواز ژ حوكمه‌تا توركیا كر كو گه‌نگه‌شه و گفت وگۆێن ره‌وشه‌نبیریا ئولی و دۆستایه‌تیا شارستانی ده‌ست پێبكه‌ت، چونكی توركیا باشترین نموونه‌یێ ده‌وله‌تا ئیسلاما سیاسیه و هژماره‌ك سه‌نگین و قورسه د هاوكێشه‌ێن گورانكاریێن رۆژهه‌ڵاتا ناڤیندا، هه‌روه‌سا ئاماژه ب پێگه‌ه و جهێ ستراتیژیێ توركیا كر د ده‌ڤه‌رێ دا و خاست ببیته پره‌ك سروشتی دناڤبه‌را رۆژهه‌ڵات و رۆژئاڤادا و پێدڤیه رۆلێ خوه یێ سه‌ره‌كی ببینیت د بیاڤێ گه‌نگه‌شه‌یا ره‌وشه‌نبیریا ئولی و نه‌ته‌وه‌یی و مرۆڤدۆستێی دا. وه‌سا دیاره رۆژئاڤا خه‌ریكه هنده‌ك ده‌رگه‌هێن تایبه‌ت و هه‌ستیار بۆ ئاراندن و به‌ڵافروتنێ دژ ب حوكمه‌تا ئه‌ردوگانی ڤه‌كه‌ت، ب تایبه‌ت په‌یداكرنا قه‌یران و كریزێن ناڤخوه، كو ره‌نگه ل ئه‌ڤێ سه‌ره‌دانا پاپای ده‌ست پێبكه‌ت و ب هنده‌ك گوهۆینێن بالكێش ب دووماهی بهێت. پشتی بێهیڤیبوونا حوكمه‌تا توركیا ژ ب ئه‌ندامبوون ل ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا دا، ئه‌ردوگان گرنگییه‌كا زێده ب هه‌وڵ و بزاڤێن ئیسلامیێن رۆژهه‌ڵاتیێن خوه دده‌ت و داخواز ژ دوست و هه‌ڤپه‌یمانێن خوه دكه‌ت وه‌كی جێگره‌ك، ئانكو شوونڤه‌گره‌ك بۆ شاهنشینا سعودیێ بهێته قه‌بوولكرن، بێگومان ئه‌ڤه ژی ئێكه ژ په‌سه‌ندترین ستراتیژییه‌تا ئاینده‌یا ئه‌مریكا و رۆژئاڤا. له‌وا ئه‌ردوگان ب هاتنا پاپا (فره‌نسیس) ێ ئه‌رجه‌نتینی دلگران بوو، ب په‌یڤه‌ك دژوار و توند، خیتابه‌ك سیاسی دژی سیاسه‌تا (الاسلاموفۆبیا) كو ل رۆژئاڤا تێته پیاده‌كرن راگه‌هاند، ئه‌و وه‌سا هزر دكه‌ت كو په‌یدابوونا ترسێ ژ ئیسلامه‌تیێ و گرێدانا ئیسلامێ ب تیرۆر و شه‌ڕخوازیێ ڤه، فه‌لسه‌فه و نێرینه‌كه ژ ئالیێ رۆژئاڤا و كلێسه‌ێن هه‌مووجۆرێن وان سه‌رهه‌ڵدایه و پێدڤیه بهێته به‌رپه‌رچدان و رێگری ل به‌ڵاڤبوونا ئه‌ڤان ره‌نگێن هزران بهێته كرن. ل ڤێره گه‌له‌ك ب روونی ژێكنه‌گرتنه‌ك د ناڤبه‌را ئاخافتنێن به‌رێزان پاپا (فره‌نسیس) و ئه‌ردوگانی دا خۆیا دبن و وه‌كی هنده‌ك چاڤدێر و رۆژنامه‌ڤان دبێژن گه‌نگه‌شه‌كا كه‌رولاڵان ب هه‌ڤرا كرن و هه‌ر ئێكێ باراشێ خوه ل ئاشه‌كێ دكر. دیاره گه‌شه‌سه‌ندنا بزاڤا كریستیانان ل توركیایێ، سه‌رباری كێماتیا وان حاله‌ته‌كێ بێهن ته‌نگیێ بۆ حوكمه‌تێ خولقاندیه و هێدی هێدی خه‌ریكه جوگرافییه‌یا ئۆلداریێ جهێ جوگرافییه‌یا ئاكنجیبوونێ بگریت و ئه‌رسۆدۆكس و كاسۆلیك حاله‌ته‌كێ یاسایی بده‌ستخوه ڤه بینن و ب فه‌رمی ل سازیێن ده‌وله‌تێ پشكداربن. ئێك ژ سه‌رۆك تیره‌ێن ئه‌فریقی دبێژیت : ـ ((ده‌مێ ئه‌وروپی گه‌هشتنه وه‌لاتێ مه (ئینجیل) د ده‌ستێ وان دا بوو، ئه‌رد و زه‌ڤی د ده‌ستێ مه‌دابوو، لێ به لێ ئه‌ڤرۆ ئینجیل د ده‌ستێ مه‌دایه و ئه‌رد ژی د ده‌ستێ وان دایه)).. !!