ڤان شەش شاشیان ژ بوو ساخلەمیا خوە دا نەکە
ئەڤرۆ نیوز:
رۆژانە د ناڤ خەلکی دا ھندەک ھزرێن نوو پەیدادبن و چ بەلگە و گرۆڤە ژی نینن کا ئەو ھزر ل کیڤە بۆ وان ھاتینە و ئەڤ ھزرێن نە دروست مروڤی پال ددەن کۆ ل دووڤ بچیت و ھندەک جاران کارتێکرنێ ل مرۆڤی دکەن، لەورا پێدڤیە مە پێزانین ل سەر وان شاشیان ھەبن یێن دناڤ خەلکی ب گشتی دا بەلاڤەدبن:
• ژەھرا دووپشکی یا کوژەکە:
گەلەک ژمە وەسان ھزر دکەن کو پێڤەدانا دووپشکی یا کوژەکە و ب راستی دژوارترین دووپشک ژی ل دەمێ ب مرۆڤی ڤەددەت، مرۆڤێ ئاسای ناکوژیت، بەلێ دبیت ببیتە ئەگەرێ مرنا زاروک و دانعمران و ئەو کەسێن نەخوشیێن دلی ھەبن ئەگەر چارەسەر نەکەن. دەمێ دووپشک ب مرۆڤی ڤەددەت مرۆڤ نامریت و ھشیاربە پشتی پێڤەدانا دووپشکی نەترسە و کەسەکێ ئاسی بە و خو بگەھینە نەخوشخانەکێ، ژبەرکو یا ھاتیە دیارکرن پتریا کەسێن ژبەر پێڤەدانا دووپشکی گیانێ خو ژدەست ددەن ژبەر وێ چەندێ یە کو ئەو کەس گەلەک د ترسن و ئێکسەر نەخوشیێن دلی بۆ پەیدادبن و دمرن.
* پشتی خوارنەکا گران پێدڤیە وەرزشێ یان لڤینەکا زێدە بکەین:
ئەڤەژی ھزرەکا شاشە ژبەرکو لڤین وێ خوینا دگەھیتە کۆئەندامێ ھەرسێ کێم دکەت و ددووڤدا کریارا ھەرسکرنا خوارنێ گەلەک ب ھێدیانە لێ دھێت، بو نموونە ل دەمێ شێر خوارنەکا قەلەو و گران دخوت، ئێکسەر دێ چیت ل بەر سیبەرا دارەکێ پال دەت ب راستی ژی رەفتارا شێری یا دروستە.
• دل دکەڤیتە لایێ چەپێ :
ئەڤەژی گەلەک و گەلەک یا خەلەتە، ژبەرکو دل دکەڤیتە دناڤبەرا سھان دا و پێەک بۆ لایێ چەپێ دھێت.
• گیایێن پزیشکی چ زیانێ ناگەھینن مرۆڤی:
مە گەلەک گوە ل وێ چەندێ دبیت کۆ گیایێن پزیشکی چ زیانا خۆ نینە و گەلەک جاران دەرمانساز دێ بێژنە نەخۆشان ئەڤ دەرمانە ژ گیایێن پزیشکی پێکھاتیە و ھەتا ھەکەر تو مفای ژێ نەبینی ژی چ زیانێ ل تە ناکەن. دەرمانساز و نوشدار ژبیر دکەن کۆ ھندەک گیا ھەنە گەلەک د ژەھراوی نە و ھەستداریێ بۆ گەلەک کەسان پەیدادکەن، بلا ھەردەم ل بیرا تەبیت کۆ پێکھێنەرێن کیمیاوی وەکو ھەموو دەرمانان دناڤ گیایان دا ژی ھەنە و ب تنێ ل کارگەھان دەستکاری تێدا ناھێتە کرن.
• گەلەک خوارنا تشتێ شرین نەخۆشیا شەکرێ پەیدادکەت:
• نەخۆشیا شەکرێ ژ ئەگەرێ ژ ناڤچوونا یان کێم کاریگەریا شانەیێن بیتا د بنکریاسی دا پەیدادبیت و ئەڤێ چەندێ چ پەیوەندی ب خوارنا تشتێ زێدە شرین ڤە نینن.
• خوارنا فێقی پشتی خوارنێ مفا ھەنە:
• د راستی دا خوارنا فێقی ئێکسەر پشتی نانخوارنێ ئەنزایمێ بتیالین پووچ دکەت، ئەنزایمێ ناڤبری ژی یێ سەرەکی یە بۆ کریارا ھەرسکرنا خوارنێ و پێدڤی یە ئەم ل دووڤ شێوازێن خوارنا ساخلەم ژیانا خۆ ببورینین، ئێک ژ شیرەتکارێن خوارنێ دبێژیت: خوارنا فێقی راستەوخو پشتی نانخوارنێ وەکو تۆ قورچەکا ژەھرێ دخوی، ژبەرکو ئەنزایمێ بتیالین پووچ دکەت.
• رۆژناما ئەھرام یا مسری ژی ددەتە خویاکرن کۆ فێقی پێدڤی ب دەمەکی ھەیە ھەتا دروست ھەرس ببیت و ل دەمێ دناڤ ھناڤان دا تێکەلی گوشتی دبن دێ دناڤ گەدەی دا ترش بن و وەکو کەرستێن کحولی کریارا ھەرسکرنا خوارنێ ب زەحمەت دئێخن، ھەر ل وی دەمی ھەموو ڤیتامینێن فێقی دھێنە ژدەستدان و کریارا نوونەراتیا خوارنێ ب تەنگەزار دکەڤیت و زک دوەرمیت.
• لەورا شیرەتکارێن تایبەمەند ب خوارنێ ڤە شیرەتان ل مە دکەن کو فێقی پشتی بورینا 3 دەمژمێران ژ خوارنا نیڤرۆ یان بورینا دەمژمێرەکێ پشتی خوارنا شیڤێ بخوین یانژی رۆژێ دانەکی چ خوارنێ ژبلی فێقی نەخوی.
