ڤێ جارێ ئاواز ده‌‌نگێ تۆپانه‌‌

ڤێ جارێ ئاواز ده‌‌نگێ تۆپانه‌‌

147

ده‌‌م پایزا 1986 بوو سه‌‌رۆك بارزانی هاتتبوو ده‌‌ڤه‌‌را به‌‌هدینان و باره‌گایێ خوه‌‌ ل گوندێ كانیساركا نێروه‌‌ییا دانابوو، كو دكه‌‌ڤیته‌‌ ناڤبه‌‌را هه‌‌ردوو باژێركێن ئامێدیێ ل باشوور و چه‌‌لێ ل باكوور، ل ئالیێ رۆژهه‌‌لاتێ رووبارێ زێی. باره‌گایێ لقا ئێك یا پارتی دیمۆكراتی كوردستان ژی ل گوندێ زێوا شكان بوو، ل هه‌‌مان ده‌‌ڤه‌‌رێ و دكه‌‌ڤیته‌‌ سه‌‌ر رووبارێ زێی.
كادرێن سیاسی و له‌‌شكه‌‌ری یێن لژنێن ناڤچا خوه‌‌ كرنه‌‌ دوو گرۆپ، گرۆپه‌‌ك دمانه‌‌ ل ده‌‌ڤه‌‌رێ ل گه‌‌ل پێشمه‌‌رگه‌‌ی دا ده‌‌ڤه‌‌ر چۆل نه‌‌بیت و پشكا دی دچوونه‌‌ سه‌‌ردانا سه‌‌رۆكی ل باره‌گایێ وی و پشتی ئه‌‌و دزڤرینه‌‌ڤه‌‌ گرۆپێ دی دچوون. ئه‌‌م ژی وه‌‌ك كادرێن لژنا ناڤچا ئامێدیێ، كو باره‌گایێ مه‌‌ ل گه‌‌لیێ بێشیلێ بوو، ل پاڵا چیایێ مه‌‌تینا یا باكوور، وه‌‌ك گرۆپێ ئێكێ برێكه‌‌فتین ژ بۆ سه‌‌ردان و كۆمبوونێ لگه‌‌ل سه‌‌رۆك بارزانی، كو شه‌‌هیدێ نه‌‌مر ئه‌‌حمه‌‌د كادر ( ئیدریس جه‌‌رجیس ) ئێك ژ به‌‌رپرسێن مه‌‌ بوو. پشتی ئه‌‌م گه‌‌هه‌‌شتینه‌‌ سه‌‌ر رووبارێ زێی، به‌‌ری ئه‌‌م ده‌‌رباز ببین بۆ باره‌گایێ سه‌‌رۆكی، مه‌‌ ل ده‌‌ستێ راستێ پیچه‌‌ك بادا به‌‌ره‌‌ڤ باشوور، دا كو درێیا خوه‌‌ دا سه‌‌را هه‌‌ڤالێن خوه‌‌ ل باره‌گایێ لقێ ژی بده‌‌ین و پاشی به‌‌ره‌‌ڤ باره‌گایێ سه‌‌رۆكی ڤه‌‌ بچین، پشتی ئه‌‌م ل خالا باره‌گایێ پێشمه‌‌رگێ قاره‌‌مان و ژێهاتی به‌‌ده‌‌ل ماروونسی ده‌‌رباز بووین، ئه‌‌م گه‌‌هه‌‌شتینه‌‌ باره‌گایێ لژنا ڤه‌‌كۆلینێ، كو هه‌‌م باره‌گایێ وان و هه‌‌م ژی زیندان دكه‌‌ڤته‌‌ د دۆله‌‌كا كوور دا ل ناڤبه‌‌را دوو تیێن بلندێن چیای ل به‌‌ر رووبارێ زێی.
هه‌‌لبه‌‌ت ئه‌‌و ده‌‌مه‌‌ك بوو سه‌‌رۆك بارزانی ل گه‌‌ل كۆمه‌‌كا سه‌‌ركردێن پارتی و هێزه‌‌كا پێشمه‌‌رگه‌‌ی گه‌هه‌‌شتیه‌‌ وێ ده‌‌ڤه‌‌رێ و دیاره‌‌ كو دوژمنی ژی پێزانین وه‌‌رگرتبوون. هه‌‌رچه‌‌نده‌‌ به‌‌ری هینگێ ژی بۆمبارانا دوژمنی ب رێیا تۆپێن هه‌‌مه‌‌جۆر، كاتیۆشا و فرۆكێن جه‌‌نگی، یا به‌‌رده‌‌وام بوو ل سه‌‌ر باره‌گایێ لقێ، لێ پشتی هاتنا سه‌‌رۆكی ئه‌‌ڤ بۆمبارانكرنه‌‌ ده‌هقات زیده‌‌تر لێهات. وی ده‌‌مێ ئه‌‌م گه‌هه‌ه‌شتینه‌‌ باره‌گایێ لژنا ڤه‌‌كۆلینێ و زیندانێ بۆمبارانێ ده‌‌ستپێكر و ژ دژواری و همبزیا بۆمبارانێ مرۆڤی دزانی كو ژێده‌‌رێ ڤێ بۆمبارانێ نه‌‌ جهه‌‌ك و دوو ب ته‌‌نێ نه‌‌ و وه‌‌سا دیار بوو كو تۆپ ژ دێره‌‌لۆكێ، ئامێدیێ، بێگۆڤا و كانیماسێ و كاتیۆشا ژی ژ كانیماسێ ب ئێك ده‌‌م دهاتنه‌‌ باراندن ل سه‌‌ر باره‌گای و دۆرێن وی. ژ به‌‌ر كو ئه‌‌ڤ جهه‌‌ هه‌‌موو كه‌‌ڤر و چیایێن بلندن، ژ به‌‌ر هندێ لگه‌‌ل په‌‌قینا هه‌‌ر تۆپه‌‌كێ ب وان كه‌‌ڤر و چیاڤه‌‌ ب سه‌‌دان كه‌‌ڤر و به‌‌ر ژی دپه‌‌قین و ب سه‌‌ر وی گه‌‌لیێ زێی دا دبارین و ب جاره‌‌كێ ئه‌‌و گه‌‌لی تژی تۆز و دووكێل ببوو. ئه‌‌م دروست دڤێ ره‌‌وشێ دا گه‌هه‌‌شتینه‌‌ باره‌گایێ لژنا ڤه‌‌كۆلینێ، كو كه‌‌پرۆكه‌‌ك ل به‌‌ر ده‌‌رێ باره‌گایێ وان بوو، كادرێ هه‌‌ره‌‌ دێرین و خه‌‌باتكه‌‌رێ شورشا گولانێ مسته‌‌فا مزووری و كادر و پێشمه‌‌رگێ نه‌‌مر دكتۆر سه‌‌عید بریفكانی هه‌‌ردوو ل به‌‌رامبه‌‌ر هه‌‌ڤ دروونشتینه‌‌، سازه‌‌كا د ده‌‌ستێ نه‌‌مر دكتۆر سه‌‌عیدی دا یێ دژه‌‌نیت و هه‌‌ردوو پێكڤه‌‌ یێ سرووده‌‌كێ دبێژن. دیاربوو كو هه‌‌لبه‌‌ست یا كاك مسته‌‌فا مزووری بوو و دكتۆر سه‌‌عیدی ژی ب سازا خوه‌‌ ئاواز بۆ چێدكر. ئه‌‌م گهه‌ه‌‌شتینه‌‌ هنداڤ سه‌‌رێ وان، بێی كو گه‌‌له‌‌ك پووته‌‌ی بده‌‌نه‌‌ مه‌‌ یان بۆمبارانا دژوار، هه‌‌ر دبه‌‌رده‌‌وام بوون ل سه‌‌ر سروودا خوه‌‌ و هه‌‌ردوویا پێكڤه‌‌ دگۆت:
ئه‌‌م دێ چین و هه‌‌ر دێ چین دێ چین
ئه‌‌م دێ چین و پێشكه‌‌ڤین دێ چین
ئه‌‌م دێ چین تا سه‌‌ركه‌‌ڤین دێ چی
مافێ كوردان وه‌‌رگرین دێ چین
ژ ئالیه‌كی ڤه‌‌ بۆ منێ حه‌‌ژێكه‌‌رێ ئه‌‌ده‌‌ب و هونه‌‌ری، ڤی دیمه‌‌نێ سروود و سازا وان د ناڤ ڤێ بۆمباران و تۆز و دووكێل و ده‌‌نگێ په‌‌قینا بۆمبا دا، هه‌‌می جیهان بۆ من دئینا، لێ دهه‌‌مان ده‌‌م دا ب ده‌هان ساچمێن تۆپ و كاتیۆشان ب تایێن وان دارا دكه‌‌فتن و كه‌‌ڤر و به‌‌ر ژ وان زناران ب سه‌‌ر باره‌گای دا دئینانه‌‌ خوارێ، ئه‌‌ز گه‌‌له‌‌ك ژ وان ترسیام كو هۆسا بێمنه‌‌ت ل ڤێرێ روونشتینه‌‌ و سروودا خوه‌‌ دبێژن و مه‌‌ترسیه‌كا مه‌‌زنه‌‌ ل سه‌‌ر ژیانا وان. ژ به‌‌ر هندێ هه‌‌رچه‌‌نده‌‌ ئه‌‌ز ژ وان هه‌‌ردوویان ژی بچووكتر بووم، لێ ب عاجزی ڤه‌‌ من گۆته‌‌ وان: رابن دا دبچینه‌‌ دڤێ شكه‌‌فتێ ڤه‌‌ ( كو بۆ خۆ پاراستنێ ژ بۆمبارانێ هاتبوو كۆلان )، نابیت هوون هۆسا بێمنه‌‌ت ل بن ڤێ بۆمبارانێ بمینن. د هه‌‌مان ده‌‌می ده‌ا شه‌هید ئه‌‌حمه‌‌د كادر ژی گه‌‌له‌‌ك رژدی ل وان كر، لێ وان گۆته‌‌ مه‌‌: هوون دشێن خوه‌‌ بپارێزن، لێ ئه‌‌م حه‌‌زدكه‌‌ین هوون زێده‌‌تر ره‌‌وشا مه‌‌ تێكنه‌‌ده‌‌ن، چونكی ژمێژه‌‌یه‌‌ ئه‌‌م ب ڤێ سروودێ ڤه‌‌ تا كو مه‌‌ ئاوازا وێ چێكری، له‌‌وما باشتره‌‌ هوون ژی مه‌‌ بهێلن ئازاد دا بشێین سروودا خوه‌‌ ته‌‌مام بكه‌‌ین. من گۆته‌‌ وان: باشه‌‌ ئه‌‌گه‌‌ر هوون ل سه‌‌ر ڤێ سروودێ هاتنه‌‌ شه‌هیدكرن نوكه‌‌، ما وی ده‌‌می سروود بۆ چیه‌‌ ؟
نه‌‌مر دكتۆر سه‌‌عیدی گۆته‌‌ من: كاك رزگار ئه‌‌م دێ رۆژه‌‌كێ هه‌‌ر مرین و چین و ئه‌‌م چ ژی ل دووڤ خوه‌‌ ناهێلین، لێ ئه‌‌گه‌‌ر مه‌‌ ئه‌‌ڤ سرووده‌‌ چێكر و پاشی هاته‌‌ تۆماركرن ژی دێ بیته‌‌ به‌‌رهه‌‌مه‌‌كێ نه‌‌مرێ شورشێ و چ جارا نامریت، ژ به‌‌ر هندێ ئه‌‌و ژ مه‌‌ گه‌‌له‌‌ك گرنگتره‌‌.
ئێدی مه‌‌ ئه‌‌و هێلانه‌‌ دگه‌‌ل سروودا وان، لێ ل ڤی ده‌‌می بیرا ل من سترانا هونه‌‌رمه‌‌ندێ شه‌هید ئه‌‌رده‌‌وانی هات ده‌‌ما دبێژیت: دادێ شه‌‌رێ گرانه‌‌.. . دیلان ده‌‌نگێ تۆپانه‌‌.
لێ من بخۆگۆت: یا كاك مسته‌‌فای و دكتۆر سه‌‌عیدی ( ئاواز ده‌‌نگێ تۆپانه‌‌ ).
هه‌‌لبه‌‌ت سروودا خوه‌‌ چێكرن و پاشی ژی هونه‌‌رمه‌‌ند حه‌‌سه‌‌ن شه‌‌ریف، كو ل ساڵا پاشتر بوو پێشمه‌‌رگه‌‌، لگه‌‌ل گرۆپه‌‌كا زارۆكێن پێشمه‌‌رگا ب ناڤێ ( تیپا پێشره‌‌و ) ئه‌‌و سروود تۆماركر، كو ته‌‌كستا وێ ژی ئه‌‌ڤا خوارێیه‌‌:
ئه‌‌م دێ چین و هه‌‌ر دێ چین دێ چین
ئه‌‌م دێ چین و پێشكه‌‌ڤین دێ چین
ئه‌‌م دێ چین تا سه‌‌ركه‌‌ڤین دێ چی
مافێ كوردان وه‌‌رگرین دێ چین
گه‌‌ل پێشمه‌‌رگه‌‌یێن چه‌‌له‌‌نگ
دێ ل جیهانێ كه‌‌ینه‌‌ ده‌‌نگ
ب ئاگر و تۆپ و تڤه‌‌نگ
ب نارنجۆك و ره‌‌شاشین
پێشمه‌‌رگا سویندا خاری
نادانن ئه‌‌ڤی باری
ملله‌‌ت هه‌‌می یێ ل هاری
وه‌‌كه‌‌ ڤیه‌‌تنام و چین
پاله‌‌ و جوتیار و شڤان
هه‌‌می لاو و خوه‌‌نده‌‌ڤان
له‌‌شكه‌‌رین بۆ كوردستان
ل مه‌‌یدانا په‌هله‌‌وانین
دێ چین گه‌‌ل پێشمه‌‌رگه‌ها
سه‌‌ر تخویب و ده‌‌رگه‌ها
ل دوژمن بین ئه‌‌ژده‌ها
دفن و گوها لێ برین

کۆمێنتا تە