کەنگی دوگیانی مەترسیێ ل سەر ژنا دوگیان پەیدادکەت؟
ئه‌ڤرۆ:
دوگیانی ھەردەم کریارەکا فزیولوجی نینە، بەلکو دبیت دھندەک دەلیڤەیان دا ببیتە ئەگەرێ مرنێ و زێدە پەیدابوونا سەربارکێن بەردەوام بۆ دایک و زارۆیان.ئەگەر ب شێوازەک گشتی دوگیانی ژیانا دایکا و نەوزاد و سۆریلانکان بەرئاتافی ئاریشەیان بکەت و ھەلبەتە دێ ب مەترسی تر بیت ل دەما ھێشتا کاریگەرێن نەباشیێ دگەلدا ھەبن مەزنترین مەترسی ژی ل دەمێ دوگیانیێ و زاروکبوونێ مرنە کو ژ ئەنجامێ گەلەک سەربارکێن دوگیانیێ پەیدادبیت.
ئەڤرۆ، بەرپەرێ ساخلەمیێ:
دوگیانیا گەلەک مەترسیدار ئەوە کو دایکێ و کورپەلەیێ وێ بەرئاتافی مرنێ دکەت، ئەڤجا چ دماوێ یان پشتی یان بەری زاروبوونێ بیت، یانژی ئەوە یا کو دایکێ و زاروکی تووشی مەترسیان دکەت و دشیاندایە دایک گیانێ خۆ ژ دەست بدەت دماوێ دوگیانیێدا یان دماوێ زاروکبونێدا ژ بەر خوون بەربوونێ یان بلندبوونا فشارا خوونێ و سەربارکێن وێ ب ھندەک نەخۆشیان دیاردبن وەک(ژەھراویبوونا دوگیانیێ، نەخۆشی، نەخوشیێن پەیوەندیدار ب دلی ڤە، نەخوشیێن خوینگێرێن خوینێ…ھتد).
د ھندەک حالەتێن دیتر دا رەنگە نەخۆشی و ئاستەنگێن مەزنتر ژی بۆ دایکێ پەیداببن و ل دەمێ دایک سەرەدادنا کلینیکێن دووڤچوونا دوگیانیێ دکەن ل وی دەمی پێدڤیە کلینیک ب سێرڤەیەکێ راببن ژبۆ دەستنیشانکرنا مەترسیا دوگیانیێ دایکێ و زاروکێ وێ یێ نەبووی ژی داکو ئەو زارۆ بھێتە پاراستن ژ بەرچوونێ، و وەرارا وی د مالبچووکی دا بھێتە زانین و مرن د مالبچووکی داپەیدانەبیت و ھەر کێماسیەک د لەشیدا بھێتە دەستنیشانکرن و گەلەک ئاریشەیێن دیتر پشتی پەیدابوونا وی پەیدادبن پێدڤیە بھێنە دەستنیشانکرن و ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی دووڤچوون و چاڤدێری دڤێن.
دووڤچونا رەوشا ژنا دوگیان دێ ب گەلەک خالان بیت وەکو زانینا کاودانێن ساخلەمیا ژنێ و پێشاندانا وان بۆ کومەکا ستافێ ساخلەمیێ کو پێکھاتی بیت ژ ھندەک نوشدارێن تایبەمەندێن خوراکیێ و تایبەتمەندێن جڤاکی و دیسان ئەو دێ رابن ب دەست نیشانکرن و زانینا حالەتێن دوگیانیێ و زاروکبوونێن مەترسیدار وەک نیشانێن لێدانا زەنگێ و مەترسیێ(بەری دوگیانیێ) کو گرنگە ژنا دوگیان و ئەندامێن خێزانا وێ ڤان نیشانا بزانن، دیسان فەرە وان نیشانان ژی بزانن یێن چاڤدێریا نوشداری دخوازن یان دخوازن قەستا نوشداری بکەت ژوان نیشانان ژی ( ھەکە ماوە د ناڤبەرا دوگیانیا دووماھیێ و یا پێشتر ژ دو سالان کێمتر بیت، یان ژیێ ژنا دوگیان ژ (١٨) سالان کێمتر بیت و ژ (٣٥) سالان بوری بیت، یان ھەکە چاار زاروک یان پێھەلتر ھەبن و ئەگەر بەری دەمی زارویەکێ ژ دو کیلویان کێمتر ببیت، یان ھەکە بەری دەمی گەلەک نەخوشی دیت بیت یان ب کریارا قەیسەری زاروک ببیت و ئەگەر بەری دەمی ژنا دوگیان زارویەکێ پێش وەخت ببیت.یان زارویەکێ مری ژ دایک ببیت و ھەکە کێشا ژنا دوگیان ژ (٣٨) کیلویان کێمتر بیت ان درێژیا وێ ژ (١٤٥سم) پتر نەبیت.
ژبۆ دەستنیشانکرنا نوو و چارەسەریا دوگیانیا ب مەترسی پێدڤیە مێژوویا ساخلەمیا وێ ب ھووری بھێتە ڤەکولین کو د شیاندایە ب ڤێ رێکێ ھندەک ئەگەرێن بەرچاڤ دیار بکەین کو مەترسیێ ل سەر دوگیانیێ پەیدادکەن و پشکنینەکا ھوور و گشتی بو لەشێ دایکێ بھێتە کرن و پشکنینێن نوشداری یێن روتینی و پێدڤی بۆ بھێنە ئەنجامدان و ھەلسەنگاندنەکا باش و رێکخستی بو حالەتێ ساخلەمیا دایکێ د ماوێ دوگیانیێدا بھێتە کرن و پشکنینەکا گشتی بۆ زارویێ وێ د ماوێ دوگیانیێدا کو پێکھاتینە ژ پشکنینێن تایبەت ژبو خویاکرنا باشیا ساخلەمیا زارویێ وێ ھەبن و ھەروەسان پێدڤی یە کارتێکرنا دوگیانیێ ل سەر زاروکی بھێتە لێکولین ژبو دیارکرنا ھەر مەترسیەکا کارتێکرنێ ل زاروکی دکەت و رێکا زارۆبوونێ بھێتە دەستنیشانکرن کا ب سروشتی یان ب کریارەکا قەیسەری ژدایک ببیت، و دیسان پشتی ژدایکبوونا زارۆیی ئێکسەر پشکنین بھێنە کرن ژ بۆ دەستنیشانکرنا ھەر نیشانەکا دبیتە ئەگەرێ تێکدانا ساخلەمیا وی و ب ڤان رێیان دێ شێین ژنا دوگیان و زارۆیێ وێ ژ ھەر مەترسیەکێ پارێزین و دووگیانی ب شێوازەکێ ساخلەم و دوور ژ گەفان دێ ب دووماھی ھێت.
