گرنگیا ته‌باخێ و به‌رده‌وامیدان ب خه‌باتێ
رێژین نهێلى
به‌رى 75 سالان كاودانێن بزاڤا رزگاریخوازیا كوردى پێدڤیا دامه‌زراندنا پارتى دیمۆكراتى كوردستان سه‌پاند. ژ وێ رۆژێ هه‌تا ئه‌ڤرۆ كاروانێ خه‌باتا پارتى ل قۆناغێن جوداجودا یێن سیاسى و جڤاكى و ئابوورى گشتى ل سه‌ر ئاستێ خه‌باتا نه‌ته‌وه‌یى ئه‌ڤ خه‌باته یا به‌رده‌وامه، له‌ورا د هه‌ر قۆناغه‌كێ دا ل گۆر كه‌لتوور و خه‌بات و فه‌لسه‌فا بارزانیێ نه‌مر پارتى به‌رده‌وامى دایه خه‌باتێ، ژڤه‌رێژا خواندنا كارێزمایا مه‌لا مسته‌فایێ بارزانى بۆ كاودانێن بزاڤا شۆرشخوازیا كوردستانى كو ل سه‌دێ 19 و 20 چه‌ندین بزاڤ و چه‌ندین بزاڤ و چه‌ندین پارتێن كوردى هه‌بووینه لێ ژ ئه‌نجامێ گه‌له‌ك ئه‌گه‌رێن سیاسى و جڤاكى ئه‌ڤان ته‌ڤگه‌ران نه‌شیاینه بزاڤه‌كا سه‌رتاسه‌رى یا كوردى بدامه‌زرینن كو خه‌باته‌كا خه‌باتا ملله‌تێ كوردى بگه‌هیننه قۆناغه‌كا ئارام یان كه‌ناره‌كێ ئارام. له‌ورا خواندنا بارزانى بۆ ڤێ ره‌وشێ و ب تایبه‌ت ده‌لیڤه زانین كو ل سالا 1945 ده‌ستپێكا سه‌رهه‌لدانا شه‌رێ سار بوویه د ناڤبه‌را دو وه‌لاتێن زلهێزێن دونیایێ كو ئێكه‌تیا سۆفیه‌تا وى سه‌رده‌مى و ویلایه‌تێن هه‌ڤگرتی بوون.
خواندن بۆ ڤێ ره‌وشى َهاته‌كرنێ و پێویستى زانى كو ته‌ڤگه‌ره‌كا كوردى پارته‌كا كوردى یا سه‌رتاسه‌رى بهێته دامه‌زراندن ب ناڤێ پارتى دیمۆكراتى كوردستان كو بنیاتێ وێ بنیاته‌كێ سیاسى یه یێن زووربه‌ى سه‌ركردێن كوردان ل وى سه‌رده‌مى كو هژماره‌كا زۆرا ئه‌كادیمیناس ل دۆر بارزانى خرڤه‌ببوون و كۆنگره‌یێ ئێكێ هاتیه ئه‌نجامدان، ئه‌ڤه بوو خاله‌كا وه‌رچه‌رخان، ئێدى كورد ببنه خاله‌كا وه‌رچه‌رخان و ستراجیه‌ته‌كا نه‌ته‌وه‌یى یا لۆكال ل دویڤ میكانزمه‌كا نه‌ته‌وه‌یى ئه‌نجامبده‌ن، ئه‌ڤه پێنگاڤێن گه‌له‌كێن گرنگ بووینه و پێنگاڤا ئێكێ گه‌له‌كا گرنگ بوویه كو ب شێوازه‌كێ سه‌ركه‌فتیانه هاته ئه‌نجامدان.
ئه‌ڤجا ژ هینگى و هه‌تا ئه‌ڤرۆ پارتى شیا سه‌ركێشیا دو شۆرشێن گه‌له‌ك مه‌زن بكه‌ت، شۆره‌شا ئه‌یلۆلا پێشكه‌فتنخواز و یا گولانێ، ئه‌ڤ هه‌ردو شۆرشه بوونه ئه‌گه‌ر و بنه‌ما كو قه‌وارێ ئه‌ڤرۆ كیانێ سیاسى یێ نها ل كوردستانێ دروست ببیت، ئه‌ڤه‌ژى ژ ده‌ستكه‌فتێن هه‌ره مه‌زنه یێن ڤان هه‌ردو شۆرشان بووینه و خالا دی ژى گیانێ پێكڤه‌ژیانێ و لێبۆرینێ پێكڤه كۆمه‌كا پره‌نسیپێن گه‌له‌كێن قانوونى و فه‌لسه‌فى شۆرشا ئه‌یلۆلى َهاتینه به‌رجه‌سته‌كرن. ببنه ئه‌گه‌ره‌كێ گه‌له‌كى َمه‌زن كو پارتى مفایى ژ ه‌مینه‌یا كو ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ هه‌یى وه‌رگرت و خه‌لكه‌كێ ئێكجار زوور ل پارتى بزڤریته‌ڤه بۆ هندێ كو خه‌باته‌كێ ل پێناڤى ڤى َئارمانجا هه‌نێ.
د ناڤ ئوپوزسیۆنا ئیراقێ ژى دا پارتى رۆله‌كێ كاڕا هه‌بوویه به‌رده‌وام سه‌ركێشیا بزاڤا موعاره‌زه‌یا ئیراقى هاتیه‌كرن و دێ بینى ته‌وژم و هزرێن پارتى د ناڤ هه‌مى كۆنگره‌یێن موعاره‌زه‌یا ئیراقى د سه‌ره‌كى بووینه و دیتنا پارتى هاتیه وه‌رگرتنێ د هه‌مى كۆنگره‌یان دا، ئه‌و كۆنگره‌یێن چ له‌نده‌ن یان سه‌لاحه‌دین و ده‌رڤه وه‌لاتى هاتینه ئه‌نجامدان پارتى رۆلى َكارا هه‌بوویه د بیاڤێ رێكخستنا موعاره‌زه‌یا ئیراقێ ژى دا، د پرۆسا ئاڤه‌دانیێ ژى دا سه‌ره‌راى هژماره‌كا كێموكاسیان، پارتى شیا ب ئه‌ندازه‌یه‌كا رێكوپێك ب دیتنه‌كا سه‌رده‌میانه هه‌م پشكدارى ئێكه‌م هه‌لبژارتن بكه‌ت كو خه‌لك ببیته دادوه‌ر و ژێده‌رێ ده‌ستهه‌لاتێ پارتى رۆله‌كێ كاڕا هه‌بوو ب تایبه‌ت گۆتارا جه‌نابێ (سه‌رۆك بازرانى) ل كۆیه كو شیا داخوازا ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان بكه‌ت، ئه‌ڤه ژى بۆ جڤاكێ نێڤده‌ولى بوو جهێ پویته‌دانێ بوویه كو هه‌رێما كوردستانێ به ب دیمۆكراسیه‌ته‌كا سه‌رتارى بچیت، كه‌لتوورى َدیمۆكراسیه‌تێ و بنه‌مایێ دیمۆكراسیه‌تێ لێ بهێنه په‌یره‌وكرن پاشى پێنگاڤێن پێكئینانا حوكمه‌تێ و كابینه‌یێن ئێك ل دویڤ ئێك هه‌تا نوكه پارتى شیایه ببیته ئه‌و خودیكا نه‌ته‌وه‌یى كو ژبۆ پتریا خه‌لكێ كوردستانێ ببیته جهێ باوه‌ریێ تایبه‌ت ژى ل پرۆسا شه‌ڕێ داعش دا د شه‌ڕێ مانونه‌مانێ یێ پاراستنا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ دا كو گه‌له‌ك وه‌لاتێن هه‌رێمایه‌تى پیلانگێرى كرن بۆ ژناڤبرنا ئه‌ڤێ ئه‌زمۆنا هه‌نێ به‌لێ پارتى شیا سه‌ركێشیا ئه‌ڤى كاروانى ژى بكه‌ت و ئه‌ڤرۆ ژى هه‌رێما كوردستانێ به‌ر ب دوباره زیندیبوونا په‌یوه‌ندیێن وێ یێن سیاسى و دبلۆماسیڤه ببه‌ت و باوه‌ریا د ناڤبه‌را خوه و خه‌لكى دا بهێزتر لێبكه‌ت.
