گرنگیا خەلاتكرنا قوتابیێن زیرەك و ئاست بلند
هەژار ئاڤدەل
خەلاتكرن ئانكو پێدان و پێشكێشكرنا تشتەكێ چ ماددی و بەرجەستەی یان مەعنەوی و زارەكی بیت ژبۆ دلخوەشی و هاندانا كەسەكێ یان گرۆپەكێ ژبەر ئەنجامدانا كارەكێ باش یان سەركەفتنەكێ ب هەول ماندیبوونەكا بێ راوەستیان بدەستڤەئینایە و هەڤال و هەڤپیشەیێن دگەل پشكدار شیانێن گەهشتنا وی ئاستی نەبووینە، پێدانا خەلات و دەستخۆشی و هاندانێ ژلایێ خێزان و قوتابخانێ یان دەستە و دامەزراوێن پەروەردەیی دڤێت ژ چالاكی و كارێن پێشگرنگی بیت د ناڤا پرۆسەیا پەروەردە و فێركرنێ دا ژبەركو دبیتە پالدەرەك بۆ پەرەسەندنا ئاستێ قوتابی داكو زێدەتر هەولا خواندن و زانینێ بدەت ل پاشەرۆژێ دا و ل دوماهیێ ئەو تێگەهە دێ ل دەف پەیدابیت كو قوتابخانە گرنگیێ ب پاداشتكرنا كەسێن ژ هەژی و ئاست بلند ددەت، ب ڤێ چەندێ قوتابی دێ هەست ب هێنفرەهیەكا دەروونی و حەژێكرنا قوتابخانێ و هەڤالێن خۆ و رێزگرتنا مامۆستا كەت، خەلاتكرنا قوتابی دبیتە ئەگەرێ خورتكرنا پەیوەندیان د ناڤبەرا مامۆستا و قوتابیان ب تایبەتی و خێزان و قوتابخانێ ب گشتی و ب ڤێ چەندێ هەمی خۆ ب خودانێن ئەنجام و سەركەفتنێن قوتابی دزانن ژبەركو ماندیبوون و دویڤچوونا وان ب هەروە نەچوویە و ئارامیا ویژدانێ یا ل گوپیتكا رازیبوونێ بەرامبەر بجێئینانا بەرپرسیارەتی و ئەركێ خۆ بۆ زارۆكی ب شێوەیەكێ سەرفەراز و ئەنجامەكێ بەرهەمدار، گرنگیا خەلاتكرنا قوتابی ژلایێ خێزان و قوتابخانێ ڤە رەهەندەكا مەزنا دەروونی و پەروەردەی بخۆڤە دگریت و دبیتە پشتگری و پاداشتەك ژبۆ دوبارەبوونا سەركەفتنان ل پاشەرۆژێ، دگەل زێدەبوونا هەستێ رێزگرتن و خۆشەویستیێ د ناڤا خێزانێ دا، مەرج نینە دیاری یا ب نرخ و ماددی بیت، گەلەك جاران دەستخۆشی و پەیڤێن جوان و هاندەر ژی دبنە خەلات و پشتەڤانی بۆ زارۆك و قوتابیان، هەر دەستخۆشی و ئافەرینەك خێزان و كەسوكار یان مامۆستا و كارگێریێن قوتابخانان چ د پۆلێ دا یان ل رێورەسمێن گۆرەپانا قوتابخانێ ل قوتابی كربیت بەرامبەر دیاریەكا گرانبەهایە و دبیت كاریگەری و تایبەتمەندی و بەهایێ مانا وێ دویر مەوداتر بیت، ئەگەر قوتابی سەركەفتنێن خۆ ب رێكا دەستخۆشی و خەلاتكرنێ دیتن و هەست ب گرنگیپێدانێ كر دێ هیڤی و ئۆمێدێن وی گەشتر و بەرفرەهتر لێ هێن و هەستێ باوەری ب خۆبوون و شانازی ل دەف پەیدابیت و بیتە هێزا بەردەوامیێ ل سەر وێ رێچكا دروست یا هەلبژارتی ژبۆ گەهشتن ب پاشەرۆژەكا پڕشەنگدار و د ئەنجام دا دێ ژینگەهەكا ئەرێنی بۆ فێربوونا قوتابی هێتە رەخساندن و خواستەكا بەرفرەها پێشكەفتنێ د ناخێ كەسایەتیا قوتابی دا دروستكەت، قوتابیێن دهێنە خەلاتكرن و گرنگی و رێز لێدهێتە گرتن دبنە نموونە و چاڤلێكەرێن باش و پێشەنگ بۆ هەڤال و دەوروبەران ژی و دێ كولتوورەكێ ئەرێنیێ پێشبركیكرنێ بەربەلاڤبیت د بیاڤێ باشتركرنا خواندنێ و زێدەتر خۆ ماندیكرنێ ژبۆ گەهشتن ب ئاستێن باشتر. ئەڤ كێبركیا زانستی دێ باندۆریەكا راستەوخۆ و بەرهەمدار ل سەر قوتابخانە و دامەزراوەیێن پەروەردەیی و جڤاكێ دەوروبەردا كەت، ئەڤا ل سەری هاتیە بەحسكرن بۆ قوتابیەكێ ئاست نزم و تەمبەل ژی یا گونجایە ب هاندان و دویڤچوون و دەستخۆشیێ ژ رەفتارێن نەباش بەرەف باشتركرنێ و ژ تەمبەلی و نەخواندنێ بەرەف چالاكبوون و خواندنێ بهێتە گوهۆرین، گەلەكا پێدڤیە هەولێن وی بۆ پێشڤەچوونێ گرنگ ببینن، ئەگەر د ئاست و خواستا پێدڤی ژی دا نەبن ب مەرەما بەردەوامیدان ل سەر باشتركرنا ئاستێ زانینێ و گوهۆرینا رەفتارا تەمبەلی و نەخواندنێ، ب ڤێ سەرەدەریێ دێ كریارا فێربوونێ ئاسانتر لێهێت و هیڤیێن باشتربوون و سەركەفتنێ ل دەف قوتابی زێدەبن.
