گرێیا بهایان
فه‌رهاد حاجى باڤى
بهایێن باش و خراب د هه‌ر جڤاكه‌كێ مرۆڤى ده هه‌نه و سیمایێن پێشكه‌ڤتنا وى جڤاكى نیشادده‌ن و راده‌یێ شارستانى و مه‌ده‌نیه‌تا وى ژی ده‌ستنیشان دكه‌ت و د ئه‌نجام ده ره‌وشه‌نبیر، سیاسته‌ڤان، پاله و جۆتیارێ و… هتد، راسته‌قینه وه‌كو وه‌زیفه و ئه‌رك به‌رهه‌مدئینت، چونكو ئه‌و كه‌سێن ژێگۆتى گاڤا سه‌خته‌كار بن بهایێن گیانى (روحى)، سنجى (اخلاقى)، ره‌وشه‌نبیرى و مه‌عریفى و.. هتد یێن سه‌خته ژی به‌رهه‌مدئینن.
ئه‌و ب خوه ژی دو جۆرێن بهایان هه‌نه:
• بهایێن باش، ئه‌رینى و پێشڤه‌بر: وه‌لاتپارێزى، راستگۆیى، ده‌ستپاكى، دلۆڤانى و پاقژى و …هتد.
2ـ بهایێن خراب، نه‌رینى و پاشڤه‌بر: دزى، ده‌رفه‌تپه‌رستى، دژواكارى و ملله‌تفرۆشى و مه‌ژیهشكى و… هتد.
3ـ بهایێن رۆخسار خراب و نه‌رینى و ناڤه‌رۆك باش و ئه‌رینى: بۆ نموونه دزى خرابه لێ هه‌كه‌ر ته دزى ژ گه‌نده‌ل و دزیكه‌ران كر هینگى باشى دیار دبت، یان ژی هه‌كه‌ر ئێكێ پرسا مالا خویندارێ خوه ژ ته كر و ته دره‌و لێكر و … هتد.
ئه‌ڤ بهایه نه‌ره‌هاینه، به‌لكو حه‌تا راده‌یه‌كى رێژه‌یینه و ژ ئه‌نجام و ده‌رهاڤێژێن چاند، كولتوور، دابونه‌ریت، ره‌فتاركرن، هه‌لویستوه‌رگرتن و سه‌ره‌ده‌ریا رۆژانه یا كه‌لۆك بووى دروست دبن، و بۆرینا ده‌مى دبنه راستیێن نه‌گوهۆر و د بیردانكا ملله‌تى ده خوه‌جه دبن، ئه‌ڤجا چ باش یان خراب بن، و دبت ل نك هنه‌ك كه‌س و ملله‌تان هنه‌ك بها خراب بن، به‌لێ ل نك هنه‌ك ملله‌تێن دن هه‌مان به‌ها باش بن، بۆ نموونه خیانه‌ت و ملله‌تفرۆشى ل نك پرانیا ملله‌تان بهایه‌ك خرابه و وێرانكاریه، به‌لێ ل نك مه كوردان تشته‌ك نۆرماله، چونكو پرانیا شۆره‌ش، سه‌رهلدان و بزاڤێن سیاسى و عه‌سكه‌ریێن كوردان خیانه‌ت دگه‌ل ده بوو و مه داهێنان د ڤى بهایێ خراب ده كریه ل نك ملله‌تان كه‌سه‌كێ یان چه‌ند كه‌سان خیانه‌ت دكرن، و د ره‌وشا مه كۆمێن سه‌ركردێن هێلا ئێكێ یێن حزب، گرۆپ و سازیان خیانه‌ت كرینه.
هه‌كه‌ر ئه‌م ڤه‌گه‌رن كۆكا وان به‌هایان گه‌له‌ك ئاماژه و به‌لگه‌نه هه‌نه كو ژبۆ وێ ئێكێ په‌یدابوونه داكو ببنه عورف و قانوون ژبۆ رێخستنا ژیانا مرۆڤان، ب گۆتنه‌ك دن ئه‌و بها په‌یدابوونه داكو مرۆڤ تووشى ئاریشه، ئاسته‌نگ و گرێكان نه‌بت، و هه‌كه‌ر تووش بوو ژی ب ساناهى ب دووماهی بینت، ل ده‌سپێكێ مرۆڤى بزاڤ دكر تووشى ئاریشان نه‌بت، پاشى هه‌كه تووشبوو، ب ساناهى ب دووماهیك بینت، بۆ نموونه ده‌ما راستى ئاریشا برسێ دبوو به‌ره‌ك مه‌زن دهه‌لگرت، و ب درێژاهیا كێلومتران دكه‌ڤت ب دووڤ كووڤیه‌كێ یان هه‌ر گیانه‌وه‌ره‌ك دیتر داكو بكۆژت و بخۆت، و ل دووڤرا كوورتر و هوورتر هزركر و بزاڤ كر ده‌وروبه‌رى وى تووشى ئاریشان نه‌بت، و گاڤا ده‌وروبه‌ر تووش بت ب ساناهى وێ ئاریشا ده‌ردۆرێ خوه ب دووماهیك بینت.
مرۆڤى ل ده‌سپێكێ هێزا له‌شێ خوه ژبۆ وى كارێ مه گۆتى بكارئانى ئه‌ڤجا زه‌ند و باسك، ده‌ست و پێ و سینگ و ملێن وى پان و مه‌زن بوون، و رۆژ بۆ رۆژێ بهێز و قایم بوو و ل گۆره‌ى پێزانینان مرۆڤێن به‌رێ درێژتر، ب كه‌له‌ختر و بهێزتر بوون ژ یێن نها و هینگێ مرۆڤ پێشكه‌ڤت و سه‌رێ داڤا ده‌زییێ پێشكه‌ڤتنێ گرت گاڤا بزاڤ كرى ب كورترین ده‌م و كێمترین زه‌حمه‌ت و شیان راستى ئاریشان نه‌بت، و هه‌كه روودا ژی زوو چاره‌سه‌ر بكت ب رێیا بكارئانینا عه‌قلێ خوه، ئه‌ڤجا رۆژ بۆ رۆژێ مه‌ژێ وى مه‌زن بوو(وه‌كو بكارئانین) تا ل داوییێ بووى خودان سیسته‌مه‌ك هزركرنێ.
مه‌به‌ستا ژ ڤێ به‌راهیا درێژ ئه‌و بوو: مه كوردان بهایێن خوه‌جه نه‌بوونه ژبه‌كو مه زوو دینێ ( سیسته‌مێ به‌هایان) خوه دگوهۆرى، بنێره هه‌ر چه‌ند سه‌دسالان ئه‌م میترایێ، زه‌رده‌شتى، ئێزدى، جوهى، مه‌سیحى، موسلمان( سونه، شیعه)، مه‌زده‌كى و مانى و.. هتد بوون، هه‌ر ئاینه‌ك ژ ڤان ئایینێن ژێگۆتى به‌هایێن خوه هه‌نه و گه‌له‌ك جاران هه‌ڤدژن د به‌هایان ده، ئانكو هه‌ر چه‌ند سه‌دسالان مه كوردان بهایێن خوه دگۆهۆرین، یان ژی ب كێماسى مه هنه‌ك ژ بهایێن خوه دگوهۆرین ئه‌ڤ ژی جینۆسایده‌كا هزریه، چونكو ده‌رفه‌تى ناده‌ت ملله‌تى بۆ خوه سیسته‌مه‌ك بهایێن ئه‌خلاقى دابمه‌زرینت كو خوه‌جه بت، ما چێدبت ئیرۆ تو دینداره‌ك بێ ئێك زله‌هه‌كێ ل ئاله‌كا ته بده‌ت و تو یا دن بۆ زله‌هه‌كا دن خوه‌ش كى؟! و سوبه ئێك ژ دونده‌ها ته ببته دینداره‌ك ئێك زله‌هه‌كێ لێ بده‌ت ئه‌و ژی به‌رسڤا وى ب زله‌هه‌كا بهێزتر بده‌ت! یان ئیرۆ مه‌ى حه‌لال بت و سوبه حه‌رام بت و دوبه حه‌لال بت ڤه، كوور بنێره ئه‌و سیسته‌مێ بهایان تووشى هه‌ژیانێن توند و دژوار دبت، و كه‌ساتیا خودانێن وى سیسته‌مى دكته تێكه‌له‌ك هزرى كو (هه‌ما كى دایكا وى مه‌هر كت ….. ئه‌و بابێ وی یه)، و ژبۆ خوه دوورخستنێ ژ وێ گۆتنا مه‌زنان پرانیا جاران مه په‌نا خوه به‌ره‌ف شه‌رى بریه یان ژی ل سه‌ر مه هاتیه سه‌پاندن (به‌ره‌ڤانى یان هێرشكرن)، و ئها ئاریشه ل ڤێرێ یه (شه‌ر) و بهایێن وى، بهایێن شه‌رى نه‌هشتیه ئه‌م وه‌ك مرۆڤان بژین و هزر بكن و پێشبكه‌ڤن، ما پشتى زنجیرا شه‌ر، كوشتار، جینۆساید و نه‌هێلا نفشێ كوردان ژ لایێ تورك و فارس و عه‌ره‌بان و ئنگلیزى و… هتد ڤه، و كاروانێن شه‌هیدێن مه گۆرى ئاخا كوردستانێ كرین شه‌رى چ بها بۆ مه هێلان؟!
1ـ جارێ مرۆڤێ ب شه‌ران ڤه مژوول بت هه‌رده‌م تووره‌یه بیانیان وه‌سا به‌حسێ مه كریه، جاران مه پێشه‌وازیا شاهانه ل وان دكر، و جاران مه شه‌لێ وان ژبه‌ر دكر و مانه رووس و تازى، جاران مه بۆ بهۆسته‌كا ئاخێ ب ده‌هان شه‌هید دان و جاران ژی مه ده‌ستێ دوژمنى ماچى دكر و ب سه‌دان كێلۆمترێن ئاخا زێرینا قودسا كوردستانێ مه دكر دیارى بۆ چاڤێن ره‌شێن عه‌ره‌بان، توره‌بوون ئێكه ژ به‌هایێن شه‌رى ئه‌م ناچار كرن د شه‌ره‌كێ براكوژیى ده هژماره‌كا (شه‌هیدان) بده‌ن زێده‌تر ژ شه‌هیدێن شه‌رێ مه‌زنترین ده‌وله‌تا تیرۆریستا جیهانێ(داعش)، ده‌رئه‌نجام پێشبینى نائێته كرن كا دێ مێرێ كورد سوبه چ كت؟!
2ـ پاشه‌رۆژێ شێلى و مژدار دكت: ئانكو ناهێلت ببێ خودان پاشه‌رۆژ، و مرۆڤ بێ پاشه‌رۆژ دێ چاوا ژیت بێگۆمان (ئه‌ڤرۆ بۆرت هه‌تا سوبه خودێ كه‌ریمه)، ئانكو مرۆڤه‌ك بێ به‌رنامه و سیسته‌مه‌كێ هزركرنێ.
2ـ دلۆڤانیا ژ سنۆرێ خوه ده‌ركه‌ڤتى: سه‌ربازێن ئه‌نفالا ره‌ش ئه‌نجامداین پشتى دو سالان مه ب ده‌ست گرتن و برسى و رووس بوون مه تێر و تژى كرن و ل دووڤرا ئازاد كرن و پشتى چه‌ند مه‌هه‌كان هێرشه‌ك مه‌زنتر ئینان ل سه‌ر مه.
4ـ پرتپرتبوون: كورد ئێكه‌م ملله‌تێ جیهانێ یه بۆ نه‌رێكخستنێ و پرتپرتبوونێ بۆ نموونه د سالێن نۆتان ده كوردستان چار پارچه بوو، ل باشوورێ رزگاركرى چار كۆمار هه‌بوون (كۆمارا سلێمانیێ، كۆمارا هه‌ولێرێ و دهۆكى، كۆمارا بیاره و ته‌ویله، كۆمارا قه‌ندیل).
و هێشتا خال هه‌نه ئه‌م به‌حس بكن لێ هه‌تا ڤێرێ تێرا تێگه‌هشتنا خودان هزران دكت، و مه‌به‌ستا مه ژی تشته‌ك دیتره ئه‌و ژی به‌هایێن ئه‌م به‌رهه‌م دئینن چاوانن؟
ما دێ چاوا بن؟ ئه‌م وه‌لاتپارێز، مامۆستا، سیاسه‌تڤان و ره‌وشه‌نبیرێن و..هتد سه‌خته‌نه له‌وا بهایێن روحى، مه‌عریفى، ئه‌خلاقى و هزرى یێن ئه‌م به‌رهه‌مبینن ژی دێ سه‌خته بن و سه‌خته‌نه ژی، سیاسه‌تڤانێ مه خیانه‌تێ بۆ حزبا خوه دكت و به‌رژه‌وه‌ندیا حزبا خوه ده‌ینت ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیا ملله‌تى هه‌ما ژیانا دورست حزبا وى یه، لێ گاڤا ژ حزبا خوه ده‌رچوو هنه‌ك سوحبه‌ت و چیرۆكان ل دۆر حزبا خوه یا كه‌ڤن ڤه‌دگێرت و دبێژت میێن سه‌رێ مرۆڤى قژ دبن، ره‌وشه‌نبیرێ مه یان حزبی یه (هنه‌ك كورتبین دبێژن نابت ره‌وشه‌نبیر حزبى! باشه ما گرامشى نه‌حزبى بوو و كى دكارت بێژت نه‌ره‌وشه‌نبیره ژبلى كوردان، هه‌روه‌سا رۆماننڤیسێ رۆمانا ـ زۆربا ـ نڤیسى ژ سه‌ركره‌یه‌كێ حزبه‌كا یۆنانى بوو)، یان ژی ئۆپۆزسیۆنه (هه‌ر حزبی یه) یان ژی بێلایه‌نه و هزر دكت دێ ڤێ جیهانا شاشیان گوهۆرت، ل دۆر ڤێ چه‌ندێ جاره‌كێ سه‌ركرده‌یه‌كێ ژ هێلا دووێ یا حزبه‌كا كوردى گۆته مه (ئه‌و رۆژنامه‌ڤان، نڤیسه‌ر، چالاكڤان و ره‌وشه‌نبیرێن بێ لایه‌ن هنه‌ك ژ وان ب نه‌په‌نى ڤه حزبى نه، و یێن ماین ل به‌ندا پۆسته‌كى یان پاره‌یه‌كێ نه ره‌وشا وان ب گوهۆرت)، هه‌ر چه‌نده ل ده‌سپێكێ مه ئه‌و گۆتنا وى ب پرۆپاگنده‌یه‌كا حزبى زانى، لێ یێ پێداچوونێ د سه‌ربۆرا رۆژنامه‌نڤیس و ره‌وشه‌نبیرێن بێلایه‌ن ده بكت دێ راستیا هه‌موویان زانت، ئه‌ڤجا ب ڤى ره‌نگى گه‌له‌ك كه‌ساتیێن سه‌خته د ناڤ مه ده هه‌نه و بهایێن سه‌خته ژی به‌رهه‌مدئینن.
