گرێیا دروستكرن و پیرۆزكرنا سه‌ركردان
فه‌رهاد حاجى باڤى
هه‌ر ژ ده‌ستپێكا په‌یدابوونا مرۆڤى و د چاردۆرێ خوه گه‌هشتى و هه‌ست ب نێزیكبوونا مرنێ و دووماهیا خوه كرى و گیانێ وى كه‌ڤتى مه‌ترسیێ و راستى ئاریشان بووى، ژ هینگێ وه‌ره هه‌ژماره‌كا رێیا هه‌بوون و گرته‌به‌ر داكو خوه ژ زیانێن ژینگه‌هێ، هۆڤاتیا گیانه‌وه‌ران و نه‌مرۆڤیا مرۆڤان ب پارێزت (وه‌كو كۆم)، ئێك ژ وان رێیێن ب ساناهى، كورت، هینگێ به‌رئاقل و جهێ باوه‌ریا جڤاكان دروستكرنا سه‌ركردان یان ژی پیرۆزكرنا وان بوو، ژبۆ كو ملله‌ت بنه‌مایێن هه‌بوونا خوه خورت بكن، خوه‌راگر بن، هێز و سه‌رده‌ستیا خوه نیشان بدن، ئه‌ڤجا بزاڤێن بێ راوه‌ستان كرن داكو سه‌ركردان دروست بكن و هه‌كه‌ر هه‌بن پیرۆز بكن، ئه‌ڤ سه‌ركرده كرنه د ناڤ ئه‌فسانه، داستان، چیرۆك و چیڤانۆكێن سۆپه‌ردا كو جاران زانست، لۆژیك و ئه‌قل ناپه‌ژرینت، هه‌ر چاوابت دیرۆكه‌ك خاپینۆك بۆ وان نڤیسان یان هه‌كه‌ر دبلۆماسیتر بپه‌یڤن دێ بێژن ساخله‌تێن نه‌یێن مرۆڤان ب وان ڤه‌نان، جاران ئه‌و سه‌ركرده كرنه بۆنه‌وه‌ره‌ك خۆدان هێزه‌كا بێسنۆر و سۆپه‌ر ئه‌ڤجا فیله‌سۆفێن وه‌كى پلاتۆى كره هاوار كو ئه‌ڤ ئه‌فسانه میتۆلۆژیایه، به‌لێ هه‌ر مان د ناڤ جڤاكێ وى ب خوه دا، بنێره گلگامش و ئه‌نكیدوى ده‌ما ب شه‌ر چووین ستوون و دیوارێن په‌رستگه‌هێ هه‌رفین، پاشى ژی ماره‌كێ زه‌به‌لاح ب هه‌ڤرا كوژتن و ئه‌نكیدوى قه‌بانێ دگه‌ل خوه‌داوه‌ندێ كر، و د ناڤ كوردان دا ژی و د دیرۆكه‌ك نووتر دا روسته‌مێ زالێ گاڤا گۆرزێ خوه یێ مه‌زن دادوه‌شاند دوژمنان سه‌رێ وان وه‌كى هێژیره‌كا گه‌هشتى دپه‌رچقى، هه‌لبه‌ت هینگێ (سه‌رده‌مێ گلگامش و نه‌كیدوى) جڤاك د قووناخا زارۆكاتیێ دا بوون، سه‌ركرده ل وى سه‌رده‌مى (خوه‌داوه‌ند) بوو، جڤاك پێشكه‌ڤت و تێگه‌هشت سه‌ركرده بوونه (نیڤ خوه‌داوه‌ند ـ نیڤ مرۆڤ)، پتر چاڤێن جڤاكان ڤه‌بوون سه‌ركرده بوونه (په‌هله‌وان و له‌هه‌نگ،) و ل دووماهیێ بوونه (مرۆڤێن خودان ساخله‌تێن سنۆربڕ)، ب درێژاهیا دیرۆكێ جڤاكان گۆتن سه‌ركرده‌یێن مه: كورێ خوه‌داوه‌ندى یه، خودێ یێ ژێگرتى، په‌یامه‌ك پیرۆز پێره‌یه و سیبه‌را خودێ یه ل سه‌ر ئه‌ردى…و هتد، ئه‌و جڤاك ل سه‌ر رێیا راست بوون، چونكو هه‌وجه‌ى مرۆڤه‌كێ بوون وان بكته ئێك، دل و ئه‌قلێ وان بكته ئێك، وه‌لاتى به‌ر ب كنارێن ئارامیێ بهاژۆت و شاهگه‌هه‌كێ یان میرگه‌هه‌كێ بۆ وان بدامه‌زرینت یان دروست بكت. داكو ژ مژارا خوه دوور نه‌كه‌ڤن دێ بێژن ده‌رباره‌ى كوردان ئه‌ڤ خاله هاتنه پێش:
1ـ كێم ملله‌ت هه‌نه وه‌كى كوردان ناهێلن سه‌ركرده د ناڤ وان دا دروست بت و هه‌كه جامێره‌ك هه‌بت ژی وى پیرۆز ناكن راسته عه‌ره‌ب دبێژن (چ پێخه‌مبه‌ره‌كى د ناڤ ملله‌تێ خوه دا كه‌رامه‌ت نینه)، لێ بنێره وان ب خوه موحه‌مه‌د پێخه‌مبه‌ر (ل گۆره‌ى ئاینێ ئیسلامێ) گه‌هانده به‌رپه‌رێ ئه‌سمانى پشتى نه‌كارین وى تیرۆر بكن (بۆ نموونه ده‌ما ئیمام عه‌لى د ناڤ جهێ وى دا نڤستى یان ده‌ما ژ مه‌كه‌هێ دگه‌ل ئه‌بۆ به‌كرى ره‌ڤین به‌ره‌ف یه‌سرب) و مافێ پێخه‌مبه‌رى بوو بگه‌هته وێ پله‌یا پیرۆز. 2ـ ساخله‌تێن سه‌ركرده‌یان ل نك كه‌س و كارێزمایێن كورد هه‌نه مه نه‌كرینه سه‌ركرده، و دوژمنێن ده‌ردۆرى مه كه‌سێن خوه یێن نۆرمال ب ساخله‌تێن كێمتر كرینه سه‌ركرده و وێڤه‌تر ژی برینه. 3ـ بۆ نموونه بۆچى كه‌یخسره‌و و دیاكو نه‌بوونه پێخه‌مبه‌ر (فۆرمێ ده‌ستپێكییێ سه‌ركردان) و یێن ژ وان كێمتر خوه كرنه پێخه‌مبه‌ر؟ ژبلى تیۆرا خوداى مه ب خوه وه‌كو كورد ئه‌و به‌رهه‌ڤى نه‌بوو ئه‌م وان كه‌سان بكنه سه‌ركرده و یێن سه‌ركرده پیرۆز بكن، به‌روڤاژى ملله‌تێن دن كو كوژه‌ك، دزیكه‌ر و مرۆڤێن بێ ره‌وشت كرنه نیڤ خوه‌داوه‌ند و سه‌ركرده، و هێشتا ئه‌م یێ ب لێڤا سه‌ركرده‌یێن خوه‌ڤه یێن به‌رى ب ده‌هان و سه‌دان سالان چووین به‌ردلۆڤانیا خودێ و ره‌خنه دكن و ئه‌م نابێژن خوه ئه‌و چ لۆژیكه روودانێن كه‌ڤن د ته‌رازیا ئیرۆدا دپیڤت و دكێشت؟ 4ـ سه‌ركرده‌یێن مه ب زورى جه‌ماوه‌ر هه‌بوون و سه‌ركرده‌یێن خه‌لكێ مرید و جانگورى هه‌بوون؟ و یێن ب ته‌نێ جه‌ماوه‌ر هه‌بن چ رامانێ ددت؟ 5ـ جاران هنده‌ك سه‌ركردێن مه ب هنده‌ك ره‌فتار و كاران خوه بچووك دكرن و زیان دگه‌هانده خوه و ملله‌تى.
دبت جه‌ماوه‌ر دلێ وى ل گه‌ل سه‌ركرده‌ى بت و كولما وى دژى وى بت، وه‌كى خه‌لكێ ئیراقێ ژ به‌رى شه‌رێ كه‌ربه‌لا دلێ وان دگه‌ل نه‌ڤیێ پێخه‌مبه‌رى حوسیه‌نى بوون و شیرێن وان دژى وى بوون، جه‌ماوه‌ر خوه‌شیا (ده‌ستكه‌ڤت و سه‌ركه‌ڤتنان) ل گه‌ل سه‌ركرده‌ى نه و ته‌نگاڤیان (شكه‌ستنان) هه‌ر ئێك كورێ بابێ خوه یه، و به‌لكو رۆژه‌ك، ره‌وشه‌ك یان كاودانه‌ك بئێت ژێیاتیا خوه بگوهۆرن. ره‌نگه ژى هوون بزانن سه‌ركرده‌یێ خودان مرید و جانگورى چ رامانێ ددت؟ ئه‌ڤ جۆره سه‌ركرده‌یێ خودان مرید و جانگۆڕى خه‌لك ب سه‌ر و سامانڤه ل گه‌ل وى نه، و ژیاتیا وان بۆ وى نه‌گوهۆره و خوه‌شى (سه‌ركه‌ڤتنان) و ته‌نگاڤیان (شكه‌ستنان) دگه‌ل وى نه.
6ـ زۆرى و سته‌ما مه ژ سه‌ركرده‌یێن بیانى قه‌بوول دكر مه ژ سه‌ركرده‌یێن خوه قه‌بوول نه‌دكر، ئه‌ڤێ خالێ پێگه‌هێ سه‌ركردان ل نك مه لاوازكر و ئێدى كه‌س و كارێزمایێن مه به‌رهه‌ڤى نه‌بوون ببنه سه‌ركرده و رابه‌ر، چونكو بجهئینانا بریارێن وان ژ لایێ ملله‌تیڤه جهێ گومانێ بوو.
هه‌بوونا سه‌ركرده‌ى بۆ مه كوردان گه‌له‌ك گرنگه و نه‌بوونا وى نامه‌یێن نه‌باش هه‌مبه‌رى مه دگه‌هینت دوژمنان، وه‌سا بۆ وان دیار دكت كو ئه‌ڤى ملله‌تى باوه‌رى ب چو رابه‌ر و سه‌ركێشان نینه ل به‌راهیا وان بت یان ژی نوونه‌راتیا وان بكت، د شۆرشێن كوردی دا ژبلى هێزا زه‌به‌لاحا دوژمنان مه ب خوه ژی سه‌ركرده‌یێن خوه بێ هێز دكرن و هه‌ر وه‌كى مه دیاركرى یا مه ژ سه‌ركرده‌یێن دوژمنان قه‌بوول دكر مه ژ یێن خوه قه‌بوول نه‌دكر، بنێره كارێزمایێن مالباتا بارزانیان، شێخ سه‌عید و قاسملۆى…وهتد ژ سه‌ركرده‌یێن كوردان چ كێماسى هه‌بوون هنده‌ك كورد دژى وان راوه‌ستان؟ هنده‌ك ژ كوردان ب خوه دژاتیا وان كرن بزاڤا لاوازكرنا پێگه‌هێ وان كرن، بوونه جاش و ماش، حزب دژى وان دروستكرن، د شه‌رێ داعش دا دسالا 2014 دا بارزانى ئێك ژ سه‌ركرده‌یێن سه‌رتاسه‌رى جیهانێ بوو، كو شه‌رێ داعش دكر و شیا بشكێنت ل دووماهیا شه‌رى ده‌رفه‌ته‌ك دیت كو ده‌ستكه‌ڤته‌ك دیرۆكى بۆ كوردان تۆمار بكت و ل به‌ر رووناهیا وى ده‌ستكه‌ڤتى چرایێ ده‌وله‌تێ هه‌ل كت، هنه‌ك كوردان ب خوه ژبه‌رى دوژمنان ئه‌و كارێ پیرۆز تێكدان. هه‌ر چاوا بت یا باش ئه‌وه مه سه‌ركرده‌یه‌ك هه‌بت رێزێن مه بكته ئێك و مه به‌ر ب ئارمانجان بهاژۆت، و هیڤیێن مه بكته راستى و ژبۆ بجهئینانا ڤێ هیڤیێ گرنگه مه سه‌ركرده‌یه‌ك ئێكانه و لێڤه‌گه‌ر هه‌بت، ئه‌م هه‌موو دبن سیبه‌را وى ڤه بژین و ده‌لیڤێ بدنه وى هێزا نه‌رم بكاربینت چونكو ئه‌م ملله‌ته‌كن یین فێربووین ب چیڤێ زۆریێ گه‌له‌ك كاران بكن، و خودێ مه هه‌وجه‌ى دكتاتۆران نه‌كت و نه‌كته به‌هرا مه.
