گه‌ریان ل به‌خته‌وه‌ریێ

گه‌ریان ل به‌خته‌وه‌ریێ

13

حسێن هرۆرى

شه‌ره‌نیخا مرۆڤان ل گه‌ل ژیانێ ژبۆ خوه‌شكرنا ژیارێ، ئازادییێ، شادی و ڤیانێ یه‌، گه‌ریانه‌ ل به‌خته‌وه‌رییێ و ژیاره‌كا بێی ئاسته‌نگ و پڕی هیڤی.
د ژیێ گه‌نجینیێ دا تایبه‌ت هندی ژ مرۆڤی بهێت و بشێت ب دووڤ ژیانێ دا دبه‌زیت خه‌ونان ب هیڤی و ئارمانجان ڤه‌ دبینت، لێ ئه‌م نزانین قووناغا گه‌هه‌شتنا وێ ل كیڤه‌ یه‌، ژیێ مه‌ د ڤێ رێڤنگیێ دا دبۆریت بێی ئه‌م هه‌ست پێبكه‌ین و د ڤێ ریێ دا دبیت مرۆڤ وندا ببیت و ببیته‌ قوربانی، یان ژی ل گه‌ل بۆرینا ده‌می هه‌تاكو لنگێ سیێ ژی كو گوپاله‌ دكه‌ڤیته‌ به‌ر مه‌ و هزر و هشێن مه‌ هه‌می دمیننه‌ ل سه‌ر ساخله‌میا مه‌ و ئێش و ژانێن له‌شی، به‌خته‌وه‌ری دهێته‌ ژبیركرن، یا مرۆڤی هینگێ دڤێت ئه‌وه‌ بشێت ل سه‌ر پیێن خوه‌ بگه‌رهیت و نه‌كه‌ڤیته‌ د ده‌ستێن مالباتێ و زارۆیان دا.
هه‌كو ئه‌م ژ خوه‌ بپرسین ئه‌رێ ئه‌ڤ ژییێ مرۆڤان یێ قانوونى تێرا هندێ دكه‌ت كو مرۆڤ بگه‌هیته‌ ژیانه‌كا به‌خته‌وه‌ر؟ ب راستی دبیت به‌رسڤه‌كا ب ساناهی نه‌بیت، ژبه‌ركۆو دشه‌ره‌نیخا ژیانێ دا گه‌له‌ك هێژ د ژیه‌كێ كورت دا ژ كاروانێ ژینێ ڤارێ دبن و گه‌له‌ك زوو ژ ناڤ ڤێ ژیانێ باردكن، بۆ نموونه‌ یێن د رێیا كۆچبه‌ریێ دا وندادبن و دمرن، یان ژی یێن دكه‌ڤنه‌ به‌ر روودانه‌كێ د رێیا په‌یداكرنا پاریێ ژیارێ دا، لێ هه‌كو ئه‌م بزانین هه‌ر به‌خته‌وه‌ری یه‌ ژیێ مرۆڤی درێژ دكه‌ت هه‌تاكو ژیه‌كێ كورت ژی هه‌بیت تێرا هندێ هه‌یه‌ هه‌ست ب ژیه‌كێ درێژ بكه‌ت و دشێت د وی ژیێ كورت ژی دا یێ به‌خته‌وه‌ر بیت، ژبه‌ركو ژیێ ساله‌كا به‌خته‌وه‌ریێ به‌رامبه‌ری ده‌هـ سالێن دینه‌.
ئه‌رێ به‌خته‌وه‌ری هند یا دووره‌ كو مرۆڤ شه‌ره‌نیخه‌كا هند دژوار ل گه‌ل بكه‌ت دا بگه‌هیتێ یان ژی د رێیا وێ دا ونداببت؟ بنێرینا من گه‌له‌ك یا نێزیكه‌ هه‌ر ده‌مێ مرۆڤ فه‌هم ژ دنیایێ دكه‌ت ئه‌و گوپیتكا به‌خته‌وه‌ریێ یه‌ مرۆڤ دگه‌هیتێ، لێ كا ئه‌و ژیری هه‌می مرۆڤ بشێن وێ بۆ خوه‌ بهێلن یان دروست ل گه‌ل ببوورن و تاما ژیانه‌كا به‌خته‌وه‌ر و به‌رده‌وام هه‌بیت؟
ئه‌م حه‌ز ژیانێ دكه‌ین و ب هه‌می ره‌نگان ل دووڤ دبه‌زین، لێ هنده‌ك هۆكار یێن دناڤ ناخ و ده‌روونێن مه‌ دا هه‌ین ژ نه‌زانینا مه‌ دبنه‌ ئاسته‌نگێن ریێن ئه‌م لێ دچین و ئه‌و رێ دشاشن له‌وما ئه‌م ب سه‌ر به‌خته‌وه‌ریێ هلنابین، پێدڤی یه‌ ل به‌راهیێ ئه‌و ئاسته‌نگ بهێنه‌ لادان، هه‌كو نه‌ هێنه‌ لادان پیراتی یا ل هیڤیا مه‌ و ژی كورت دبیت، تێرا به‌خته‌وه‌ریه‌كا تژی ناكه‌ت، یان ما كی دبێژیت دێ گه‌هی یه‌ وێ.
هۆكارێن رێیێن به‌خته‌وه‌ریێ دگرن، هه‌ر مرۆڤ بخوه‌یه‌ بۆ خوه‌ و ده‌وروبه‌رێن خوه‌ ئارێشه‌یان چێدكه‌ت و پشتیێ خوه‌ گران دكه‌ت ئه‌و ژی ب هنده‌ك ره‌فتارێن كو مرۆڤ هه‌ست پێ نه‌كه‌ت و بووینه‌ ره‌فتارێن خوه‌زایی د ناڤ ده‌روونێن مه‌ دا، وه‌كی یاخیبوونێ، باندۆرێن بیروباوه‌رێن شاش چ رامیاری بن یان ژی ئۆلی، زكره‌شی، ده‌خه‌سی، چاڤنه‌باری و چاڤلێكرن، ڕكابه‌ری و ڕكمانێ، نه‌مردینی و قه‌لسینیێ، نه‌قه‌بوولكرنا هه‌ڤدو، ئه‌ڤان ره‌فتاران ده‌روونێن مه‌ یێن داگێركرین و گڤاشتینه‌ سه‌رێك و رێیێن به‌خته‌وه‌ریێ ل مه‌ گرتینه‌، یێ بشێت ڤان ره‌فتاران بده‌ته‌ لایه‌كی دێ هه‌می ده‌مان یێ به‌خته‌وه‌ر بیت، زیانێن وان ره‌فتاران دبیت بره‌نگه‌كێ دیرێكت ل به‌رچاڤ نه‌بن لێ زیانێن وان گه‌له‌ك دمه‌زنن ل سه‌ر مه‌، به‌لێ مه‌ هییێ خوه‌ یێ د ناڤ دا گرتی و دناڤ دا كه‌هی بووین له‌وما ناگه‌هینه‌ وێ به‌خته‌وه‌ری یا مه‌ دڤێت.
به‌خته‌وه‌ری ناهێته‌ كرین دهێته‌ دیتن یا د ده‌ستێن هه‌می مرۆڤان دا، لێ ئه‌م ته‌ماشه‌ناكین،
به‌خته‌وه‌ری ئه‌وه‌ دلێ مرۆڤی یێ خوه‌ش و شاد بیت، دنیا ل به‌ر مرۆڤی یا گه‌ش و روون بیت و هه‌می ده‌مان بۆ ژیانێ یێ گه‌شبین بیت، ژیان هند یا ب ئاسته‌نگ و سه‌خت نینه‌ وه‌كی ئه‌م هزردكه‌ین، هه‌كو ئه‌م ژیانا ڤی سه‌رده‌می ل گه‌ل یا به‌ری پێنجی سالان هه‌ڤبه‌ر بكه‌ین ڤی سه‌رده‌می هه‌می ئالاڤێن خوه‌شكرنا ژیارێ یێن ل به‌ر ده‌ستێن مه‌ هه‌ین بتنێ مرۆڤ پێدڤی مه‌ژیه‌كێ زه‌لاله‌ دا بزانیت وان ئالاڤان ب دروستی بكاربینیت، لێ به‌خته‌وه‌ری گه‌له‌ك یا كێمه‌، مرۆڤێن ده‌وله‌مه‌ند، هه‌ژار، ساخله‌م و نه‌ساخله‌م، خودان كار و بێكار، خودان خێزان، سنێله‌ و زه‌گورد هه‌می پێكڤه‌ گازنده‌یان ژ ژیانێ دكه‌ن، یێ گازنده‌یان ژ ژیانێ بكه‌ت رامانا وێ یێ به‌خته‌وه‌ر نینیه‌، لێ ژیانا به‌ری پێنجی سالان گه‌له‌ك ژ یا ڤی سه‌رده‌می سه‌خت و دژوارتر بوو، به‌رێ ئه‌م پێدڤی هێزا باسك و ملان بووین و ب رۆژ هه‌میێ ب دووڤ كارێ رێنجبه‌ریێ ڤه‌ بووین، لێ به‌خته‌وه‌ری د ناڤ هه‌می ته‌خان دا هه‌بوو، هه‌ر ئێك ب ژیانا خوه‌ یێ رازی بوو، ده‌مێ مرۆڤ ژ ژیانێ یێ رازی بیت ئه‌و به‌خته‌وه‌ری یه‌، ئه‌وه‌ دلێ ته‌ یێ خوه‌ش بیت ل سه‌ر هه‌ر ره‌وشه‌كا مرۆڤ تێ دا بیت، نه‌ پاره‌ و ده‌وله‌مه‌ندی، نه‌جوانی و كرێتی، نه‌ پیری و نه‌گه‌نجاتیێ هیچ په‌یوه‌ندی ب به‌خته‌وه‌ریێ ڤه‌ نینه‌ ئه‌و هه‌می نه‌شێن به‌خته‌وه‌ریێ بده‌ن، به‌خته‌وه‌ری ره‌وشه‌نبیری یه‌، تێكگه‌هه‌ژتنه‌، رێزگرتنه‌، هاریكاری و حه‌زژێكرنه‌ پێكڤه‌ ژیان و هه‌ڤدو قه‌بوولكرنه‌، هه‌ر كه‌سێ ئه‌ڤ سالۆخه‌ته‌ ل ده‌ڤ هه‌بن دێ یێ به‌خته‌وه‌ر بیت.
بۆ نموونه‌ ئه‌رێ مه‌ هزرا خوه‌ كریه‌ ل سه‌ر هنده‌ك رێیێن دی یێن ب ساناهیتر ل شوونا كۆچبه‌ریێ و ڤان رێیێن هاتوباتێ؟ ئه‌رێ مه‌ هزرا خوه‌ ل سه‌ر وان هۆكاران كرییه‌ یێن به‌رێ مه‌ دده‌نه‌ كۆچبه‌ریێ؟ هه‌كو مه‌ ئه‌و هۆكار زانیبن، ئه‌رێ مه‌ هزرا خوه‌ د نه‌هێلانا وان هۆكاران دا كریه‌ یان ئه‌م بتنێ ژێ دره‌ڤین؟ بۆچی ل شوونا ره‌ڤێ بزاڤێن مه‌ ژبۆ هندێ نابن وه‌لاتێ خوه‌ ژی وه‌كی وان وه‌لاتان پێشبێخین یێن ئه‌م لێ دبینه‌ په‌نابه‌ر؟

کۆمێنتا تە