گەلەك جاران د ناڤبەرا مە و مرنێ‌ دا شەڕ بوو

گەلەك جاران د ناڤبەرا مە و مرنێ‌ دا شەڕ بوو

17

شێخان، سالار محەمەد دۆسكی:

خێزانەكا خەباتكەرە و خودانێ‌ حەفت شەهیدانە و دەربەدەری ئاوارە بوویە، ل دەسپێكا سالێت هەشتێیان دهێتە رێكخستن دناڤا رێزێن پارتی دیموكراتی كوردستان دا، و دوڤدا چەكێ‌ شەرەفێ‌ هەلدگریت و دبیتە پێشمەرگە و پشكداریا گەلەك شەڕ و داستانان دا دكەت.
جردو قاسم ئیبراهیم ژ دایك بوویێ‌ سالا 1963ێ‌ و هەتا قوناغا پێنجێ‌ سەرەتایی ل شنگال خواندیە، و ناڤبری خەلكێ‌ گوندێ‌ (بەرانا) ل دەڤەرا شنگال و ئێك ژ پێشمەرگێن شۆرەشا گولانێ‌ یە، د دیدارەكێ‌ دا ل گەل رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: ل شۆرەشا ئیلۆنا مەزن بنەمالا مە هەمی پێشمەرگە بوون، و كەسەك ل مالا نەبوویە پێشمەرگایە تی نەكری، و چەكێ‌ شەرەف و پاراستنا ئاخا كوردستانێ‌ هەلنەگرتی، پشتی تێكچوونا كاودانێن وی سەردەمی ل سالا 1974 و تایبەت د ناڤبەرا سەركردایەتی یا شۆرەشێ‌ و حوكمەتا ئیراقێ‌ یا وی سەردەمی، ئەم (12) مال ل گەل چەند پێشمەرگا دەربازی ئاخا سوریێ‌ بووین، و پشتی دەربازبووین و حوكمەتا سوریێ‌ ئاگەه ژ دەربازبوونا مە هەبوو، هێزێن وی وەلاتی دەردورێن وی گوندی گرتن، ئەوێن ئەم تێدا نێشتە جێبووین و خەلكێ‌ گوندی ب هەر رێكەكا هەبیت ئەم ڤەشارتین، و حوكمەتا سوریێ‌ چەند ئافرەتێن ئێزدی گرتن و رادەستی حوكمەتا ئیراقێ‌ كرن، و ئەم ماینە ل گوندی و چەند جاران ئەم ئیناینە سەر سنورێ‌ توركیا ب مەرەما وێ‌ چەندێ‌ مە دەرباز بكەن، و رێك نەچێ‌ بوو و كەسەك هەبوو بناڤێ‌(سەبری) موسلمان بوو و خەلكێ‌ گوندێ‌ (گردێن) بوو، ل سوریێ‌ وی دەمی ئەو ئێك ژ رێكخستیێن پارتی دیموكراتی كوردستان بوو، و ئەو بەر ب مەڤە هات و ئەم ئیناینە گوندێ‌ خوە، و ئەم ماینە ل وێرێ‌ هەتا نسكۆیا 1975ێ‌ و دوڤدا ئەم رادەستی حوكمەتا ئیراقێ‌ بووین، و ئەم وەك ئاوارە ئیناینە باعەدرێ‌ و ئەم ئاكەنجیبوون هەتا نوكە، وی دەمێ‌ پێشتر مە ئاماژە پێكری دەمێ‌ ل دەربازبوونێ‌ چار كەس ژ بنەمالا مە هاتنە دەستەسەركرن، و حوكمەتا ئیراقێ‌ هەر چار ل باژێرێ‌ مویسل سێدارەدان، و كورەكێ‌ بچووك ل گەل بوو و ئەو بەر سێدارێ‌ نەكەت، چونكە ژیێ‌ وی یێ‌ بچیك بوو و ئەم هاتە ئازادكرن و نوكە ئاكنجیێ‌ دەڤەرێ‌ یە.
جردو بەحسێ‌ پەیوەندیا خوە ب شۆرەشا گولانا پێشكەفتن خوازرا دكەت و گۆت: ل سالا 1981 ئەم هاتبووینە رێكخستن ب رێكا (میرزا كورو)، و ل سالا 1984ێ‌ مە پەیوەندی ب ناڤ رێزێن شۆرەشا گولانێ‌ كر، و ئەم چار كەس بووین هەمی مرۆڤێن ئێك بووین و بۆ جارا ئێكێ‌ مە پەیوەندی ب شۆرەشا گولانێ‌ كریی، ب رێكا لژنا شێخان یا پارتی دیموكراتی كوردستان بوو ، و چوونا مە بۆ ناڤ شۆرەشێ‌ بۆ وێ‌ چەندێ‌ بوویە گەلەك زولم و ستەم ل سەر مللەتێ‌ مە هەبوویە، و لەوما مە قەستا ناڤ رێزێن شۆرەشێ‌ كر.
هێشتا گۆت: پشتی پەیوەندیا مە ب لژنا ناوچا شێخان ئەم هاتینە رەوانەكرن بۆ بارەگایێ‌ لقێ‌ ئێك ل (زێوە شكان)، پشتی بورینا هەیڤەكێ‌ ئەەم هاتینە ڤەگوهاستن بۆ لژنا ناوچا شێخان و ئەم هاتینە رەوانەكرن بۆ رێكخراوا (محمود ئێزدی) ل سالا 1986 – 1987 هێرشا ل سەر شێخان دەستپێكر، و مێژوویان ژی دا شەرێ‌ بڤی رەنگی دروست نەبوویە، و سەقایەكێ‌ گەلەك نەهاریكاربوو و بەفرۆ و باران بوو، و مە خوارن نەدیت و لژنا مە یا شێخان ل (سێدەرا) بوو، و حوكمەتا بەعس هێرشی لژنێ‌ كر وی دەمی ئەم (12) كەس ل سەرێ‌ چیایێ‌ كانی مازێ‌ و پازدە رۆژان ل سەر سەرێ‌ مە شەر بوو، و خەو نەبوو و بێ‌ خوارن بوو وی دەمی هێزێن لژنێن دهۆك و زاخۆ ژی هاتبوونە هاریكاریا مە بكەن، و ئەم هەر (12) كەس سێ‌ شەڤ و سێ‌ رۆژان بەرامبەر وێ‌ هێزا دوژمنی راوستیاین، و مە نەهێلا ئەو هێز سەر كەڤیت بۆ لژنێ‌ و رۆژا چارێ‌ مە گۆتە بەرپرسێ‌ خوە وی دەمی (میرزا كور) بوو، مە گۆتێ‌ هەتا ڤێرێ‌ ئەم دشێین و مە گۆتێ‌ بەرێ‌ سپێدێ‌ دێ‌ دربەكی ل دوژمنی دەین و دێ‌ خوە ڤەكێشین، و دەمێ‌ ئەم چووین مە هێزەكا چەكدار دیت ل نێزیك چیایی و مە هزر كر ئەڤە چەتەنە، و مە گۆت ئەڤە حوكمەتێ‌ چەتە و لەشكر هەر دو ئیناینە مە و دێ‌ ئەم دربەكی داینێ‌ و بەری ئەم هێرشێ‌ بكەین، هەڤالێ‌ مە (میرزا كورو) گۆت جارێ‌ تەقێ‌ نەكەن، و بێدەنگ بن و دێ‌ خوە نێزیكی ئەڤان كەسان كەم، و ئاگرەك هەلكربوو وی گۆت دا پشت راسبین كا چەتەنە یان نە، و ئەو هێز هەمی دورێن ئاگری بوو و مە پلانا خوە دانا بوو كو ب نارنجوكا هێرش بكەینێ‌، و هەمی بزاڤا بكەین كەسەك ژ قورتال نەبیت، و پشتی (میرزا كورو) چووین زڤری و گازی كر و گۆت وەرن ئەڤە هەڤالێن مەنە پێشمەرگەنە، و باوەربكە ئەگەر ئەو نەچووبا و ئەم ب ناڤ ئێكودو كەتباینە رەنگە مە ئێك و دو خلاس كربان، و ئەم رێكخراوا خوە گەریان و باوەر بكە چار پێشمەرگە ژ رێكخراوا مە نەمابوون و مافێ‌ وان بوو، چونكە ترس و برس بوو و كەسەك نەمابوو و سەقایەكێ‌ گەلەك نەخوش بوو، و بەفرەكا ئێكجار زوور وی دەمی هاتبوو، و مە هەڤالێن خوە ل شكەفتێ‌ ڤە دیتن، و ئەوا گۆتن مە هزر كر هوون نەماینە ساخ و لەوما ئەم تەوارا وە نەهاتین، سپێدێ‌ هێرشەكا بەرفرەه یا دوژمنی و لەشكری و چەتان بۆ سەر لژنا مە یا شێخان دەستپێكر، و بەرێ‌ سپێدێ‌ شەفەل حوكمەتێ‌ ئینان و گوندێ‌(ئاتوش) دانە بەر شەفەلا ، و گۆتن بلا رێكخراوا شەهید (محمود ئێزدی) بچیتە لژنێ‌ و ئەم هاتینە لژنێ‌ و ب رێكێ‌ ڤە دو (متفەع) تەقین، و خودێ‌ ژێ‌ رازی (فندی) بەرا من چوو و دەمێ‌ من ئاگەه ژ تەقێ‌ هەبووی، من زانی ئەو بەرەف لژنێ‌ هاتن و من خوە هاڤێتە پشت بەرەكی و ژ نیشكەكێ‌ ڤە من دیت هەڤالێ‌ من (فندی) كەفت، و ساجورێ‌ تڤەنگاوی ژ مللی كەفتن و بەرزە بوو، و مە نەدیت و چوو مە هنداڤ و من گۆتێ‌ تو بریندار بووی، گۆت نە و گۆت سەجمەك ب لێڤا من كەفتیە و من ئەو سجمە ئینادەر، و هێرش هاتە سەر لژنێ‌ و پێشمەرگە بەلاڤ ب بوو و هەر ئێك تەوارا خێزانێن خوە چوون، و مە هندەكا خێزانێن خوە ل گوندێن (بالێتە) دیتن، و هەر هندەك چووبوونە گوندەكی و خێزان نەچار بوون، بۆ قورتالكرنا گیانێ‌ خوە خوە بگەهینە درەكێ‌، شەڤەكا گەلەك نەخوش بوو و ل سەر سەرێ‌ مە دەنگێ‌ نارنجوك و قادیڤا و ئاگری و كەسەكی هاش خوە نەبیت .
هەمان پێشمەرگەیێ‌ شۆرەشا گولانێ‌ ئەو ژی گۆت: ل ئەنفالێن سالا 1988ێ‌ ئەم نەچاربووین بهێنە خوارێ‌، و هاتمە مالا (فارۆق بەگێ‌) مام هەتا كاودانێن وی سەردەمی ئارام بووین.
جرد و ئەو ژی گۆت: گەلەك شەر و چالاكیێن پێشمەرگەی مە مرنا خوە دیتی یە و هەتا گەهشتیە وی ئاستی مە گۆتی ئەم ئێدی ساخ بوونێ‌ ب چاڤ نابینین، و بیرا من ل هێرشا شێخان و دەمێ‌ لەشكرێ‌ ئیراقێ‌ هێرش كری، و تۆپ ب نێزیك من كەفت و من ئاگەه هەر ژ خوە نەما و هەمی هەڤالێن من ژ مانا من بێ‌ هیڤی بوون، و بیرا من دهێت هەڤالێن من سەجمە ل سەر پشتا من راكرن، و باوەرناكەم هەتا نوكە ژی یێ‌ ساخ و گەلەك جاران ژی بخودێ‌ دەمێ‌ مە شووتكا خوە ڤەدكر، و گولە ب قایشا تە كەفت بیت و شووتكا تە كونكربیت ئایا پا مرنا چەوایە، و دەمێ‌ تو هێرشی رەبیەكێ‌ بكەی و كەسەك رەبیێ‌ دا بیت و یێ‌ بەرەهەف بیت، و تە ببینت كو تویێ‌ نێزیكی وی دبی و ئەو خوە بەرهەڤ بكەت، بۆ هێرشكرنێ‌ بۆ كوشتنا تەن ئایا پا مرنا چەوایە و ب چ رەنگە.
پێشمەرگەیێ‌ شۆرەشا گولانێ‌ ئەو ژی گۆت: مخابن هەتا نوكە دلخوش نەبوویمە و بتنێ‌ ل سەرهلدانا پیرۆزا 1991 كەیفا مە هات و مە خواست و هیڤی كرن، كو بگەهینە مافێن خوە و ئێدی زولم و ستەم ل سەر مللەتێ‌ مە نەمینت، و ب ئازادی بژین و بیرا من دهێت ل سەرهلدانا شێخان مە پشكداری كر، و بنگەهێ‌ پولیسێن باعەدێ‌ مە رزگاركر و من هەر دو هەڤالێن خوە (خەلیل و فندی) یێ‌ خودێ‌ ژێ‌ رازی مە ئەو بنگەه ئازادكر، و مە ب دەستێن خوە پولیس دەرخستن و ئەم ماینە تێدا هەتا لژنا مە هاتیە دەڤەرێ‌.
ل دووماهیێ‌ پێشمەرگەیێ‌ شۆرەشا گولانا پێشكەفتن خواز، جردو گۆت: زور سوپاس بۆ هاتنا هەوە و لێگەریان ل كەسانێن ماندیبوون دیتی و مافێ‌ مەیە وەك پێشمەرگێن دێرین گازندا بكەین، چونكە هەتا نوكە ئەم نەگەهشتینە مافێن خوە و دێ‌ بێژم مە نانێ‌ هشك نەبوو ئەم بخوین، و هندەك هەبووینە زارۆكێن خوە هنارتنە زانكۆیا بوونە خواندەڤان و دەمێ‌ نوكە سەرەدانا جهەكی دكەین، دێ‌ بێژن تو نەخواندەڤای باشە دەمێ‌ من چار شەهید داین وی دەمی پێنوس گرنكتر بوو، یان ئازادی بۆ وەلاتی؟ ب تنێ‌ ل مالا من حەفت شەهید مە داینە دو ل هەوا ئەنفالان و چار شەهید ژی حوكمەتێ‌ سێدارەدان، كو سێ‌ برایێن ئێك بووینە و بۆچی حوكمەتا بەعس نە گۆت ئەم سێ‌ برا پێكڤە سێدارێ‌ نادەین و كەسەك ژی ترۆمبێلا وی ل كاودانان دا هاتە وەرگێران.

کۆمێنتا تە