ھەموو پێزانێن فەر ل دور چاوانیا ڤەگوھاستنا نەخۆشیێن ھاڤینێ
ئه‌ڤرۆ نيوز:
نەخۆشیێن ھاڤینێ ب گەلەک رێیان تووشی مرۆڤی دبن، ل ڤێرێ ئەم دێ ئاماژێ دەینێ وان نەخۆشیان ئەوێن ب رێیا دەڤی دھێنە ڤەگوھاستن، چونکو میکرۆب دگەھنە وی ب رێیا خوارن و ڤەخوارنێ و بێھنژینێ و دبنە ئەگەرێ نەخۆشیان، کونترولکرنا ڤێ چەندێ یا ب ساناھی یە و ددەستێن ھەموویان دایە، بنیاتێ سەرەکی یێ خوپاراستنێ ژ نەخۆشیێن ھاڤینێ پالپشتیێ لسەر پاقژیێ و خودورکرنێ ژ خوارنا بەرچاڤ دکەت، ئەو دێ تە پارێزن ژ نەخۆشیان.
نەخۆشیێن ھاڤینێ بۆ سێ پشکان دھێنە دابەشکرن:
1- نەخۆشیێن کۆئەندامێ ھەرسێ وەکو ( تیفۆ، پاراتیفو، دوسنتاریا، پەژیێن ڤەگر، زکچوون). بەلێ یێن ژ ھەمیا بەربەلاڤتر نەخۆشیێن زکچوونێ نە کو دکەڤنە ل ژێر دژواری و ناڤنجیێ دا، ژ گرنگترین نیشانێن وێ پێکھاتینە ژ دلرابوون و بلندبوونا پلا گەرماتیا لەشی و دلنەچوونا خوارنێ و گوھورینا رەنگێ دەستئاڤێ، و ھندەک جارا خوین ل گەل ھەیە و فشارا خوینێ دھێتە خوارێ.
بۆ خوپاراستنێ ژ ڤێ چەندێ پێدڤیە پاقژیا خوارنێ بھێتە راگرتن و ھندی دشیاندابیت ل مال ئامادەبکەی، و خوارنێ ل وان خارنگەھا نەخوو یێن تە گومان ل سەر بجھئینانا مەرجێن ساخلەمیێ ھەبیت، دیسا باشترە ئاڤا دلوپکری ب کاربینی بۆ ڤەخوارنێ و فێقی و زەرزەواتی باش بشووی بەری خوارنێ.
2- نەخۆشیێن کۆئەندامێ ھەناسێ وەکو( ئێشا زراڤ، دفتیریا، خەندەکوک)، ئەڤە پتر ژ گوھورینا سەقای پەیدادبن و چوونا ئێکسەر ژ گەرمایێ ل بەر سەرمایێ دبیتە ئەگەرێ پەیدابوونا ئەنفلاوەنزایێ، کو ھندەک جارا دژواردبیت و دبیتە ھەودانا سەھان، ژ گرنگترین نیشانێن وێ بلندبوونا پلا گەرماتیا لەشی، کوخک و ب زەحمەتکرنا ھەناسەدانێ. بۆ خوپاراستنێ ژ ڤێ چەندێ پێدڤیە راستەوخو نەچیە ل بەر تیشکا رۆژێ و بێھنا خوە ڤەدەی و دەرنەکەڤی ل دەمێ گەرماتی یا دژواربیت. ئەو کەسێن نەخۆشیا خوە ژ کێمیا بەرگریا لەشی دبینن یان ھەستداریەکا دژوار ب نەخۆشیێن ھەناسێ ھەبیت پێدڤیە ڤاکسینان وەربگرن.
3- نەخۆشیێن چاڤا وەکو ( ھەستداریا ھاڤینێ)، گەلەک جارا نەخۆشیێن چاڤا ب رێیا مەلەڤانگەھان بەلاڤەدبن کو گەلەک کەس د ئێک دەمدا خو دئێخنێ، لەورا ھژمارەکا نەخۆشیان ڤەدگوھێزن، وەکو نەخۆشیێن پیستی و چاڤا کو پێدڤیە زوو ھزر ل چارەسەریا وان بھێتە کرن.
دەمێ تو سەرشوویێن گشتی ب کاردئینی ل دەمێ مەلەڤانیکرنێ باشترە تافیلکەرەکێ چاڤا ل گەل تەھەبیت و راستەوخو پشتی دەرکەتنێ ب کاربینی.
ھندەک جورێن دی یێن نەخۆشیا ھەنە تووشی کۆئەندامێ دەماران دبن وەکو ھەودانا سحایا ب ھەردو رەنگێن خوە یێن میکرۆبی و ڤایروسی، ئەو نەخۆشی ب رێیا ھەناسێ و بێھنژینا نەخوشی یان ھەلگرێ ڤایرۆسی دھێنە ڤەگوھاستن، بۆ خۆپاراستنێ ژڤان نەخۆشیان، پێدڤیە ڤاکسین بۆ ھەموو ئەندامێن خێزانێ بھێنە دانان.
ھندەک نەخۆشی ھەنە ب رێیا کێزکا دھێنە ڤەگوھاستن وەکو مەلاریێ و تایا زەر کو ب تایبەت ب رێیا پێشیا دھێنە ڤەگوھاستن ل وان جھێن گۆمێن ئاڤا راوەستیای لێ ھەین، نیشانێن وێ پێک دھێن ژ تایێ و رەجفینێ و خوھدانەکا دژوار، بۆ خوپاراستنێ پێدڤیە بەرھنگاریا کێزک و پێشیا ب رێیێن کیمیاوی بھێتە کرن و ل جھێن پێشی لێ ھەبن کولەیێن نڤستنێ بھێنە ب کارئینان.
