یاریا سیاسى
زۆر جهواشهبوون یان سههوابوون وتێكههلبوون د ناڤبهرا پێگههێن سیاسى دا ههنه و مهرهما سهرهكى د رامان و پێگههى دا ههر ئهڤهیه ساناهیكرنا كارێ سیاسى یان برێڤهبرنا پرۆسا سیاسى د ناڤهندێن كارى دا, بێ كو رامانا سیاسهتێ بهێته زانین و گرۆڤێ كلیلا خاترانهیا (مجامله) د ناڤبهرا خهلكى ب گشتى دا ههى و ئهو تۆمهتێن سیاسى ددهنه ههڤدو بێ گرۆڤه و بهلگه و بێ دووماهی و ئهنجام. سیاسهتڤان گهلهك پشتبهستیا خوه ددهته بال پرسێن وهلاتپارێزیێ و ژ بۆ تۆلڤهكرن ژ ههڤ چهپهر و ههڤالێن خوه و ب گومانخستنا وهلاتپارێزى یا ههڤچهپهر و ههڤالێن خو ه و چێكرنا وێنهكى و خوه وێ قودیكێ دا دیاركرن كو ب تنێ ئهو یێ وهلاتپهروهره و دلسۆزه و ب تنێ ئهو بهرگریێ ژ خاك و وهلاتى دكهت و كراسێ وهلاتپارێزیێ ل دووڤ پیڤهرێ خوه دروست دكهت دا كو خوه بێ گونهه بكهت ل سهر وان كاروكریارێن شاش و تۆمهتێن مهزن یێن سیاسهتڤانى ئهنجام داین ل بهرامبهر گهل وهلاتى و خوه دیار بكهت ب كراسهكێ سپى و خوه بكهته فریشته ل بهرامبهر خهلكهكێ ساده و بێگونهه و سڤیل. سیاسهت چهكهكێ ب هێزه پتریا كهسانێن سیاسهتڤان و سیاسهتمهدار ل بهرامبهر خهلكێ خوه بكاردئینن و ب رێیا سیاسهتێ خوه دگههیننه بهرژهوهندى و مهرهمێن خوه یێن كهسۆكى تایبهت و پشتگوه هاڤێتنا بهرژهوهندیێن بلندێن وهلات و مللهتى. ئهڤا مهل سهرى بهحسكرى نه ب تنێ ل سهر كهسێ سیاسهتڤان ب تنێ بهلكو دئێته بژاندن ل سهر ههمى پارت و كۆمهله و گرۆپ و دهولهتان و كا چاوا یاریا سیاسى ل ناڤبهرا سیاسهتڤان دا ههیه وهسا یاریا سیاسى و ب رێژهكا زۆرا مهزنتر ل ناڤبهرا وهلاتان و لایهنێن سیاسى ژى دا ههیه، لێ جوداهى یا ههى ل ناڤبهرا كهس و دهولهتا كو ب شێوهكێ نهێنیتره ژ یێ دى ل كۆمارا كوردستانێ كۆمارا مهاباد رژێما ئیرانێ كورد فرۆتن و سۆپایێ سۆر ئینان و كۆمارا كوردى تێكدا و ل دهمێ عیراق و ئیرانێ رێكهفتن كرى عیراقێ دابهزین ژ مافێ خوه كر و خوه تهسلیمى ئیرانێ كر و كهنداڤا عهرهبى بوو كهنداڤا فارسى، دیسا ئیمارات دابهزین ژ سێ گزیرتان كرن (تومب سوغرا و كوبرا و ئهبۆ مووسا) بۆ ئیرانێ كو نوكه ژى یێن ئیرانێ نه. ئهم ههمى سیناریۆ و فلمێ رۆژههلاتا ناڤهراست دبینین ب تایبهت ل دهمێ بوهارا عهرهبى هاتى پتر فلم و سیناریۆ ئاشكهرابوون ل یهمهنێ عهلى عهبدوللا سالح دوژمنێ حوسیان بوو، لێ ل بهرامبهر عهبد رهبه مهنسۆر و دهستههلاتێ نوو بوویه دۆست و هاریكارێ حوسیان. ل عیراقێ نوكه فلم زۆر یێ ئاشكهرا بووى مرۆڤ و سیاسى و پارت و لایهن یێن دهێنه فرۆتن و كرین و نموونه ژى دهمێ مشعان جبۆرى دوژمنێ سهرهكى یێ مالكى بوو، ئێكسهر بوویه ههڤچهپهر بۆ وى و ههتا نوكه ژى سترانان بۆ دبێژیت. ل سووریێ ژى دیسا تركیا حهلهب فرۆته رۆسیا ل بهرامبهر بهرژهوهندیێن سیاسى یێن خوه و عیراقێ كوردستان چهندین جاران فرۆتبوو توركیا ل بهرامبهر هێرشكرنا ل سهر پێشمهرگهیى و ڤهمراندنا ئاگرێ شۆرهشێن كوردان و چهند دوژمناتى د ناڤبهرا ههر چار وهلاتێن ههرێمێ دا ههیه، لێ ل سهر دۆزا كوردى و بهرژهوهندیێن خوه د ههڤچهپهرن و ل ئیرانێ رۆژانه لاوێن كوردان یێن دبن ژیێ یاسایى دا دهێنه ل سێدارهدانێ. یاریا ژ ههمیان مهزنتر دهولهتێن مهزن و زلهێز دكهن و ب تایبهت رۆسیا و ئهمریكا و ههردهم دبنه ههڤال ژ بۆ بدهستڤهئینانا پارچه كێكێ ل دهمێ دابهشكرنێ دا و نوكه دیاربوو ل سووریایێ رۆژانه ب سهدان مرۆڤێن سڤێل دهێنه كوشتن ب تنێ دا شێرێ بێ زهنگل بمینیته د دهستههلاتى دا، چونكو ئهو بهرژهوهندیێن رۆسیا و ئیرانێ دپارێزیت. ئهرێ گهلۆ كا رێكخراوێن نێڤدهولهتى یێن مافێ مرۆڤان كا مرۆڤاتیهكا دادپهروهرى كا نهتهوێن ههڤگرتى كا پهرلهمانێ ئهورۆپى كا كۆمكارا عهرهبى كا ئهوێن ب ناڤێ مافێ مرۆڤان دپهیڤن؟. لهوما دبێژم كوردۆ خوه بكهنه ئێك و دهستێ خوه بكهنه د ناڤئێك دا و پێكڤه كاربكهن بلا ههمى رهنگ بن چونكو نوكه دهرفهتهكا زێرینه و چ كهس و لایهن مفاى ناگههیننه مه ب تنێ ئێكگرتنا مه دێ مفاى گههینته مه دا كو ئهم ژى ببینه خودان هێز و دهولهت و سنۆر و ئالا ههر ئهڤێن دوژمناتیا مه دكر دێ هێن بۆ مه بنه دۆست و هاریكار دا كو بهرژهوهندیێن خوه ل دهڤهرێ بپارێزن.