یۆڕانیوم و کانزایێن گرنک ل ھەرێمێ ھەنە

یۆڕانیوم و کانزایێن گرنک ل ھەرێمێ ھەنە

176

ئەڤرۆ:

مامۆستایەکێ زانکۆیا دھۆکێ دھەڤدیتنەکێ دا ل گەل رۆژناما ئەڤرۆ بەحسێ، داھاتێ ھەرێما کوردستانێ دکەت ل رۆژھەلاتا ناڤین و ئەو پەیوەندیێن ئابووریێن دناڤبەرا ھەرێم و تورکیا دا ھاتینەچێکرن دکەت و ھەبوونا پترۆل و کانزا ل ھەرێمێ.

د.سەردار موسا شەریف، مامۆستایێ زانکۆیا دھۆک و شارەزا دبیاڤێ دبلوماسی و سیاسەتا دەرڤە یا ھەرێما کوردستانێ دا بۆ بەرپەرێ ئابووریێ ئەڤرۆ گۆت: جیوپولتیک و ستراتیژیک ل سەر ئاستێ رۆژھەلات و ئاستێ جیھانێ بۆ تورکی یا دروست کری یە، تورکیا پێکڤە ب کیشوەرێن ئەورۆپا، ئاسیا، ئورۆئاسیا، روژھەلات و باکوری ئەفریقیا ب ئوروئاسیا ڤە، مامۆستایێ زانکۆیێ ھێشتا گۆت: رێژەیەکا بەفرەە یا نەفت و گازێ ھەیە، کو بازارێن ل ڤان وەلاتان پێدڤی پێ ھەیە، نەفت و گاز ژ رۆژھەلاتێ بۆ بازارێن ئەورۆپا و ئەڤە ب رێکا بوریان دێ دناڤ تورکیان دا گەھیت.
مامۆستایی گۆتژی: گرنگی یا تورکیا بۆ ھەرێما کوردستانێ ئەگەرە ل نەخشەیا نوکە یا کەش و ھەوایێ سیاسی ل رۆژھەلاتا ناڤین دا بیتە نێرین، بژدایەکا ستراتیجی یە، چونکە کومەکا خالێن سیاسی و ئاسایش و ئابووری یێن ھاوبەش د ناڤبەرا تورکی و ھەرێما کوردستانێ دا ھەنە، لەورا تورکیا بژاردەیەک ئەرێنی یە، بەلێ دڤێت ڤێ ژی ل بەر چاڤ بگرین، ھەرێما کوردستانی یەکەمین بژاردەیە بۆ تورکیا کو بازاری خوە پێ خودان بکەت، بەلکو ئێک ژ بژاردەیانە، لەورا ئەگەرھات و بەرژوەندیێن تورکیا کەفتنە مەترسیێ، تورکیا دێ شێت گڤاشتنێن ئابووری و سیاسی ل کوردستانێ بکەت، بۆ گەھشتن ب ئارمانجێن سیاسی، مامۆستایێ زانکویێ گۆتژی: نەفت و گازا کوردستانێ فاکتەرەکێ گرنگە بۆ پێگەھێ تورکیا ل سەر ئاستی جیھانێ، تورکیا ھەموو بزاڤێن خوە د کەت کو بگەھیتە ڤێ ئارمانجێ،.
مامۆستایێ زانکۆییً گۆتژی: ئایا رۆلێ ھەرێمێ بۆ تورکا چییە، تورکیا بیتە ئەگەرەکێ سەرەکی د سیاسەتا پەترۆلێ دا، تورکیا بشیت کاریگەری یا خوە ھەبیت ل سەر سیایەتا دەولەتێن جیران کو نەفت و گازا وان ب رێکا تورکیا دا دچیتە بازارێن جیھانێ، دیسان ھەموو داھات بۆ تورکی ھەبیت و گەشەپێدانا ئابووری بکەت، پیشەسازی یا تورکی بەردەوام بیت، ئەڤە ھۆکارێن پێگەھێ تورکیا یێ گرنگ بھێتە دیارکرن.

مامۆستایێ زانکۆیێ ھێشتا ژی گۆت: ھەرێما کوردستانی کو د ل سالا ٢٠٠٢یەکەم گرێبەستا نەفتێ ل گەل تورکیا واژوکر، رێ خوشکەر بۆ ھندێ کو بازارێن ھەرێما کوردستانی یێ نەفت و گازێ بۆ کومپانیێن تورکیا بیتە ڤەکرن، تورکیا جیرانا ھەرێمێ یە و شیانێن زانستی و مرۆڤایەتی بو وارێ پیشەسازی یا نەفت و گازێ ھەنە، پەیوەندیێن بھێز دناڤبەر بەرپرسێن وی وەلاتی و ھەرێمێ ھەنە و دیسان بازرگانی ژی، ھەرێما کوردستانێ ژ چەند ئالیان ڤە گرنگی ب تورکیا ھەیە، بازارەکێ ئابووری یە بۆ تورکیا، کاریگەریا ھەرێمێ ل سەرکێشا کوردی بۆ تورکیا، تورکیا ھەرێمێ وەک فاکتەرەکێ بھێز ل سەر سیاسەتا عیراقێ دبینت، ئەڤە ئەگەر بوو تورکیا سیاسەتا خوە بەرامبەر ھەرێمێ ب گوھوریت.

مامۆستایێ زانکویێ گۆت: جیھان ھەموو دزاینت کوردستانە زەنگینە، گەلەک جورێن کانزایان ھەنە و ژوان ژی یۆڕانیوم، بۆ چەکێ ئەتومی و نەخوەشیان دھێتە بکارئینان، ژبەر کاودانێن سیاسی و پارچەبوونێ، ئەڤە دەلیڤە بۆ کوردان نەھاتیە روخساندن، بەرامبەر چەندین بزاڤ ھاتینەکرن کو ئەڤ دەڤەرە ژ کوردان بھێنە دوورکرن و ب جێگیرکرنا وەلاتیین عەرەب، تورک و فارس.
مامۆستایی گۆت:
داگیرکرنا کوێت ل سالا ١٩٩٠ و ھەلبژارتنێن پەرلەمانێ کوردستانێ ل سالا ١٩٩٢ روخاندنا رژێما سەدام ل سالا ٢٠٠٣ێ دەرگەھەک بۆ ھەرێما کوردستانێ ڤەکرکر کو دەست دانیتە سەر کانزا و زەنگینیا ئاخا خوە.

نوکە ھەرێم وەک پەترۆل و سیاسی کەفتیە سەر نەخشێ جیھانێ، دیسان ھاتنا کومپانیێن مەزنێن پەترۆلێ بۆ کوردستانێ، زەنگینکرنەکا نوو بوو، ھەرێم بۆ خودان پێگەھێ سیاسی و ستراتیجی ل جیھانێ، د داھاتی دا رۆلێ ھەرێمێ دھێتە دیارکرن، بدتنا من ھەکەر ھەرێم بزاڤا بکەت کو ببیتە فاکترەک بۆ گەھشتن ب سەقامگێری و ئاسایشێ ل دەڤەرێ، دڤێت سەرکرداتیا دھندەک بیاڤان دا پێنگاڤان ب ھاڤێژیت، کو بشێت پێگەھێ خوە بھێزتر لێ بکەت، تایبەت دوارێ رێخستنا ناڤ مالا کوردی، ئێکگرتنا ھێزێن پێشمەرگەی، بزاڤان بۆ بھێزکرنا بنەمایێن ئابوورێ سەربەخۆ و بانگەشەی دەولەتا کوردی یا سەربەخوە، و ئەڤە بیتە بابەتەکێ دەرڤەیێ سیاسەتا کوردی.

کۆمێنتا تە