15 شواتـێ… سالڤەگـەڕ
ئـازاد بەرواری – ئەڵمانیا
ئاشكرایە كو ل ١٥ شواتا سالا ١٩٩٩ دەزگەهێن ئاسایشێ و ئەولەهیا ئەمەریكا و ئیسرائیل (سی ئای ئەی/ مۆساد)؛ ب هەڤپشكی و هاریكاریا كرێگرتیێ خۆ دەزگەهێ ئاسایشا یۆنانی، سەرێن ڕێكا ل بەڕێز عەبدوللا ئۆجەلان گرتن و ل ناڤ بالیۆزخانەیا یۆنانستانێ ل پایتەختا كینیا – نایڕۆبی ل باشوورێ ئەفریقا ب فند و فێل دەستەسەركرن و تەسلیمی دەزگەهێ مخابەراتا توركی كرن، كو ب فرۆكەیەكا (جێت) یا تایبەت یا كارساز و سیاسەتمەدار (جاوید چاڵار) كو ل وێرێ ل بەندێ بوون و ئینانە توركیا. پشتی كو گەهاندیە توركیا، سەرۆك وەزیران یێ هینگی یێ توركی (بۆلەنت ئەجەوید) ئاخفتنەكا دیرۆكی كر و گۆت: ئەز نزانم ئەڤ مرۆڤە واتە (عەبدوللا ئۆجەلان) بۆچی تەسلیمی مە كرن! لێ گەلەك بالكێشە كو بەرسڤا پرسیارا وی پشتی ٢٥ بیست و پێنج سالان واتە ئەڤرۆكە هاتەدان!
دەمێ ئۆجەلان گەهاندیە توركیا و ل سەر تەلەڤزیۆنێ ب وی شێوەی دیمەنێن وی هاتینە بەلاڤكرن، ئەو مرۆڤێن مەژی ڤالا ل توركیا، وە هزر كر سەركەفتنەك مەزنە بۆ توركیا، لێ نەزانی شەرت و مەرجێن وێ هەنە و پێدڤیە ل سەر توركا كو سەرپێچیان نەكەت. هەر چەندە بەڕێز ئۆجەلان ل ژێر سیاسەتا (تەجرید واتە بتنێ هێشتن) و ئەشكەنجەیا دەروونی گەلەك كوشندە بوو، لێ شیا ل بەر خۆ بدەت.
چەند رۆژەكان پشتی هینگی هندەك مافناسێن كورد یێن پاڕێزەر سەرەدانا سەردۆزگەرێ گشتی كرن و داخوازكر كو ب شێوەیەكی خۆبەخش بەڕەڤانیێ ل (بەڕێز ئۆجەلان) بكەن. ئێك ژ بیرەوەریێن وان پارێزەران، وەختێ چووینە دەف سەردۆزگەری و گۆتن كو دڤێن وەك پارێزەر بەڕەڤانیێ ژ ناڤبری بكەن و داخوازا چاڤپێكەفتنێ كر. سەردۆزگەر ژ تڕسێن ڤێ بڕیارا وان (پشت و پشت) ل سەر كورسیكێ كەفت! ڕەوشا سیاسی وەسا دژوار و ڕەشە بوو.
ئێك ژ ڕۆژنەمەگەرێن هەری ب ناڤودەنگ (فاتیح ئالتایلی) ل چاڤپێكەفتنەكا خۆ دا دەربارەی چاڤپێكەفتنا وی ل گەل (عەبدوللا ئۆجەلان) ل سالا ١٩٩٧ گۆت: ڕاستی ئەو ئاخفتنێن ئۆجەلان ل دەمێ بەڕەڤانیا خۆ ل دادگەهێ كری، هەمان ئەو ئاخفتنێن سالا ١٩٩٧ بوو وەختێ من چاڤپێكەفتن ل گەل كری و پەكەكە ل ڕەوشەكا گەلەك ب هێز دا بوو.كو كورتیا وێ ئەڤەیە: (گەلێ كورد و تورك)، ئەڤە نێزیكی ئێك هزار سالە ب هەڤڕا دژین، گەلەك زەحمەتیە ل ئێك بهێنە جوداكرن، لێ بۆ بەردەوامیا ب هەڤڕا ژیانێ، پێدڤیە سیاسەتا كویرا توركی ئێدی دەست ژ ئینكار و ئەسیملاسیۆن و ڕەگەز پاكتاویێ بەردەت.
هەروەسا ڕۆژنامەگەر و میدیاتۆرێ ب ناڤودەنگ یێ تورك (محەمەد عەلی بیران) ل بەرنامەیە یا (٣٢ رۆژ) واتە (ئۆتز ئیكینجی گوین) دا دیتنێن خوە وەسا ئینابوو زمان ((دێ رۆژەك هێت، كو ئەگەر شەڕ بهێتە ڕاوەستاندن، ئۆجەلان دێ ژ زیندانێ دەركەڤیت و ڕەنگە ببیتە سەرۆكێ پارتە یاسایی ژی و ئەڤ چەندە ژی مومكنە و پێدڤیە ژی! ئەگەر توركیا سیستەمەكا دیمۆكراسی جێبجێ بكەت).
ئەڤ گوهوڕینێن ل ڤێ داویێ ل توركیا ب تایبەت و ل دەڤەر ب گشتی هاتنە پێش، دەولەتا توركی ئێخستە بەر سەكەراتا پارچەبوونێ! لەوما ناچاربوون ڤێ پێنگاڤێ بهاڤێژن، هەروەكی وەختێ خۆ (خومەینی ڕازی بووی ل سەر ڕاوەستاندنا شەڕ ل ناڤبەرا ئیراق و ئیرانێ) و ئاخفتنا خۆ یا دیرۆكی گۆتی ((وەك ڤەخوارنا فنجانەكا ژەهرێ)) بوو، لێ بۆ بەرژەوەندیا مانا كۆمارا ئیسلامی یە.
یا ڕاستی بڕیارا خومەینی یا هینگی نەبوو گەرەنتی بۆ مانا كۆمارا ئیسلامی، لێ تەنێ هەڕفین و پارچەبوون، هەتا ئەڤرۆكە ڤ پاش ئێخستیە و ئایندەیەكا نێزیك دەربارەی ئیرانێ گەلەك (سۆپڕایز) تێدایە كو گەش و ڕۆناكی یە، بۆ گەلێن ئیرانێ و ڕەش و تاری بۆ ئیدۆلۆژیا و یالەت فەقی. هەر ل سەر ڤێ بنەمایێ ئەڤ پێنگاڤا توركان ژی، یەكئاخەیا توركیا گەرەنتی ناكەت، بەلكی تەنێ پارچەبوونا وێ ب پاش دئێخیت. چونكی ڕەوشا جیۆپۆلیتیك هندێ دخوازیت.
ل گۆرەی زانیاریێن باوەرپێكری، ئۆجەلان داخواز ژ توركان كریە كو (لێبۆرینەكا گشتی و بێ شەرت و مەرج)، بۆ هەمی ئەندام و لایەنگرێن بزاڤا پەكەكە، ل هندوڕی توركیا و ل دەرڤەی توركیا و گەریللا و كادر و سەركردەیێن قەندیل و هەمی زیندانیێن سیاسی ژی وەك پەرلەمانتار و سەرۆكێن باژێڕڤانیان یێن ل زیندانێ، هەروەسا هەڤسەرۆكێن زیندانكری (سەلاحەددین دەمیرتاش و فیگەن یۆكسەك داغ ).
ئێك ژ بابەتێن هەری گرنگ یێ كو هاتینە ڕاوێژكرن ل دەمێ سەرەدانا جەنابێ سەرۆك وەزیران كاك مەسڕۆڕ بارزانی بۆ توركیا، ئەڤە بوو كو باشوور هەول بدەت قەندیل و ڕۆژئاڤا ڕازی بكەت بۆ (شەڕ ڕاوەستاندن) واتە چەك دانان ناهێتە خواستن، تەنێ بكارنەئینانا چەك ل دژی توركیا دهێتە خواستن. سەرەدانا سەرۆك وەزیران كاك مەسرۆر بۆ ئوردن و چاڤپێكەفتن ل گەل شاهێ ئوردن و پاشی ل ئیماڕات چاڤپێكەفتن ل گەل (بن زاید) كر و ل دویڤدا چاڤپێكەفتن ل گەل سەرۆك كۆمارێ ئازەربایجان (عەلیێڤ) وەكر. ل دویڤدا ل داڤۆس – سۆیسڕا هەڤدیتن ل گەل وەزیرێ دەرڤە یی سووریا نوی (شیبانی)، بابەتێن گرێدای ڤێ ڕەوشێ هاتینە گەنگەشەكرن. و وەزیڕی دەرڤەیێ هەلبژارتی یێ ئەمەریكا بۆ كابینا تڕامپ چاڤپێكەفتنەك تەلەفوونی ل گەل (هاكان فیدان) وەزیرێ دەرڤەیێ توكیا كر. ئەڤ چەندە هەمی گرێدای ڕەوشا كوردانە ل باكوور و رۆژئاڤا واتە توركیا و سووریا.
كورت و كرمانج: ل ١٥ شواتا ٢٠٢٥ دێ بەڕێز ئۆجەڵان بانگ ل قەندیل كەت بۆ شەڕ ڕاوەستان بەرانبەر لێبۆرینا گشتی ل توركیا و سەرۆژنووی نڤیسینا دەستوورێ كۆمارا توركیا كو تێدا دان ب هەبوونا كوردان ل توركیا ئاماژە پێ بهێتەدان.
ل ئالیەكێ دن ل توركیا هەول بۆ ڕێگری ل ڤێ پێنگاڤێ دهێنە دان، ب تایبەتی ل ئالیێ دو پارتێن نەژادپەرستێن توندڕەو (زەفەڕ پارتیسی كو سەرۆكێ وێ پارتێ پڕۆفیسۆڕ ئومیت ئۆزداغ) نەژاد پەرستەكێ توركی یێ توندڕەوە، هەژی ئاماژەپێكرنێ یە ل ٢١/١/٢٠٢٥ هاتە بنچاڤكرن و پشتی هینگی هاتە زیندانكرن، هەروەسا چەند سیاسەتمەداركێن توندڕەوێن دن ژی هەنە ل پسارتێن دن یێن نەتەوەپەرستێن توركی كو وەك تەدبیر ڕەنگە بهێنە دەستەسەركرن، داكو ڕێگری ل تەڤلهەڤیا ناڤخۆیا بهێتەكرن كو ڕەنگە توركێن نەژادپەرست دەستپێشخەریێ بكەن داكو ڕێكی ل ڤێ پێنگاڤا ئاشتی بگرن.
ئەگەر ئەو پێنگاڤا چارەسەریێ ژی وەك یێن بەری نوكە بهێتە تێكدان ئانكو سەرنەگریت! ڕەنگە نەڤرۆزا ٢٠٢٥ دێ بیتە سەدەمێ كارەساتەكا مەزن ل باكۆر و رۆژئاڤایێ كوردستانێ كو ژ كارەساتا كۆچا ملیۆنییا باشوور كێم دژوارتر نەبیت! و ل دەرئەنجام پارچەبوونا توركیا یا حەتمی واتە بڤێت نەڤێت دێ ل دویڤڕا هێت.
ل داویێ ئێك ژ بیرەوەریێن سەركردەیێ نەمر قاسملۆ هەژی ئاماژە پێكرنێ یە كو دگۆت:(( ل دەمێ دانوستاندنێن ساڵێن ١٩٧٠ هەتا ١٩٧٤، ئەز ل ئەوڕۆپا دژیام، من سەرەدانا ئیراقێ كر و چوومە خزمەتا نەمر بارزانی و مە دەربارەی بەیانا ١١ ئازار و پێشهاتێن دەڤەرێ و ڕەوشا كورد و كوردستانێ ب گشتی دانوستاندن دكر، بارزانی بەرێ خۆ دا من و گۆتە «ڕەحمان، ئازادبوونی كوردستانی سەرانسەری ئەبێت لە توركیا وە دەست پێ بكات، نەك لای ئێمە، بەڵام وەزعی ئیساتی كوردانی توركیا بۆ شۆڕش دەستنادات و هێشتا فڕسەت نەهاتوە، بۆیە ئەبێت ئێمە بەردەوام بین لە سەر شۆڕش كردن، تاكو زەمینەی شۆڕش بۆ پارچەكانی تری كوردستانیش بهێتە كایەوە )).
