24 سهعهت كههرهبا و دیمۆكراتیهت
فرانسیس فۆكۆیاما بیرمهند و تیۆریستێ ب ناڤ و دهنگێ جیهانى د پێنجهمین دیدارا سلێمانیێ دا (8 ـ9.03.2017)گۆت: (حكۆمڕانیا باش دابینكرنا 24 سهعهتێن كههرهبێیه ههروهسا گوتژى كو دیمۆكراتى دێ بیته دژى حكۆمداریێ ئهگهر بێتۆ د ئاقارێ گهندهلیێ دا بچیت). ئهز ل سهر پرسا دابینكرنا 24 سهعهتیا كههرهبێ ناڕاوهستم چنكو خاندهڤان ژ من باشتر دزانن كانێ چ حووت ل پشت ڤێ پرسێنه و بۆچى ناهێته چارهسهركرن(مههزهلهیا كههرهبا موهلیدا و بهایێ وێ)!! لێ پرسا دیمۆكراتیێ دێ ئاڤروویهكێ لێ دهین چنكو ژ ههر پرسهكا دن گرنگتره و ملحهما ههر ئاریشهیهكێیه ئهگهر بێ قهید و مهرج هاته پهیڕهوكرن.
دهما بیرمهندهك ب گرانیا فۆكۆیاماى بێژیت: دیمۆكراتى دێ بیته دژى حكۆمداریێ ل ڤێره دیار دبیت كو ئاریشهكا تیۆرى ههیه ئهگهر نه دێ چهوا دیمۆكراتى بیته دژى حكۆمداریێ كو فهلسهفا ههرى تهكۆزا حكۆمداریێ یه و دیرۆكێ ههتا نها چ شێوێن باشترێن حكۆمداریى نه ناسكرنه!! لێ ئێكسهر بێ چهپۆچیر تبلا خوه دانا سهر سهدهمێن كو دیمۆكراتى دبیته دژى حكۆمداریێ ئهو ژى ئاتافا گهندهلیێیه كو ئهڤرۆ ههموو گههێن حكۆمداریێ ل ههرێما كوردستانێ ئیشك داینه(ب گۆتنا دهستههلاتداران ب خوه) و ههموو دهلیڤێن چارهسهریێ ب كلیلێن سحربهندان هاتینه گرتن چنكو گهندهلى یا ئاوێتهى شێوێ دهستههلاتداریێ بوو.
گهندهلى گۆرگهها مێتنا ههر وهرارهكا ب دهزگههكرنا دهستههلاتێیه و رێكا پاوانخازیێ دگریت و ههردهما پاوانخازى بۆ خهما دهستههلاتداران ئێدى ههموو بزاڤێن بنهبڕ كرنا گهندهلیێ ب ههروه دچن، ئها ئهڤهیه رێكێ خوهش دكهت كو دیمۆكراتى دژى حكۆمداریێ بدهركهڤیت چنكو پاوانخاز ههموو شیانێن خوه ددن كار بۆ رێگرتنا ب دهزگههكرنا دهستههلاتێ و دهست بكارێن دوورى یاساى دكهن و پاساوان بۆ ڤهدبینن. دهما رێگرى ل بزاڤێن ب دهزگههكرنا دهستههلاتێ بهێته كرن ئانكو بهردهوامى دانه ب پاوانخازیێ و فهرهوود كرنا ههموو سامانێن نهتهوهیى یێن سهر عهرد و بن عهرد ژبلى نهچاربوونا وهلاتیان بۆ پاراستنا بهرژهوهندیێن خوه دبیته مهیلدارێ لایهنهكێ فهرهوودكار و كراسهكێ قانوونى دچیته بهر فهرهوودكارى و پاوانخازیا لایهنێن سیاسى، ههلبهت ئهڤه تهڤ لبن سیهوانا دیمۆكراتیێ دهێتهكرن و ئهڤهیه مهرهما فۆكۆیاماى كو دبێژیته لایهنێن سیاسیێن كوردستانى هشیارى ئهڤێ پرۆسهسێ بن.
لێ ب ئاوورهكا سهرپێ دیار دبیت كو لایهنێن سیاسیێن ههرێمێ كهفتینه د ئهڤێ خهفكێ دا و شێوێ حكۆمداریێ گههشتیه ئهڤێ قۆناغێ، ژبهر ئهڤێ یهكێیه پرۆسهسا چاكسازیێ ب پێنگاڤێن كیسهلى برێڤه دچیت و ترسا هندێ بوویه كو لایهنێن زهرهرمهند دبهرهیهكیدا خڕڤهببن و ههست ب ههبوونا ئهڤى بهرهیى دهێته كرن و تهرابهرا بوونا بریارا سیاسیا كوردان د ڤێ قۆناغێ دا كو بۆ ههرێمێ و دهڤهرا رۆژههلاتا ناڤین یا چارهنڤیس سازه.
پهرتهوازهیا بریارا سیاسیى ل ههرێمێ بهرههمێ پاوانخازى و ب سیستهماتیك بوونا گهندهلیێ یه لهوما ب دیتنا فۆكۆیاماى دیمۆكراتى دبیته دژى دهستههلاتداریا بڤى رهنگى و بڤى ئاوایى ههرێما كوردستانێ یا ل سهر ههرفتهیهكێ مهترسیدار كو ئێدى دیمۆكراتى و پهیادهكرنا دهستبهرداریا دهستههلاتداریێ ل ههرێما كوردستانێ ل هێزێن سیاسى ببیته مرازهكا دوور دهراز چنكو دێ حوكمهكێ ئهنارشیستى و مافیایى ئێته سهر تهختێ دهستههتلاتداریێ و هێجهت و پاساو د ڤێ قۆناغا نوكه كوردستان تێدا دهرباز دبیت دمهشنه(داعش، هێزێن دهرهكه، كێشێن ل گهل حكومهتا ناڤهند ..تاد) و ههوجهى چ نموونێن دن ناكهت.
بۆ رێكگرتنا ڤێ مهترسیێ نابیت لبن چ پاساوان تهنگ سستى بكهڤیته پرۆژێ چاكسازیان و ژ ههموو هێزێن نیشتمانپهروهر دهێته خاستن بێ پاساو ڤهدیتن پشتهڤاینا ئهڤه پرۆژهى بكهن چنكو سهربۆرا مللهتێن ئهنارشیستى لێ بووى دهستههلاتدار كارهساتێن گهلهك بژان ل پهى خوه هشتنه.