8 ی هه‌یڤا 11روژا جیهانی یا تیشكێ
جه‌عفه‌ر ته‌ها محه‌مه‌د
تیشك (الاشعه ): ئێكه ژ رێگه چاره‌سه‌ریان د بوارێ نوژداری دا بو ب ساناهیكرن و ده‌ستنیشانكرنا ئێش و نه‌خوشیان، یا هاتیه ڤه‌دیتن ل( 8/11/1895) ێ زانایێ ئه‌لمانی (فلیهلم كونراد رونتغن) ڤه، ئو خه‌لاتێ نوبل وه‌رگرتی ل سالا (1901) ێ ب فیزیایێ.
– رونتغن ل 27/3/1845 ێ یێ ژ دایك بووی، ل 10/2/1923 ێ ب ئه‌گه‌رێ په‌نجه‌شێرا قولونێ وه‌غه‌را دووماهیێ یا كری، ئێكه‌م تیشك به‌ری(126) سالاهاتیه گرتن.. كو ئه‌ڤه دبیته دیروكه‌ك بو تیشكێ و به‌رده‌وامیا وێ و پێشكه‌فتنێن تێدا په‌یدا بووین تا ڤێگاڤێ.
– ئه‌ڤ روژه (8/11) یا كوتیشك تێدا هاتیه ڤه‌دیتن نه ببوو بیره‌وه‌ریه‌ك بو تیشكێ و ئه‌و كه‌سێن د وی بواری دا كار دكه‌ن. تاكو سالا (2011) ێ.
لێ پشتی دامه‌زراندنا روژا جیهانی بو زانیاریێن تیشكێ و بیرئینانا روژا وه‌غه‌ركرنا (رونتغن)ی, ل سالا (2011) ێ, ل ئه‌وروپا یا بویه روژا جیهانی یا تیشكێ..
هه‌روه‌سا بو جارا ئێكێ ل ئه‌مریكا ژی ئه‌ڤ روژه هاتیه ڤه‌ژاندن و بیرئینان د كومبونا سالانه دا ل شیكاگو ل( 28/11/2011) ێ, كو (8/11) دێ بیته روژا جیهانی یا تیشكێ..
– ئه‌ڤ روژه ژ (2011) وه‌ره سالانه د هێته بیرئینان ب رێكا رێكخستنا چه‌ند چالاكیه‌كان ب ره‌نگێ وورك شوپان و پیشانگه‌هان ب ئاماده‌بون و به‌رچاڤكرنا چالاكیان د سوشیال میدیایان دا,
– ل كه‌نه‌دا گرنگی دان ب ڤی بواری د ئاستێ كو نوژدارێن تیشكێ د ئاڤاهیێ په‌رله‌مانی دا دگه‌ل ئه‌ندامێت په‌رله‌مانی گه‌نگه‌شێ ل سه‌ر بوارێ تیشكێ بكه‌ن..
هه‌روه‌سا ل هه‌رێما كوردستانێ ژی سالانه ل هه‌ولێرێ وورك شوپه‌ك د هێته ئاماده‌كرن ب پشكداریا نوژدارێن تیشكێ ب هه‌لكه‌فتا ڤێ روژێ.
– ل ده‌ستپێكێ نه‌دزانی كوتیشك یا ترسناكه و زه‌ره‌ر ژێ چێدبیت. ژبه‌ر هندێ خو نه‌دپاراست و بو ئه‌گه‌رێ هندێ كو گه‌له‌ك ژ وان توشی ئێشا په‌نجه‌شێرێ بوین..
له‌وما مه‌ژی ڤیا ڤی بابه‌تی خه‌مێ ژێ بخوین ودیروكا هاتن وچێبونا وێ به‌رچاڤ كه‌ین و بده‌ینه زانین كا مفاو زه‌ره‌رێن وێ چنه.
یا ئێكێ: گه‌له‌ك مفا یێ ژێ هاتیه وه‌رگرتن د بوارێ نوژداری دا بو ده‌ست نیشانكرنا ئێش و نه‌خوشیان, وه‌كی : دیاركرنا هه‌ستیێ شكه‌ستی یان یێ ژ جهێ خو ده‌ركه‌تی یان یێ شێوێ وی هاتبیته گوهرین, هه‌روه‌سا ب گرتنا تیشكێ ب ئامیرێ (مفراسێ) ئه‌م د شێین د ناڤ له‌شێ مروڤی دا هه‌رتشته‌كێ هه‌بیت ببینین و ده‌ست نیشان بكه‌ین,هه‌روه‌سا ب رێكا ئامیرێ ره‌نینێ ئارێشێن گه‌ها و چه‌ند جورێن دی یێن نه‌خوشیان د مێشكی و له‌شی دا د هێنه ده‌ست نیشان كرن.
یا دوویێ: هه‌كه‌ر ئه‌م به‌حسێ زه‌ره‌رێن تیشكێ بكه‌ین. زه‌ره‌رێن وێ نه ددیارن و ناهێته دیتن و زانین د ده‌مێ كاری دا. به‌لێ پشتی ماوه‌یه‌كی لسه‌ر مروڤی دیار دبن. ژبه‌ر هندێ گه‌له‌ك گرنگه كو خه‌لكێ مه زێده خو نه‌ده‌ته به‌ر تیشكێ, ئانكو بلا خه‌لك وه‌سا تێنه‌گه‌هن كوتیشك چاره‌سه‌ری یه, دڤێت نوژدار بریارێ بده‌ت ژ بوو گرتنا تیشكێ.
