89% ژ خەلكی دگەل هندێ نینن پارە بەرامبەر كامیرەیێن چاڤدێریێ بهێنە وەرگرتن
چنار ئەحمەد:
پتریا خەلكی د وێ باوەرێ دانە كو ئەڤ كامیرێن چاڤدێریێ د بەرژەوەندیا خەلكی دا نینن و پارەكێ مەزن ل سەر خەلكی ب رێكا ڤان كامیران دهێتە سەپاندن و ئابوورناسەك ژی دبێژیت: دانانا ڤان كامیرێن چاڤدێریێ ل سەر جادێن پارێزگەها دهوكێ ژ لایێ ئابووری ڤە دربەكێ مەزنە ب وان تاكا دكەڤیت ئەوێن خودان داهاتەكێ سنوردار، بۆ نمونە شوفێرێن تەكسیا و رەفا و كێم دەرامەت.
ل دووڤ راپرسیەكا تایبەت ب رۆژناما ئەڤرۆ ڤە كو ل سەر 100 شوفێران هاتیە ئەنجام دان، ل دور بابەتێ كامیرێن چاڤدێریێ ئەوێن ژلایێ رێڤەبەریا هاتن و چوونێ ڤە ل سەر جادێن باژێرێ دهوكێ هاتینە دانان و د ڤێ راپرسیێ دا مە چەندین تەوەر داینە دیاركرن و چەندین پرسیار ئازراندینە و خەلكەكی ل دووڤ بیروبوچونێن خۆ بەرسف یا ل سەر دای، ژ وان 100 كەسان ژی 72 كەس دگەل دانانا ڤان كامیرانە و 28 كەسان ژی گۆتیە ئەم دگەل دا نینین و ب دانانا وان ب زیان ل قەلەم دایە.
ئەرێ ئەڤ كامیرە دبنە ئەگەر بۆ كێمكرنا روودانان، ئەنجامێن ڤێ پرسیارێ ژی هەمان ئەنجامێن پرسیارا ئێكێ نە و 72 كەس دبێژن بەلێ و 28 كەس دبینن ئەڤ كامیرە نابنە رێگر بو كێمكرنا روودانان.
د پرسیارەكێ دا مە گۆتیە، ئەرێ دانانا كامیرێن چاڤدێریێ دبنە ئەگەر بۆ پاراستنا گیانێ وەلاتیان ژ هەر جۆرە روودانەكێ؟ ژ وان 100 كەسان 63 كەسان یا گۆتی بەلێ گیانێ وەلاتیان ب هاریكاریا ڤان كامیران یێ پاراستیە ژ روودانان و 37 كەس ژی دگەل نینن.
د پرسیارا چارێ دا مە گۆتیە ئەرێ ئەو برە پارەیێ ب رێكا ڤان كامیران ژ وەلاتیان دهێتە وەرگرتن یێ گونجایە یان نە؟ د بەرسڤێ دا 89 كەسان یا گۆتی نەخێر یێ گونجای نینە و 11 كەس دگەل هندێ نە ئەڤ پارە ژ خەلكی بهێتە وەرگرتن.
ئەرێ ئەڤ كامیرە د بەرژەوەندیا وەلاتیان دانە یان نە؟ 50 كەسان بەرسڤا بەلێ دایە و 50 كەسێن دی ژی گۆتیە نەخێر د بەرژەوەندیا خەلكی دا نینن.
ل دور ئەو لەزاتیا بۆ ڤان كامیران هاتیە دانان ل سەر هەر جادەیەكێ؟ وەلاتیێن بەرسڤا راپرسیا مە دای 60 كەسان گۆتیە ئەڤ لەزاتیە یا گونجایی نینە و 40 كەسان ژی د بەرسڤا خۆ دا گۆتیە، بەلێ یا گونجایە.
د دووماهی برگا راپرسیا خۆ دا مە پرسیار یا كری كا ئەرێ تو دگەل هندێی ئەڤ كامیرە بهێنە راكرن، 69 كەسان یا گۆتی نەخێر و 31 كەسان یا گۆتی بەلێ.
ل ڤێرێ و ل دووڤ ئەنجامێن ب رێكا ڤێ راپرسیێ ب دەست رۆژناما ئەڤرۆ كەڤتین پتریا خەلكی دگەل هندێ نە ئەڤ جۆرە كامیرە هەین ژبەر كو دبنە ئەگەرێ كێمبوونا روودانان و پاراستنا گیانێ وەلاتیان، لێ گازندا وان ل سەر وی كوژمێ مەزنێ پارەیە ئەوێ ل سەر خەلكی دهێتە سەپاندن و ژ خەلكی دهێتە وەرگرتن و وەلاتی حەزدكەن ئەڤ پارە بهێتە كێمكرن.
ئابوورناس د. كاوە عەبدولعزیز ماموستایێ زانكریێ دەربارەی بابەتی دبێژیت: دانانا ڤان كامیرێن چاڤدێریێ ل سەر جادێن پارێزگەها دهوكێ ژ لایێ پاراستنا گیانێ خەلكی ڤە تشتەكێ ئەرێنیە و و ئەم دگەلین، لێ ژ لایێ ئابووری ڤە دربەكێ مەزنە ب وان تاكا و وی خەلكی دكەڤیت ئەوێن خودان داهاتەكێ سنوردار، بۆ نموونە شوفێرێن تەكسیا و رەفا و هەتا هاولاتیێن نورمال ژی، ژبەركو ژ لایێ یاسایی ڤە چ یاسا پێ نینن ئەڤ كوژمێن پارەی یێن مەزن ل سەر خەلكی بهێنە سەپاندن و ژلایێ دادپەروەریا ئابووری و كومەلایەتی ڤە ئەو كوژمێ گەلەك د دادپەروەر نینن.
د. كاوە زێدەتر گۆت: ئەو ب خو ئەڤ كامیرە و سزایە بۆ راوەستاندنا سەرپێچیانە نەكو بۆ كومكرنا پارەیە و ئەگەر ئەڤ پارە بۆ حكومەتێ ژی بیت گونجاییترە، بەلێ كۆمپانیەك ب ڤی كاری رابیت كو پتریا داهاتێ كامیرا بۆ وان كومپانیا بیت، ئەڤە وەكو ئارمانجەكێ یە بۆ گرتنا نێچیرەكێ، بۆ نموونە شوفێرەكێ تەكسیێ دبێژیت، د رۆژەكێ دا نێزیكی 640 هزارا سزا چوونە سەر ترومبێلا من، ئەگەر هزرا خۆ تێدا بكەین ئەرێ ئەو شوفێرە چەند رۆژا كاركەت دێ شێت وان پارا بدەت، لەوا ئەم دبێژین دادپەروەری د ڤی سیستەمی دا نینە.
ئابوورناسی ئاشكرا ژی كر، ئەگەر ترومبێلەكا نورمال و شوفێر چەند یێ سەرخۆ ژی بیت، د هەیڤێ دا چار جارا ل كامیرا بدەت ئەڤە 300 هزار چوونە سەر ترومبێلا وی، ئەرێ ئەگەر ئەڤ كوژمە ژ مووچێ خەلكەكی بهێتە كێمكرن دێ چاوا قەتینیت، ئەڤە د وەختەكی دایە ئەو ب خۆ بارێ ئابووری یێ خەلكی یێ لاواز دبیت و ئاستێ هەژاریێ یێ زێدە دبیت، ژ بەر هندێ ئەم دبێژین هیچ دادپەروەریەك د ڤی سیستەمی دا نینە.
