به‌رپرسیاریا قانوونى, جینۆساید و قه‌ره‌بۆیا تاوانێن ئه‌نفالان ل كوردستانێ

به‌رپرسیاریا قانوونى, جینۆساید و قه‌ره‌بۆیا تاوانێن ئه‌نفالان ل كوردستانێ

89

شڤان محه‌مه‌د سه‌لیم

بزانه‌ رژێما گۆر ب رگۆر چو ب سه‌رێ ملله‌تێ مه‌ ئینانه‌؟!  به‌رى ده‌مى، لێ ب هنده‌ك زێده‌كرن و گوهۆرینان، گرنگ دبینم ل ڤێره‌ ژى ب ڤێ ره‌نگى به‌لاڤبكه‌م… رژێما گۆربه‌گۆر چو تشت نه‌مابوو نه‌كرى ل هه‌مبه‌رى ملله‌تێ كورد, ئه‌نفال, كوشتنا ئاسایى, جینۆساید, ده‌ربه‌ده‌رى, وێرانكرنا گوندان, سه‌رهه‌لدان, هه‌موو ژناڤبرنا ناسناما ملله‌تێ كورد, لێ سه‌ره‌راى ڤێ هه‌موویێ ملله‌تێ مه‌ به‌رخودان و خۆراگرى كر و ژناڤـ نه‌چوو, پێخه‌مه‌ت گه‌هشتن ب مافێن سه‌ره‌كى یێن ملله‌تێ مه‌. ل ده‌سپێكێ من دڤێت ئاماژێ ب ره‌سه‌نیا په‌یڤا ئه‌نفال بده‌م, ئه‌و ژى دزڤریت بۆ وێ ئایه‌تا قورئانا پیرۆز (ویسالونك عن الانفال قل الانفال لله والرسول…)، ل گۆره‌ى تێگه‌هشتنا وان, ئه‌ڤه‌ وه‌كو غه‌نیمه‌یه‌كێ یه‌, كو هه‌موو تشتێ نه‌ ره‌وا ژ لایێ ئاینى ڤه‌, بۆ وان دروسته‌, وه‌كو بده‌ستڤه‌ئینانا سه‌روه‌ت و مال و مولكێ خه‌لكى, ل ده‌مێ شه‌رى دا دگه‌ل كافران؟ بۆ نموونه‌ وه‌كو نوكه‌ داعشێ هه‌مان تێگه‌ه و ئه‌و شرۆڤه‌یا ئاینى هه‌یه‌؟ سه‌ددامێ دكتاتوور ژ هزرا ئه‌ره‌بیا شوفینزم و پاشكه‌فتى, زنجیره‌یه‌كا ئه‌نفالان ئه‌نجام دان, كو بێگومان, د قانوونێن ئاسمانى و ئه‌ردیدا, ئه‌ڤجا یێن نیڤده‌وله‌تى بن یان یێن ناڤخوه‌یى ودابونه‌ریت و ره‌وشتێ و مرۆڤاتیێ, ئه‌ڤـ هه‌موو جۆره‌ تاوانانه‌ دحه‌رام و قه‌ده‌غه‌كرینه‌. خو بهانه‌ و پالده‌رێن وان چو بیت, پێدڤیه‌ ئه‌ڤ تاوانبارانه‌, بكه‌ڤنه‌ به‌ر سزایێ خوه‌یێ قانوونى و بهێنه‌ سزادان, هه‌روه‌سا ل گۆر قانوونا سیڤیل, به‌رپرسایه‌تیا سیڤیل ژى دكه‌ڤیته‌ سه‌ر وان تاوانباران, واته‌ پێدڤیه‌ قه‌ره‌بوویا وان زیانڤێكه‌فتیان بده‌ن یا مالى و مۆرالى, ل گۆر رێسایێن داد و دادپه‌روه‌ریێ, و ل گۆر رێسایێن قانوونا نیڤده‌وله‌تى و یێن یاڤخوه‌یى یێن ئیراقێ. هه‌موو به‌لگه‌ و د‌وكیومێنتێن ئاشكه‌را, ل سه‌ر وان زنجیره‌ كریار و تاوانێن له‌شكه‌رى یێن رژێما فاشستا ژناڤچوویى دیاردكه‌ن, كو پێكهاتبوون ژ فه‌یله‌قا ئێك كو بنگه‌هێ وێ ل كه‌ركووكێ بوو, و فه‌یله‌قا پێنجێ كو بنگه‌هێ وێ ل هه‌ولێرێ بوو, ل گه‌ل هێزێن زێره‌ڤانیا كۆمارى, و هێزێن موغاویر و ئه‌من و ته‌نگاڤیان, ل گه‌ل هنده‌ك هێزێن دیتر, ئه‌ڤه‌ هه‌موو ب مه‌ره‌ما ئه‌نجامدانا توندترین و دژوارترین ئێرشا رێكخستى د ماوێ 22 شواتا سالا1988, تاكو 6 ئه‌یلولا سالا1988, و ب (8) قووناغان:- 1-ئێرشكرن ل سه‌ر ده‌ڤه‌رێن سه‌ركه‌لۆ و به‌ركه‌لۆ. 2-ئێرشكرن ل سه‌ر قه‌ره‌داغ. 3-ئێرشكرن ل سه‌ر گه‌رمیان (دژوارترین ئێرش بوو, و ب ده‌هان هزاران قوربانى هه‌بوون). 4-ئێرشكرن ل سه‌ر حه‌وزا زێیێ بچووك. 5-6-7- ئێرشكرن ل سه‌ر ده‌ڤه‌رێن چیایى ل ده‌ردورێن هه‌ولێرێ. 8- ئێرشكرن ل سه‌ر ده‌ڤه‌رێن به‌هدینان, پشتى راوه‌ستیانا شه‌رێ ئیراقێ و ئیرانێ (دووماهى ئه‌نفال بوون). پشتى رابوونا سه‌رهه‌لدانا پیرۆزا سالا 1991, ب مه‌لایینا به‌لگه‌ و دۆكیومینتێن نڤیسایى, ئه‌ڤێن هاتینه‌ دیتن دبنگه‌هێن حزبى و جهێن ئه‌من و ئیستیخبارات و موخابراتا حوكمه‌تا رژێمێ, له‌و بێ دودلى دشێن بێژین, كو ئه‌ڤا رژێمێ كرى دجینۆسایدكرنا دژى كورد و كوردستانێ دا, دیده‌ڤانن ل سه‌ر درنده‌ و تاوانیێن ئه‌ره‌بیا نازى دژى نه‌ته‌وه‌یه‌كێ موسلمان و گه‌له‌ك حه‌ژ ئه‌من و پێكڤه‌ژیانێ و دخوازن ب ئازادانه‌ بژین, ل ژێر ژیانه‌كا خۆش و خۆشگوزه‌رانه‌ و ریفیۆز دكه‌ن ژیانه‌كا بنده‌ست و ب زولم و زۆردارى ب هه‌موو شێوه‌یه‌كێ. ئه‌و ئه‌نفالێن رژێمێ ئه‌نجامداین, وه‌كو تاوانا هه‌له‌بچا شه‌هید ل رۆژا 16 ئادارا سالا1988, كو تاوانه‌كا سه‌ربه‌خوه‌ بوو ب هه‌موو ئه‌ركانێن خوه‌ یێن قانوونى ڤه‌, هه‌روه‌كو دادگه‌ها تاوانان یا ئیراقى, به‌رێ خوه‌دا تاوانا هه‌لبچا شه‌هید, وه‌كو كه‌یسه‌كا جودا ژئه‌نفالێن دیتر. هه‌روه‌سا ل سالا1983, (8) هزار بارزانى ل گوندێ قۆش ته‌به‌, نێزیكى هه‌ولێرێ و هنده‌ك ده‌ڤه‌رێن دیتر, برن و بێ سه‌روشوونكرن و ب ساخى بن ئاخكرن. هه‌ژى گۆتنێ یه‌ ژوان قوربانیان (37) كه‌سێن بێگونه‌ه ژخێزانا سه‌رۆك بارزانى نه‌.  پێكۆلكرن ب كوشتنا بزاڤا رزگاریخوازیا كوردى, ب سه‌ركردایه‌تیا بارزانیێ نه‌مر, ئه‌وێ چریسكا شۆره‌شا كوردى هه‌لكرى ل11 ئیلولا سالا1961.  پاشى ب موخابنى ڤه‌ هه‌ر ل بوهارا سالا 2005, ب شاره‌زایى و شیانێن وه‌زیرێ مافێن مرۆڤى ل حوكمه‌تا هه‌رێمێ, به‌رێز دكتور محه‌مه‌د ئیحسان, و حه‌تا ئه‌ڤرۆ هه‌ر هه‌یام هه‌یام, هنده‌ك ژ وان روفاتێن جینۆسایدێ ل بیابانا سه‌ماوه‌ و باكوورێ رۆژئاڤایێ ئیراقێ, ڤه‌دگوهێزنه‌ كوردستانێ و ل جهێن بابوپاپیرێن وان ل رێوره‌سمێن ژهه‌ژى دهێن بنئاخكرن. لێ موخابن, تا نها ب تنێ روفاتێن به‌هدینان نه‌دیتینه‌ و نه‌زڤراندیه‌ بۆ كه‌سوكارێن وان ئه‌و تاوانێن رژێما گۆبه‌رگۆر كرین, ب به‌ند و تێكست قانوونێ ب تاوان هژمارتینه‌, ئه‌ڤجا قانوونا دوه‌لى بیت, یان قانوونا ناڤخویا ئیراقى بیت, هه‌كه‌ هه‌ڤدوژیه‌ك چێبوو, ل وى ده‌مى یا دروست و ئه‌وله‌ویه‌ت بۆ رێسایێن قانوونا دوه‌لییا مرۆڤایه‌تى یه‌, واته‌ هه‌كه‌ بۆ نموونه‌ ده‌ستوورێ عیراقێ پێشتر, ب تێكسته‌كێ دروست كربیت, كو دروسته‌ جوداهیا ره‌گه‌زپه‌رستى بهێته‌كرن, یان هێز بهێته‌ بكارئینان, ب بهانه‌یا پاراستنا وه‌لاتى و ئێكگرتنا وه‌لاتى, لێ ئه‌ڤه‌ یه‌كه‌ نابیته‌ ئه‌گه‌رێ, نه‌به‌رپرسایه‌تیا وان تاوانباران, ئه‌ڤێن تاوانێن دوه‌لى ئه‌نجامداین, دژى كورد و كوردستانێ و شیعه‌یێن ئه‌ره‌ب ل ناڤه‌راست و باكوورێ ئیراقێ, هه‌روه‌سا دژى پارت و بزاڤێن سیاسى, كو ئه‌ڤا رژێما گوبه‌رگۆركرى, چو قانوون و دستوورى قه‌بوول ناكه‌ن, چونكى هه‌ڤدو ژى رێسایێن گشتى یێن قانوونا دوه‌لى نه‌ و رێككه‌فتنێن دوه‌لى نه‌, ئه‌ڤێن ئیراقێ بخو ئیمزا كرین! خۆشبه‌ختانه‌, ل گۆر به‌ندێ (7) ژ دستوورێ ئیراقێ, عه‌لا ئه‌ساس چاره‌سه‌ریا ڤێ ره‌گه‌زپه‌رستیێ و جوداهى یا  تائیفگه‌رى و نه‌ته‌وه‌یى یاكرى! ل گۆر هه‌موو به‌لگه‌ و دیوكۆمینتێن گرێدایى ب تاوانێن ئه‌نفالان ڤه‌, رژێمێ ئه‌ڤـ تاوانێن  ل خوارێ ئه‌نجام دابوون:ـ 1-كوشتنا (182) هزار كه‌سێن بێگونه‌هێن سیڤیل, ب رێیێن جودا و جوداكرنا زه‌لامان ژ ئافره‌تان و زاۆ  ژدایكان, ژبه‌ركو نه‌ته‌وه‌یا وان كو كوردبوون, ب بهانه‌یا كو تێكده‌ربوون و عه‌میل و ژبۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیا بلندا گشت ئیراقیان. 2-خرابكرنا نێزیكى4500 گوندێن سنۆرى و نه‌سنۆرى, ب بهانه‌یا پاراستن ل سه‌ر ئه‌من و ئاسایشا وه‌لاتى, د ماوێ شه‌رێ وى ده‌میێ ئیراقێ و ئیرانێ. 3-كۆچبه‌ركرنا كوردان لجهێ ئاكنجیا وان, بۆ هنده‌ك ده‌ڤه‌رێن دیتر ب نه‌چارى. 4-چاندنا نێزیكى10 ملیون مینان, دژى خه‌لكێ كوردستانێ. 5- خرابكرن و وێرانكرنا هه‌موو كانیك و ژێده‌رێن ئاڤێ, بۆ ڤه‌خوارنێ و ئاڤدانا دار و ده‌رامه‌تى. 6-هشكرنا بیستان و خرابكرنا داران و چاندنێ. 7- تاوانێن به‌رزه‌كرنا ب زوورى یا مرۆڤان, كو لگۆر راپورتێن رێكخراوێن مافێ مرۆڤى و رێكخراوا لێبۆردنا نیڤده‌وله‌تى, بلندترین هژمار بوون. 8-كوشتنا ب كۆم و رێكخستى, و پێشتر پلان بۆ دانابوو. 9-بكارئینانا چه‌كێ كیمیاویێ قه‌ده‌غه‌كرى نیڤه‌ده‌ولى, دژى مرۆڤان و گیانه‌وران و دار و ده‌رامه‌تى و ژینگه‌هێ. سه‌باره‌ت وان كه‌سێن تۆمه‌تبار ب ئه‌نجامدانا ڤان تاوانان, ئه‌ڤێن ل خوارێ بوون, كو هه‌موو ئه‌ندامێن حزبا به‌حسا ژناڤچوویى بوون:- 1-سه‌ددام حوسێن.2-عه‌لى كیمیاوى, دادوه‌رێ عه‌سكه‌رى, ئه‌ڤێ هه‌موو ده‌ستهه‌لات پێرا هاتینه‌ دان ل گۆر فه‌رمانا (160) ل رێكه‌فتى 29 ئازارا سالا1987.3- تاهیر ته‌وفیق ئه‌لعانى.4-لیوا ‌و سولتان هاشم, سه‌ركردێ فه‌یله‌قا ئێكێ ل كه‌ركووكێ. 5-فه‌ریق نزار عه‌بدولكه‌ریم ئه‌لخه‌زره‌جى, ئه‌ڤێ ئێك ژدادگه‌هێن دانیماركێ, تومه‌ت ئاراسته‌ى وى كرى, ب تۆمه‌تا كوشتنا ب كۆم, ل گۆر رێككه‌فتنا قه‌ده‌غه‌كرنا جینۆسایدێ, ل گۆر به‌ندێ (47برگا4) و پاشى شیا بره‌ڤیت بۆ مالم و ل باكوورێ سوێدێ و پاشى بۆ ئه‌بۆ زه‌بى, و ل وێرێ ئاكنجى بوى و پۆلیسێن ئه‌نترپۆلێ شیان بگرن, و راده‌ستێ دادپه‌روه‌ریێ بكه‌ن.6- سابر عه‌بدولعه‌زیز ئه‌لدوورى. 7-حوسێن ره‌شید ئه‌لتكریتى.8- فه‌رحان موتله‌ك سالح ئه‌لجبورى.9-عه‌دنان خیرالله ته‌لفاح.10-بارق ئه‌لحاج حنته‌.11-لیوا‌و روكن ئه‌یاد خه‌لیل زه‌كى.12-رازى حه‌سه‌ن سه‌لمان.13-خزر عه‌بدولعه‌زیز ئه‌لدوورى.14-عه‌مید یونس محه‌مه‌د.15-خالد محه‌مه‌د عه‌باس. هه‌ژى گۆتنێ یه‌, كو گه‌له‌ك رێكخراوێن ب سه‌ر نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى ڤه‌, ژوانا ژى رێكخراوا هیۆمه‌ن رایتس ووچ, گه‌له‌ك ئه‌ڤـ تاوانانه‌ دیار و ئاشكه‌را كرینه‌, و ب جینۆساید ناسكرینه‌. هه‌لبه‌ت ژ لایێ قانوونى ڤه‌ژى, چو پێنه‌ڤێت هه‌ر ب جینۆساید دهێت هژمارتن, چونكى پێشتر نیازا ئه‌نجامدانا ڤان تاوان هه‌بوون, خوه‌ چو پالده‌رێ سیاسى هه‌بیت, لێ ئه‌ڤـ دچیته‌ دچارچووڤێ, تاوانه‌كا ب ئاسایى و ب ئه‌نقه‌ست, كو شوونه‌وارێن وان ب تنێ ل سه‌ر ئیراقێ نینه‌, قانوونا ئیراقێ ب تنێ ماف هه‌بیت به‌رێ خوه‌ بده‌ته‌ كه‌یسێن ڤان تاوانان, به‌لكو ئه‌ڤه‌ دچیته‌ دچارچووڤێ تایبه‌تمه‌ندیا قانوونا گشتى یا مه‌شموول, واته‌ هه‌ر ده‌وله‌ته‌ك دشێت ئه‌نجامده‌رێن وان تاوانێن ئه‌نفالان, دادگه‌ه بكه‌ت و سزا بده‌ت, وه‌كو ئه‌و نموونا مه‌ ئینایى, ده‌مێ ئێك ژدادگه‌هێن دانیماركێ ل به‌ر بوو, نزار ئه‌لخه‌زره‌جى سزا بده‌ت, پاشى نزارێ تاوانبار ره‌ڤى ژدانیماركێ, چونكى دادگه‌ها دانیماركێ یا تایبه‌تمه‌نده‌, ژبۆ به‌رێخودانا ڤان جۆره‌ تاوانان, ل سه‌ر ئه‌ردێ خوه‌, ئه‌ڤه‌ ل گۆر قانوونا نیڤده‌وله‌تیا مرۆڤایه‌تى و هه‌روه‌سا ل گۆر وان رێككه‌فتنێن د ڤى بیاڤی دا, چونكى وه‌كو مه‌ گۆتى شوونه‌وارێن ڤان تاوانان بتنێ ل سه‌ر ئیراقێ و كوردستانێ نینه‌, به‌لكو ئه‌گه‌رێ مه‌ترسیا وێ ل سه‌ر هه‌موو مرۆڤى یه‌ ب گشتى. چو پێنه‌ڤێت, ئه‌نجامدانا ڤان هه‌موو تاوانێن ئه‌نفالیێن, رژێما گوبه‌رگۆر هه‌مبه‌رى ملله‌تێ كورد و كوردستانێ كرین, تاوانێن دژى مرۆڤایه‌تیێ نه‌, هه‌روه‌كو بناڤده‌كه‌ت فاتیكان (تاوانێن دژى خودێ)نه‌, چونكى گه‌فه‌كه‌ ل سه‌ر هه‌بوونا مرۆڤایه‌تیێ و مافێن مرۆڤى د ژیانێ دا, هه‌روه‌سا دژى ئارامى و ئاساییشا مرۆڤایه‌تیێ نه‌, چونكى كوشتن و كریارێن خرابكرنێ و وێرانكرنێ, و ده‌ركرنا مرۆڤان ژ جهێ وان یێن ژیانێ. ئه‌ڤه‌ ب هه‌موو شێوه‌یه‌كێ ره‌ها نه‌یا دروسته‌ و یا قه‌ده‌غه‌كریه‌, ل گۆر رێككه‌فتنێن نیڤده‌وله‌تى و راگه‌هاندنا جیهانیا مافێن مرۆڤى و رێسایێن قانوونا نیڤده‌وله‌تیا مرۆڤایه‌تیى و پره‌نسیپێن گشتى یێن قانوونان, ژ وان ژى رێككه‌فتنا جنێف و لاهایى و بریاریێن كۆمه‌له‌یا گشتى یا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى, له‌و ل سه‌ر ئاستێ دوه‌لى هنده‌ك بریار هاته‌ دان سه‌باره‌ت كۆمه‌ل كۆژیان (جینۆسایدان):- *تاوانێن كۆمه‌ل كوژیان, نه‌تاوانێن سیاسینه‌, كو پێدڤى دكه‌ت هه‌ر ده‌وله‌ته‌ك وان تۆمه‌تباران راده‌ست بكه‌ت ژبۆ دادگه‌هكرنێ. *تاوانێن جینۆسایدێ, نه‌ك كه‌تن(جنحه‌) یان سه‌رپێچى (مخالفه‌) نه‌, ونه‌ ژ وان تاوانانه‌ كو بێ ده‌ستێ (الخگا الغیر العمدى) بیت, به‌لكو تاوانه‌كه‌ ب مه‌ره‌ما تاوانى (جنائى), واته‌ وان تاوانباران دڤیا ڤان تاوانان ئه‌نجام بده‌ن و بگه‌هنه‌ هنده‌ك ئه‌نجامان. *تاوانێن جینۆسایدان ل ئه‌نفالێن كوردستانێ, ژوان تاوانیێن دوه‌لى نه‌, واته‌ وى مافى دده‌ته‌ هه‌رده‌وله‌ته‌كێ كو بشێت ل سه‌ر ئه‌ردێ خوه‌, وان تاوانباران ب رێیا دادگه‌هێن خوه‌ سزا بده‌ت, سه‌ره‌راى ئیراق ژى دشێت به‌رێ خوه‌ بده‌ته‌ كه‌یسێن ڤان تاوانباران. *ئه‌نجامده‌رێن ڤان تاوانان, چو حه‌سانه‌ نینه‌ نه‌یا ده‌ستوورى و نه‌یا قانوونى, هه‌تا پێدڤى یه‌ د دستوورى دا ژى, تێكسته‌ك هه‌بیت, ب قه‌ده‌غه‌كرنا حه‌سانێ بۆ ئه‌نجامده‌رێن ڤان تاوانان, ل گۆر رێككه‌فتنێن قه‌ده‌غه‌كرنا كۆمه‌لكوژیان, ئه‌ڤێن ب ده‌هان ده‌وله‌تان په‌سه‌ندكرى, ژ وانا ژى ئیراقێ, ئه‌ڤ رێككه‌فتنه‌ ل گۆر بریارا ئه‌نجوومه‌نێ كۆمه‌له‌یا گشتى یا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى (2670) ئه‌وا ل رێككه‌فتى نه‌هى دیسێمبه‌را سالا 1948ێ, و یا جێبه‌جێكار ل رێكه‌فتى 12 كانوونا دوویێ یا سالا1951. *نابیت بۆ ئه‌ڤێ تۆمه‌تبار ب كوشتنا ب كۆمه‌ل, مافێ په‌نابه‌ریێ هه‌بیت, هه‌تا مافێ په‌نابه‌ریا سیاسى ژى نینه‌  ب چو شێوه‌یه‌كێ ره‌ها, له‌و ده‌ستهه‌لاتا سوێدێ ل هه‌یڤا ئابا سالا 2006, ریفیۆزكر كو مافێ په‌نابه‌ریێ بده‌ته‌ كچا سه‌ددامێ دكتاتوور ل سوێدێ, چونكى یا تۆمه‌تبار بوو ب كوشتنا ب كۆمه‌ل. *نابیت بۆ ڤان جۆره‌ تاوانان, لێبۆرینا تایبه‌ت هه‌بیت بۆ ڤان تۆمه‌تباران ب چو شێوه‌یه‌كێ, هه‌روه‌كو د دستوورێ ئیراقێ هاتیه‌ ل سالا 2005, ل گۆر به‌ندێ 72, ب ئاشكرانه‌ نابیت بۆ سه‌رۆك كۆمارى لێبۆرینه‌كا تایبه‌ت ده‌ربكه‌ت, بۆ ڤان تاوانبارێن رابوین, ب تاوانێن دوه‌لى, یان تاوانێن تیرۆرێ بن, یان تاوانێن گه‌نده‌لیا مالى و كارگێرى بن. *ب بۆرینا ده‌مى, ئه‌ڤـ تاوانه‌ بسه‌رڤه‌ ناچن, واته‌ چه‌ند سال ببوورن ل سه‌ر ئه‌نجامدانا ڤان تاوانان, دێ هه‌ر تاوانبار هێنه‌ دادگه‌هكرن و سزادان, ئه‌ڤه‌ ل گۆر وێ رێككه‌فتنا نه‌ب سه‌رڤه‌چوونا (عدم التقادم) هاتیه‌ كرن, ل گۆر بریارا بهژمار( 2391, ئه‌وا ل رێكه‌فتى 26ێ تشرینا دوویێ ل سالا 1968ێ, ئه‌وا جێبه‌جێكار ل رێككه‌فتى 11ێ تشرینا دوویێ ل سالا 1970. حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل سالا 2007, رۆژا 14/4 هه‌موو ساله‌كێ, ده‌ست نیشان كر بۆ رۆژا ره‌شا ئه‌نفالان, ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ چه‌ند و كوڕ و سمینار و چالاكى دهێن ئه‌نجامدان, ئه‌ڤـ رۆژه‌ دهێته‌ ساخكرن ب رۆژه‌كا پرى نه‌خۆش و خه‌مگین بۆ ملله‌تێ مه‌, ب ده‌ستێن ئه‌ره‌بێن شۆفینزم, لێ چو بكه‌ین ئه‌ڤه‌ ژى قه‌ده‌را ملله‌تێ مه‌ بوو. هه‌ژى گۆتنێ یه‌, كو گه‌له‌ك ژوان تاوانباران, نه‌خاسمه‌ یێن سه‌ره‌كى ب رێیا دادگه‌ها بلندا تاوانان ل ئیراقێ, گه‌هشتنه‌ سزایێ خوه‌یێ دادپه‌روه‌رانه‌, ئه‌ڤه‌ ژى ببوو جهێ دلخۆشیا گشت كوردستانیان, ب تایبه‌ت كه‌سوكارێن قوربانیێن ئه‌نفالان. ده‌مێ داروده‌سته‌كێن سه‌ددامى, گه‌هشتینه‌ سزایێ خوه‌ یێ دادپه‌روه‌رانه‌, ل دادگه‌ها بلندا تاوان ل ئیراقێ ل گۆر قانوونا هژمار( 10) یا سالا2005, بریارا قه‌ره‌بۆكرنا زیانڤێكه‌فتیان دایه‌, چونكى پشتى به‌رپرسایه‌تیا سزایى, ئوتوماتیكی به‌رپرسایه‌تیا سیڤیل ژى دكه‌ڤیته‌ ل سه‌ر تاوانباران, لێ مخابن تا نها ژى, حوكمه‌تا ناڤه‌ندى ئه‌ڤـ بریاره‌ جێبه‌جێنه‌كریه‌؟ پێدڤى گۆتنێ, كو حوكمه‌تا هه‌رێمێ ژى, ته‌خسیرى نه‌كریه‌, دپێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریان دا, بتایبه‌ت وه‌كو پارچه‌یه‌كا ئه‌ردى و یه‌كینه‌یێن ئاكنجیبوونێ و دانا 25 ملیۆن دیناران وه‌كو مینحه‌, وه‌كو كێمترین دیارى. سه‌باره‌ت ب پرسا ناسكرنا جینۆسایدێ, حوكمه‌تا ناڤه‌ندى و پشتى گڤاشتنێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ, ب جینۆساید ناسكریه‌, لێ موخابن, ل سه‌ر ئاستێ دادگه‌ها لاهایى و ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا, ب جینۆساید نه‌ ناسكریه‌, ژبلى هنده‌ك ده‌وله‌تان بخوه‌ ئه‌نفالێن كوردستانێ ب جینۆساید ناسكریه‌. تێبینى: ئه‌ڤ گۆتاره‌ به‌رى چه‌ند ساله‌كان د رۆژناما وار دا به‌لاڤبوویه‌، لێ ژ به‌ر گرنگیا وى، من ب فه‌ر دیت ب چه‌ند زێدكره‌نان ڤه‌ بوه‌شینمه‌ڤه‌.

کۆمێنتا تە