ژیبوونا نشتیمانى..
حاجى ره‌مه‌زان بێسكى
گه‌له‌ك جاران ئه‌م گوه لێدبین ژیبوونا نشتیمانى و ئه‌ڤ په‌یڤه دئێته گوهێن مه ل گه‌له‌ك جهان چ رامیارى یان ره‌وشه‌نبیرى یان په‌روه‌رده‌ى ژبه‌ر كو ئه‌ڤه ئێك ژ ستوون و بهاگرانیێن جڤاكینه، ژ به‌ر رامان و بهایێن مه‌زن و پیرۆز هه‌نه، كو دبنه جهێ رێزگرتنێ و بهاگرانیێ ل ده‌ف هه‌ر كه‌سه‌كى، ژیبوونا ئاینى دبیته بلندترین ژیبوون كو مرۆڤ یێ پێگیرى رێنما و فه‌رمانێن خودایێ مه‌زن بیت، كا چ دروستكریه و باشى مرۆڤ شانازیێ پێ دبه‌ت و خوه باش ل گه‌ل دگونجینیت حه‌تا بگه‌هیته ئارمانجێن فه‌رمان بۆ مه پێ ده‌ركه‌فتى و ئه‌م بگه‌هینه ئه‌وان ئارمانجا و پێ دووركه‌ڤین ژ كارێن بۆ مه نه باش و خراب، به‌لێ ژیبوونا نشتیمانى یا گرێدایه ب هه‌موو كاروبارێن مروڤى ڤه، ژ به‌ركو وه‌لات نه‌پارچه‌یه‌كا ئاخێ یه، به‌س ئه‌م لێ دژین نه‌خیر ئه‌و گه‌له‌ك مه‌زنتره ژ ڤێ چه‌ندێ و په‌یڤا وه‌لات مه‌زنتر و به‌رفره‌هتره ژ ڤێ چه‌ندێ، ژبه‌ركو وه‌لات دیرۆكا مرۆڤیه و ره‌هوریشالێن مرۆڤى نه و كوگه‌ها ره‌وشه‌نبیریا مرۆڤى یه و هه‌ر تشته‌كێ ب مرۆڤى ڤه گرێداى و ئه‌ڤه هه‌موو چ دژبه‌ریه‌ك ل گه‌ل ئاینى نینه، ب دیتنا ئیسلامێ ژ به‌ر كو ژیبوونا نشتیمانى سه‌روكانیا وێ ژ ژیبووتا ئاینى هاتیه و ژبه‌ركو زۆربه‌یا شۆره‌شێن گه‌لێ مه پالده‌رێن وان یێ سه‌ره‌كى ئاین بوویه.
*جۆرێن ژیبوونێ
1- ژیبوونا زكماكى وه‌كو یا مرۆڤایه‌تى.
2- ژیبوونا دئێته وه‌رگرتن و ئه‌ڤه دبیته سێ جۆر:
• ژیبوون دئێته وه‌رگرتن، ب رێیا په‌روه‌ردێ وه‌كو پێبه‌ندى ب خێزان و ئاین و وه‌لاتى ڤه.
ب- پێبه‌ندیا دئێته‌كرن وه‌كو هنده‌ك گرۆپ ل سه‌ر هنده‌ك هزران و بیروباوه‌ران وه‌كو ژیبوون بۆ هزره‌كا رامیارى.
ج- ژیبوون دئێته دروستكرن یان دیتن وه‌كو ژیبوون ب گرۆپه‌كى كار ڤه.
*ئه‌گه‌رێن لاوازیا ژیبوونا نشتمانى
– كێمبوونا باوه‌ریێ ب وان داموده‌زگه‌هان.
– كێمبوونا ئه‌وان به‌رنامێن هێزێ دده‌نه ژیبوونا ڤان ده‌زگه‌هان.
-سروشتێ مررڤى كو هه‌ر كه‌سه‌كى بخوه بتنێ دڤێت.
– كێمبوونا په‌روه‌ردابه‌راهیێ.
-ساخله‌می و ژینگه‌ه.
-كێمبوونا ره‌وشه‌نبیریا ژیبوونێ ب ده‌زگه‌هى ڤه.
– ره‌وشتى كاركرنا ده‌سهه‌لاتێ ل گه‌ل مرۆڤى.
– ده‌ركه‌فتن به‌رى ئاماده‌كرنێ.
-جیاوازیێن كه‌سۆكى یان فه‌رق و جوداهى.
– كێموكاسیێن په‌روه‌رده‌ى.
-گه‌له‌ك دودلى.
-هه‌ست ب سته‌مكاریێ.
*چاره‌سه‌رى
– پله‌به‌رزكرن و پاداشتكرن ل دووڤ پره‌نسیپێن قانوون و زانستى بن.
-پیته‌دان ب پێشنیار و بیروبۆچوونێن هه‌ڤوه‌لاتیان.
– ئاگه‌هبوون ژ جوداهیا د ناڤبه‌را هه‌ڤوه‌لاتیان دا كو هیچ جیوازى د ناڤبه‌را واندا نه بیت.
-گرێدانا مرۆڤان ب ئارمانجێن ده‌زگه‌هان ڤه.
-دووڤچووونا به‌رده‌وام.
– دادپه‌روه‌رى و وه‌كهه‌ڤى.
– هنده‌ك روونشتنێن ڤه‌كرى د ناڤبه‌را ده‌سهه‌لات و هه‌ڤوه‌لاتیان دا.
– پیته‌دان ب كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان و مالباتێن خه‌باتكه‌ر.
ـ كه‌سێن ژهه‌ژى بۆ جهێن هه‌ژى.
