نۆچه‌یێن نه‌خوه‌ش
محه‌مه‌د چه‌لكى
مامێ عه‌لۆ چه‌ند جاران بریار دایه كو ئێدى هه‌و گوهداریا نۆچه‌یان بكه‌ت، ب گۆتنا وى ئه‌گه‌ر ئێك بخوازت ژ دل خوه زه‌عیف بكه‌ت و بێى رجیمێ بكه‌ت یان حه‌بكێن تایبه‌ت بخۆت, بلا گوهداریا نۆچه‌یان بكه‌ت ب تایبه‌ت رووداوێ و ده‌سته خویشكێن وێ (مه‌ره‌م ژێ تیڤیێن پشكا شێرى ژ پرۆگرامێن وان ده‌نگوباس و سیاسه‌تن)، هندى هند نۆچه‌یێن زك دڕین و روودانێن دلئێش به‌ڵاڤ دكه‌ن، به‌لێ نه‌شێته خوه و هه‌ر زوى ژ بریارا خوه په‌شێمان دبت.
ئه‌ڤرۆ ژ هه‌ر رۆژه‌كێ زێده‌تر ل به‌ر تیڤیێ روونشت و چاڤێن وى ب تیڤیێ ڤه دزه‌لقى بوون و ل هیڤیا هندێ بوو كانێ رێكارێن پێك ئینانا كابینا نوى و به‌رهه‌ڤیێن شاهیێن نه‌ورۆزێ گه‌هشتنه چ ئاست. نه‌ورۆزێ تایبه‌تمه‌ندیێن خوه یێن تایبه‌ت هه‌نه كو چ بیره‌وه‌ریێن دن مینا وێ نینن و پیرۆزكرن و پشكداریكرن د شاهیێن وێ دا د سه‌ر هه‌ر سخنتى و قه‌ده‌غه‌یان دا میانا ئه‌ركه‌ك نیشتمانى و پیرۆزه. هێشتا سالا 1979ێ ژبیرا وى نه‌چوویه ئه‌و سالا بارزانیێ نه‌مر چوویه به‌ردلۆڤانیا خودێ، مانێ كۆڤانا كۆڤانێ بوو و سه‌مبۆلا كوردینى و به‌رخوه‌دانا كوردان بوو لێ د سه‌ر وێ كۆڤانێ را مه‌زنێن مه دگۆتن: دڤێت نه‌ورۆزا ئه‌ڤ ساله وه‌سا پیرۆز بكه‌ین نه‌وه‌ك چ سالا دا بۆ داگیركه‌رێن كوردستانێ بده‌ین دیاركرن كو بارزانى نه‌مره و رێبازا وى هه‌ر گه‌ش و گه‌رمه و روحا وى یا لهنداڤ سه‌رێ مه و مه هان دده‌ت بۆ به‌رخوه‌دانێ. وێ سالێ كوردستان گشت ببوو ئاگر و ده‌نگێ سروودێن نه‌ورۆزێ عه‌رشێ عه‌زیم دهه‌ژاند.
گڕێ نه‌ورۆزێ گیانێ مامێ عه‌لۆ گرتبوو، ئه‌ڤه یه‌كه‌م نه‌ورۆزه پشتى چه‌ند سالێن قه‌یرانێ و شه‌رێ تیرۆرێ مامێ عه‌لۆ هۆسا بكه‌یف ل به‌ندا شاهیێن نه‌ورۆزێ، لێ نڤیسا نۆچێ بله‌ز ئه‌و ژ خه‌یالان ڤه‌كێشا و به‌رێ وى ما كا دێ چ بت هۆسا یێ گرنگ و ئه‌ڤه هاته سه‌ر شاشێ: ل باژێره‌كێ نیوزله‌ندا كه‌سه‌كى هێرشكره سه‌ر مزگه‌فته‌كێ … دا بێژى نه‌فه‌یر عام و فه‌رمان و ئه‌نفال ل تیڤیان ڕابوو و گشت ل سه‌ر وێ كریارا ته‌رۆرستى ڕاوه‌ستان و ب ده‌ستپێكا قۆناغه‌كا نووى دانه ناسكرن. وه‌ح ما ئه‌ڤه جارا ئێكێیه كریاره‌ك ب ڤى ڕه‌نگى رووده‌ت!! پانێ ل ڤێ خۆپانه رۆژهه‌ڵاتێ كه‌نیسه‌ك، په‌رستگه‌هه‌ك، مزگه‌فته‌ك نه‌مایه تیرۆرستێن باسكێ ئیسلاما سیاسى نه په‌قاند بت و ئه‌ڤ رۆژهه‌ڵاتێ مۆزائیك ژ نه‌ته‌وه و ئۆل و ئتنێن جودا ژ كریستیان، سابیئه، ئێزدى و … ڤاله بوو و هێشتا نالینێن كه‌سوكارێن بێسه‌روشوینێن ئێزدیان، كریستیان و ئه‌نفالانێن 1988 زومێنه و برین كیسه نه‌گرتینه! وه‌خێره هۆسا بئێك ده‌نگ هوین ل سه‌ر ڤێ كریارا ته‌رۆرستى ب به‌رسڤ هاتن. ته‌رۆر ته‌رۆره كى بكه‌ت و لبن چ ناڤ بهێته ئه‌نجامدان پێدڤیه بهێته فهێتكرن، لێ من نه‌بهیستیه كو قه‌شه‌كى كریستیان یان پیره‌كێ ئێزدى كوشتنا مرۆڤه‌كى حه‌لال كربت، لێ رۆژانه ل مزگه‌فتێن مه مه‌لایێن مه كوشتنا مرۆڤێن نه بوسلمان حه‌لال دكه‌ن و … ته‌رۆر چه‌كێ مرۆڤێن ژ رێ ده‌ركه‌تیێن مرۆڤاتیێ نه و هشككرنا سه‌ركانیێن ته‌رۆرێ په‌یدا دكه‌ن، ئه‌ركه‌ك نیشتمانى و مرۆڤییه و ئه‌ڤه ژى ب رێكا شرینكرنا ژیانێیه و ب پیرۆزكرنا مرۆڤانه ئه‌ڤجا ڕه‌نگێ پیستێ وى چ بت و هه‌لگرێ چ باوه‌ره‌كێ بت، نه‌گرنگه یا گرنگ مرۆڤه. مامێ عه‌لۆ د ڤان خركومانان دا بوو، هه‌كو ئه‌فه‌ندى ده‌ستێ خوه ل ملى دا و گۆتێ:
• ته دیت ئه‌ڤه چه‌ند كریاره‌ك دڕاندانه‌یه!
• “تۆ چ دچینى دێ وێ هلینى”
ـ ما گونه‌هه مرۆڤ بچته مزگه‌فتێ؟
• هه‌لبه‌ت نه‌خێر، لێ ئه‌ڤه به‌رهه‌مێ سه‌كۆیێن مزگه‌فتێن مه‌یه و رۆژا برجێن نیۆیۆركێ، میترۆیێن له‌نده‌ن و … دیسكۆیێن پالى و كه‌نیسه‌یێن عێراقێ، مسرێ، سوریێ، په‌رستگه‌هێن شنگال و مه‌رقه‌دێ یونس پێغه‌مبه‌رى و نه‌بى شیت و … فه‌رمانێن ئێزدیان و ئه‌نفالا كوردان ب غه‌زا و جیهاد ناڤكرین، یێن ل دیرۆكێ رویداین هه‌ر به‌حس ناكه‌ین، دێ هه‌ر كریارێن هۆسا نه‌مرۆڤانه رووده‌ن. مخابن.
ـ پا چاره؟
• ئه‌م ببینه مرۆڤ و ژ ده‌رڤه‌ى هزرا مرۆڤینیێ چ ڕه‌فتاران نه‌كه‌ین.
