ئه‌نفالا هه‌شتێ
خالد ئه‌حمه‌د بادى
ب فه‌ر دبینم به‌رده‌وام ل سه‌ر بۆیه‌رێن ب ترس و ره‌شتارى یێن ئه‌نفالێن (1988) بنڤێسم و بخوینم و به‌لاڤ بكه‌م، چونكو دبیت ئه‌ڤ نفشێ نوكه و یێ به‌رێ ژى ب دروستاهى بۆیه‌رێن ئه‌نفالان نه بهیستبن و به‌لكو گوهلێ نه‌بیت، به‌لێ زۆر یا گرنگه خودانێن قه‌له‌مان و ب تایبه‌ت یێن د ناڤ بۆیه‌رێن ئه‌نفالان دا به‌رده‌وام وان چیرۆك و چیڤانۆك و سه‌رهاتیێن ئه‌نفالان بنڤیسن و به‌لاڤبكه‌ن و هه‌ر دیسا دیكیۆمێنت بكه‌ن دا كو ئه‌ڤ دیرۆكه و ئه‌ڤ شۆره‌شا ل هه‌وێن ئه‌نفالێن سالا (1988) نه‌هێنه ژبیركرن و بهێته تۆماركرن دا كو به‌ره‌بابێن داهاتى و نفشێن كوردان مفاى ژڤان تۆمار و دیكیۆمێنت و بۆیه‌ران ببینن و مافێ شۆره‌شڤان و قه‌هره‌مان و ئاواره و پێشمه‌رگان نه هێته به‌رزه‌كرن و هه‌ر ده‌م ئه‌ڤ داستانا مه‌زن و خۆراگریا خه‌باتكه‌ر و پێشمه‌رگێن قه‌رهره‌مان و ئاوارێن بێ به‌هر ل به‌رچاڤ بیت و دا كو بنه‌مال و زارۆیێن وان ژى ب ڤێ په‌روه‌ردا جوان و نازك و دلسۆزانه بهێنه هێڤێنكرن و په‌روه‌رده‌كرن. دانانا پلانا ئه‌نفال و جینۆساید و نه‌هێلانا كوردان و ب تایبه‌ت ل كوردستانا باشۆر یا بێ بنه‌ما و پشته‌ڤان نه‌بوون، به‌لكو پلانا ئه‌نفالان ب سالان هاتیه دانان و هه‌ر ژ حوكمه‌تێن به‌رێ یێن عیراقێ حه‌تا كو به‌عسا فاشست و سه‌دامێ دكتاتۆر جهبجهكرى و دیمه‌نێن ئه‌نفالان زۆر د جه‌رگبر و ب سه‌هم بوون و پشتى پلانا وانان بداوى هاتى و ب تایبه‌ت پشتى راوه‌ستاندنا جه‌نگ و شه‌ران، عیراق و ئیرانێ ئێكسه‌ر رژێما عیراقا گه‌نى له‌شكرێ خوه و ب چه‌كێ گران ژ به‌رۆكێن شه‌رى ڤه‌كێشان و ئینانه كوردستانێ و كه‌سێن بێگونه‌ه و شڤێ ل پێ كوشتن و ده‌سپێك ژى ل ده‌ڤه‌را سه‌رگه‌لۆ و به‌ر گه‌لۆ ده‌سپێكرن و حه‌تا كو گه‌هشتیه ده‌ڤه‌رێن دى ژى و ده‌ڤه‌را به‌هدینان. بۆچى دبێژنێ هه‌وا هه‌شتێ (8) یا ئه‌نفالانش، چونكو هه‌وا هه‌شتێ ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان پارێزگه‌ها دهۆكێ هه‌وا (8) بوو ل به‌هدینان و به‌رى وێ ئانكو (7) حه‌فت هه‌وێن دى یێن هاتینه ئه‌نجامدان و هه‌وا هه‌شتێ ئانكو (خاتیمه‌یا) هه‌وێن ئه‌نفالان ل به‌هدینان بوو ب كو هاتبوو بناڤكرن بۆ ئه‌نفالا هه‌شتێ كو حوكمه‌تا عیراقا گه‌نى ل سه‌ر خوه كریه مال كو هه‌شت ئه‌نفال كرینه و ب هزاران به‌لگه و دیكێۆمینت و گرۆڤه هه‌نه. ئه‌گه‌ر سه‌یرى هه‌مى پرتووكێن ئاسمانى و ئایینێن خودایى كو رێك ل كوشتن و خوینرێشتنا مرۆڤان گرتیه و ب نه دروست كوشتنا مرۆڤان و خوینرێشتنا مرۆڤان و ب تایبه‌ت مرۆڤێن سڤێل و بێگونه‌ه و وه‌لاتیێن ئاسایى كو هه‌مى ئاینان حه‌رام كریه, وه‌كى ئایینێ پیرۆزێ ئیسلامێ گۆتى هه‌ر كه‌سه‌كێ كه‌سه‌كێ بێ گونه‌ه بكوژیت وه‌كى وێ چه‌ندێ یه هه‌ر وه‌كى وى هه‌مى مرۆڤ كوشتین و هه‌ر كه‌سه‌كێ هاریكاریا كه‌سه‌كى بكه‌ت كو ژ مرنێ قورتال كه‌ت، ئه‌ڤجا چ ب رێیا چاره‌سه‌ریێ بیت یان ئارێشه‌كا وان چاره كه‌ت یان هه‌ر رێكه‌كا بیت كو خوین نه‌هێته رێشتن هه‌ر وه‌كى وى مرۆڤ هه‌مى ژ مرن و كوشتنێ قورتال كرین و زۆر رێك و به‌حس هه‌نه كو هه‌مى ئاینان ئایینێ كریستیان و ئێزدى و موسلمانان ژى رێك ل ڤێ چه‌ندێ گرتیه، لێ نه‌هنگ و هۆڤێن ده‌ڤبخوینێن به‌غدا زۆر ب ئاسانى و بێ هه‌ر كاره‌كێ مرۆڤاتى رۆژانه مرۆڤێن كورد ژ مه‌سیحى و ئێزدى و موسلمان و سونى و شیعى و توركمان و عه‌ره‌ب و كریستیان و سابیئه و شه‌به‌ك و كاكه‌یى و ..هتد.
ئه‌نفالا هه‌شتى
(2)
یێن بێگونه‌ه دكوشتن و به‌رزه‌دكرن و ب شێوازێن هۆڤانه خه‌لكێ سڤیل و بێگونه‌ه دكوشتن و هه‌مى رێیێن نه‌مانێ بۆ كوردان و هه‌مى نه‌ته‌وه و ئاینان ل عیراقێ دگرتنه به‌ر، ب تایبه‌ت بۆ كوردان كو نه‌خشێ ده‌ڤه‌رێ و عیراقێ و كوردستانێ بگوهۆریت و دا كو هه‌مى ته‌رازیێن هێزێ و ئابوورى و دارایى بكه‌ته د ده‌ستێ خوه دا و خوه بكه‌ته ئیمپراتۆر و ب ڤان هه‌مى رێیان نه‌شیان كونترۆلێ ل سه‌ر ره‌وشێ بكه‌ن و دووماهیك پلێت و وه‌ره‌قا د ده‌ستێن دوژمنان دا ژى بكارئیناى، ئه‌وژى ده‌ركرنا بریارا ئه‌نفالان دژى ملله‌تێ كورد كو بریارا هه‌وێن ئه‌نفالان ژ حوكمه‌تا عیراقا خوینمێژو ئه‌ژده‌ها ده‌ركه‌فت دژى ملله‌تێ كورد كو ب هزاران خێزان و خه‌باتكه‌ر به‌ر ب ئوردیگه‌هێ ب خورتى چێكرى یێ به‌حركێ و پشكا هه‌ره مه‌زن یا خه‌لكێ مه یێن كوردپه‌روه‌ر و دلسۆز ومه‌زلۆم به‌ر ب سنۆرێن تركیا و ئیرانێ كه‌فتنه رێ و كاروانێ خوه قورتالكرنێ گرتنه به‌ر ب چاره‌نڤێسه‌كێ به‌رزه ڤه چوون و پشكه‌كا زۆر بوونه ئاواره و ل تركیا و ل ناڤ كه‌مپ و چادرگه‌هان دا ئاكنجى بوون كو رۆژانه ژیانه‌كا سه‌خت و دژوار دبره سه‌ر د ده‌ستێن جه‌ندرمه ومیت و تیم ئۆزال و كارگێرى یا چادرگه‌هێ دا و رۆژانه دیمه‌نێن سه‌خت و نه‌خۆشێن ژین و ژیارا ئاوارێن چادرگه‌هێن تركیا كه‌مپا دیاربه‌ركر و كه‌مپا مۆشێ و چادرگه‌ها مێردینێ و ب تایبه‌ت چادرگه‌ها مێردینێ د پێشچاڤبوون و زۆر یا فه‌ره ئه‌ڤ دیمه‌نه هه‌مى ببنه سیناریۆ و چیرۆك و فلم و ب شێوه‌كێ باشتر و به‌رچاڤتر ئه‌ڤ خه‌باتا پیرۆز بمینیت و بۆ به‌ره‌باب و نفشێن داهاتى ژی بهێنه نیشادان دا كو دیرۆكا ملله‌تى خوه ژبیر نه‌كه‌ن. گومان تێدا نینه كو هه‌مى ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا جیهانى و ناڤخوه‌یى و رایا گشتى هایدارى هه‌وێن به‌رفره‌هێن ئه‌نفالێن ره‌ش و نه‌خۆش بوون كو ل سالا (1988) دژى ملله‌تێ كورد ل كوردستانا عیراقێ هاتینه ئه‌نجامدان ژلایێ دوژمنێن مرۆڤایه‌تێ و نه‌زانێن چه‌رخێ بیستێ و دكتاتۆرێن جیهانێ كو رژێم سه‌دام و به‌عسا گۆربگۆر و مرۆڤكوژ كو تیَِدا پتر ژ (4500) گوندێن كورد نشین هاتنه وێرانكرن و (182,000) كه‌سێن بێگونه‌ه و سڤێل هاتنه شه‌هیدكرن و به‌رزه‌كرن و ب هزاره‌ها كه‌س كورد هاتنه برینداركرن ب چه‌كێ ژه‌هراوى یێ قه‌ده‌غه‌كرى ل جیهانێ و ب هزاره‌ها وه‌لاتیێن كورد ئاواره و ده‌ربه‌ده‌ر بوون و ل وه‌لاتێن جیهانێ و غه‌ریبیێ په‌رت و به‌لاڤه‌بوون و كه‌فتنه دبن ره‌حما جه‌ندرمه و پازداران دا و بوونه كۆله‌یێن وان و چه‌ندى بنڤێسین بداوى ناهێت ئه‌و زولم و سته‌ما رژێمێن ژناڤچوویێن ده‌ستهه‌لاتدارل ملله‌تێن عیراقێ كرى و ب تایبه‌ت ملله‌تێ كورد و یا سه‌یر ئه‌وه كو هه‌ر لایه‌نێ ده‌ستهه‌لاتێ وه‌رگریت د خشتێ كارێن وان دا، ئانكو به‌رنامێ وانان ژناڤبرن و نه‌هیلانا ملله‌تێ كورده و ب تایبه‌تى رژێما به‌عسا ژناڤچوویى كو ده‌مێ سه‌دامێ گۆربه‌گۆر ل سالا (1982) ل زانكۆیا (المستنصریه) و به‌رامبه‌ر توێژه‌كا ئه‌كادیمى و تێگه‌هه‌شتى ژ مامۆستایێن زانكۆیا ناڤبرى و قوتابیان گۆتى (یجب ان نصهر القومیه الكردیه فى قاروره الامه العربیه)، ئانكو پێدڤى یه نه‌ته‌وا كورد د قازانكا نه‌ته‌وا عه‌ره‌بى دا بحه‌لینین و نه‌هێلین و ئه‌ڤه سیاسه‌ت و به‌رنامه‌كێ دارێشتینه دۆزه‌كا جیهانى یا به‌رفره‌ه كو بكه‌ینه دۆزا ئه‌نفال و جینۆسایدا جیهانى.
ئه‌نفالا هه‌شتێ
(3)
ژبۆ ئه‌نجامدانا ئه‌نفالێن ره‌ش كو ژمارا بریارێ (160) بو كو وه‌زیرێ به‌رگریا عیراقێ ل وى سه‌رده‌مى (سولتان هاشم) بوو و ب سه‌رپه‌رشتیا خوینمێژ (عه‌لى حه‌سه‌نولمه‌جید ـ عه‌لی كیمیاوى) بوو و ژ (جڤاتا سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شێ) یا عیراقى ل سالا (1988) كو بلنترین ده‌ستهه‌لات بوو ل عیراقا گه‌نى كو هه‌وێن ئه‌نفالان ل سه‌رتاسه‌رى كوردستانێ بكه‌ن و ئه‌ڤه ژى پشتى شه‌رێ گرانێ ل ناڤبه‌را عیراق و ئیرانێ راوه‌ستاى ل رێكه‌فتى (18\7\198) ئێكسه‌ر هێزێن خوه یێن مه‌زن ژ به‌رۆكێن شه‌رى ڤه‌كێشان و به‌ر ب كوردستانێ ڤه ئینان و ئه‌و هێزێن حوكمه‌تا عیراقێ یا وى سه‌رده‌مى به‌ر ب كوردستانێ ڤه ئیناین (2) دو فیلق فه‌یله‌قا (1) و فیله‌قا (5) بوون یا كه‌ركووك و ئه‌ربیل و هێزه‌كا مه‌زن یا (حه‌ره‌س جمهۆرى) و هێزێن سۆپایێ مللى (الجیش الشعبى) و هێزێن مه‌زن یێن فه‌وجێن جاش و كرێگرتى وخۆفرۆشان بوون و ل هه‌مى ده‌مان كوردان ئه‌نفال دیتینه، ئانكو كومكوژیا ب كۆم دیتینه لێ وه‌كو شێوه‌كێ فه‌رمى ل هه‌یڤا (2\1988) هه‌وێن ئه‌نفالان ده‌سپێكرینه ول ده‌ڤه‌را سه‌رگه‌لو وبه‌رگه‌لۆ بوو و پاشى قووناغا دووێ (2) یا هه‌وێن ئه‌نفالان ل ده‌ڤه‌را قه‌ره‌داغ ل سلێمانیێ و پاشى قووناغا سیێ (3) ل ده‌ڤه‌را كه‌ركووك بوو و قووناغا (4) ل ده‌ڤه‌را زابێ بچووك بوو و قووناغا (5) ل پارێزگه‌ها هه‌ڤلێر بوو قووناغێن دى ل ده‌ڤه‌را دهۆكێ بوون و قه‌زایێن ب سه‌رڤه و یا ژهه‌میان گرنگتر و ب ترستربوو و ئه‌نفالا (6) و (7) و (8) ل به‌هدینان و ئه‌نفالا (8) خاتیمه بوو، ئانكو مه‌زنترین و به‌رفره‌هترین و ب هێزترین هه‌وا ئه‌نفالان بوو كو هه‌مى ده‌ڤه‌ر ڤه‌گرت و ژ هه‌مى ئالیان ڤه زیان و زه‌ره‌رێن مه‌زن گه‌هشتنه ملله‌تێ كورد و كوردستان كه‌فته د مه‌زنترین و خرابترین دۆخ دا و ره‌وش ئالۆز بوو و پاشى خه‌لكێ مه یێ بێگونه‌ه به‌ر ب سنۆران ڤه كه‌فتنه كاروانێ پیرۆزێ ئاواره‌یى و ئه‌ڤ زیانێن ب كوردستانێ كه‌فتین و ب تایبه‌ت ده‌ڤه‌ران پارێزگه‌ها دهۆك و ده‌ڤه‌را به‌هدینان ب هزاران ئاواره بوون و ل كه‌مپ و چادرگه‌هان بنه‌جهبوون و ب هزاران كه‌فتنه ده‌ستێن رژێمێ و ل ئوردیگایێن ب خورتى چێكرى ل به‌حركه و جه‌ژنیكان بنه‌جهكرن ل ناڤ سترى و ئاخ و گه‌رم و سارمایێ دا و ل ده‌شته‌كا ره‌پ و رویت ئاكنجیكرن و بێ خوارن و ڤه‌خوارن و خزمه‌تگوزارى هێلان و هه‌ر دیسا ل سنۆرێ پارێزگه‌ها دهۆكێ پتر ژ (2300) كه‌سان دبه‌رزه و بێ سه‌روشوونن و هه‌ر دیسان ل ده‌ڤه‌را دهۆك پتر ژ (176) گوند ب تمامى خراپ وراست كرن ل گه‌ل عه‌ردى و ل گوندێ كوردێن ب تنێ و ل پێش چاڤێن هه‌میان (27) بیست و حه‌فت كه‌س گوله‌باران كرن و ل گوندێ مێرگه‌تى (7) كه‌س گوله‌باران كرن و ل گوندێ وه‌رمێلێ (42) كه‌س هاتنه به‌رزه‌كرن و ل گوندێ به‌رێ گاره‌یى پتر ژ (300) كه‌سان هاتنه گرتن و هاتنه به‌رز كرن و بێ سه‌روشوونن و ل رێكه‌فتى (25\8\1988) گوندێن ئێكمالا به‌روارى و برجینى و وه‌رمێلێ و ده‌ڤه‌را مزیریان گوندێن صۆریێ و بێنارینك و ئه‌و گوند و ده‌ڤه‌رێن ده‌ردۆر هه‌مى هاتنه بومبه‌بارانكرن ب چه‌كێ كێمیاوى یێ قه‌ده‌غه‌كرى ل هه‌مى ناڤه‌ندێن نێڤده‌وله‌تى و بۆ جارا ئێكێ كو ده‌ستهه‌لات و حوكمه‌ته‌ك بشێت كو چه‌كێ گران و كۆمكوژ و یێ قه‌ده‌غه‌كرى دژى ملله‌تێ خوه بكاربینیت و ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ر و گوندێن مه به‌حس ژێ كرین د ڤى بابه‌تى دا ب تنێ نینن، به‌لكو ڤێ لێهمشتێ هه‌مى ده‌ڤه‌ر و گوند و باژێرك و ژى ڤه‌گرتبوون.
ئه‌نفالا هه‌شتێ
(4)
نه‌هامه‌ت و مه‌ینه‌ت ب سه‌رێ كوردان ئیناینه و چ وه‌لاتێن خوه ب خودانێن قانوون و دیمۆكراسیه‌ت و مرۆڤاتیێ دزانن، ژبه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت یێن خوه وه‌لاتێن خوه هه‌مى ئه‌ڤ كاره‌سات و زولم و سته‌مه ڤه‌شارتن و خوه لێ نه‌كره خودان و بۆ جارا چه‌ندێ یه وه‌لاتێن بیانى و یێن خوه ب ناڤێ قانوون و مرۆڤاتیێ دده‌نه نیاسین بێده‌نگ مان و كورد فرۆتن ب بهایه‌كێ ئه‌رزان، هه‌ر دیسا وه‌لاتێن عه‌ره‌بان و یێن خوه ددانن موسلمان و ب ناڤێ په‌یامبه‌ر و قورئان و ئایینێ پیرۆزێ ئیسلامێ دپه‌یڤن هه‌ر به‌حسێ وان هه‌مى هه‌وێن ئه‌نفالێن مه‌زن نه‌كرن و فه‌توا دان دژى ملله‌تێ كورد، دگۆت كو كورد ملله‌ته‌كێ خرابن و ژبن قانوونان ده‌ركه‌فتینه و بووینه مورته‌د و فه‌توا دژى كوردان ددان و هاریكارى و پشته‌ڤانیا خوه یا ماددى و مه‌عنه‌وى و راگه‌هاندنێ هه‌مى بۆ دیاركرن و بوونه پشته‌ڤانێن سه‌دام و رژێما وى یا گۆر ب گۆر شیان ملله‌تێ كورد بۆ چه‌ندین سالێن دى ژى پاشڤه‌ببه‌ن و زیانێن مه‌زنێن زۆر مه‌زن ب ملله‌تێ كورد و سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شێ كه‌فتن و مه‌ره‌ما دوژمنان ژى هه‌ر ئه‌ڤه بوو كو ملله‌تێ كورد بنبر بكه‌ن و ناڤێ كوردان ل سه‌ر نه‌خشه‌یى ژێ ببه‌ن و وێ پیلانا وانان داناى كو نه‌هێلان و نه‌مانا كوردان تمامكرن و ده‌ستهه‌لاتدارێن نوكه یێن عیراقا فیدرال كو میراتگرێن ده‌ستهه‌لاتا عیراقا كه‌ڤنه هه‌ر وێ دوژمناتیێ ل گه‌ل كوردان دكه‌ن یێن كو ده‌ستهه‌لاتدارێن به‌ریكێ ل گه‌ل مه دكر عیراقا نوكه كو عیراقا فیدراله و ب په‌رله‌مان و حوكمه‌ت و سه‌رۆك و ملله‌ت ڤه هه‌ر ژ ده‌سپێكا شه‌رێ ئازادیا عیراقێ كو ژ ده‌ستێن دوژمنه‌كى قورتال بوون و كه‌فتنه د ده‌ستێن سه‌دان، به‌لكو هزاران دوژمنان كو ئه‌و ژى دوژمنان دۆزا كوردان كومكوژى و جینۆساید و ئه‌نفالێن ب سه‌رێ كوردان ئیناین تێكهه‌لكرن ل گه‌ل مه‌زهه‌ب و ناوچه‌گه‌رى و قه‌ومیه‌ت و زمان و كه‌لتۆران كرن و بۆ نموونه نێزیكى سه‌د یان دو سه‌د كه‌سێن دجێل هاتنه قه‌ره‌بۆكرن و هه‌مى (امتیازات) ژ مووچه و ده‌رماله و قه‌ره‌بۆ بۆ هاتنه‌كرن، چونكو عه‌ره‌بن و شیعه نه یان سنى نه لێ (182,000) سه‌د و هه‌شتێ و دو هزار كوردێن شه‌هید و دبه‌رزه نه‌هاتینه قه‌ره‌بۆكرن، به‌لكو به‌حس و سوحبه‌تان ژى ل سه‌ر وانان ناكه‌ن و ئه‌گه‌ر ئه‌م بێژین عیراقا نوكه یا فیدرال قه‌ره‌بۆیان ناده‌ت كوردان ل سه‌ر دۆزا ئه‌نفالان، به‌لكو هه‌ر ناهێلیت و رێگره و هزرا و ئێك رێگریا ل قه‌ره‌بۆكرنا كوردان ناكه‌ت و دوزا كورد كو بۆ جینۆساید بهێت هژمارتن. به‌لكو ئه‌م بێژین یان هزر بكه‌ین كو حوكمه‌تا عیراقێ قه‌ره‌بۆیێ ناده‌ت، لێ رێگریا لێ دگریت و كوردان پشتگوه دهاڤێژیت و ناهێلیت چ جاران كورد بهێنه د ناڤ هزماران دا و هه‌ر هه‌ول دده‌ن كو قه‌ره‌بۆیێ ژبیر بكه‌ین و ئه‌ڤ پرسه ببیته پرسه‌كا فه‌رمى و یا دانپێدان كرى، چونكو دێ حوكمه‌تا عیراقێ مولزه‌م بیت كو قه‌ره‌بۆیێ بده‌ت كو ئه‌وژى ب ملیار و ترلیۆنا دۆلاران دێ كه‌ڤن و یا دى ژى فه‌ره حوكمه‌تا هه‌رێمێ و سه‌ركردایه‌تى یا كوردستانێ و هه‌مى لایه‌ن و پارتێن سیاسى ل به‌رى هه‌مى به‌رنامێن خوه ب تنێ كار بكه‌ن بۆ ناساندنا دۆزا كوردى و ئه‌نفالان ب جینۆسایدكرنێ و ل هه‌مى ناڤه‌ندێن جیهانى و یێن هه‌رێمى و یێن ناڤخوه‌یى بده‌نه نیاسین و ئه‌م هه‌مى كاربكه‌ین كو دروستكرنا مۆزه‌خانه و پرتووكخانه و پێشانگه‌ه و به‌رنامه و چاڤپێكه‌فتن و دیدار و نامێن ماسته‌ر و دكتۆرایێ ل سه‌ر ئه‌نفال و جینۆسایدا كوردان دروست بكه‌ن و به‌لاڤ بكه‌ن دا كو ئه‌م وه‌ك ملله‌تێ كورد راستیا دوژمنان نیشا بده‌ین و بۆ هه‌مى جیهانێ دیاربكه‌ین ب به‌لگه كو رژێما به‌عسیا و هه‌مى ده‌سهه‌لاتدارێن عیراقا گه‌نى ئه‌ڤ كاره‌ساته ب سه‌رێ ملله‌تێ كورد ئیناینه و هه‌ر وه‌سا دا كو عیراق بهێته تۆمه‌تباركرن ب رێكێن راسته‌قینه ل دادگه‌ها لاهاى یا جیهانى و دا كو دادوه‌رێن عیراقێ ژى بهێنه تۆمه‌تبار كرن كو ل سه‌ر ڤێ دۆزا جیهانى یا مه‌زن نه هاتینه ده‌نگ. حوكمه‌تا هه‌رێمێ و خه‌لكێ مه ژى زۆر كه‌متر خه‌مه سه‌باره‌ت ڤێ دۆزا مه‌زن یا ئه‌نفال و جینۆسایدێ كو ب سه‌رێ كوردان ئیناین زۆر فه‌ربوو حوكمه‌ت ژدل كار ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ بكه‌ت و زۆر مفایێن مه‌زن یێن ماددى و مه‌عنه‌وى و قانوونى و كه‌لتۆرى و دارایى ئه‌م دا ژڤان دۆزان كه‌ین و دێ پتر خه‌لكێ جیهانێ به‌ر ب مه ڤه هێت و دێ پتر كورد هێنه به‌رنیاس كرن، چونكو پێشمه‌رگه‌یى ناڤوده‌نگێن كوردان بلندكرن و كوردستان و كورد دانه نیاسین ل هه‌مى ناڤه‌ندێن جیهانێ و بوونه جهێ سه‌رفه‌رزایا هه‌مى كوردان ل جیهانێ و نوكه زۆر فه‌ره ئه‌م ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كار بكه‌ین كو ل سه‌ر دۆزا ئه‌نفال و جینۆساید و كاره‌ساتێن كوردان كار بكه‌ین و بۆ جیهانێ بده‌ینه نیاسین و بكه‌ینه دۆزا ره‌وا و ژ دۆزه‌كا ناڤخوه‌یى یا سنۆردار بكه‌ینه دۆزه‌كا جیهانى یا به‌رفره‌ه كو بكه‌ینه دۆزا ئه‌نفال و جینۆسایدا جیهانى.
