بنیات دروسته‌ ئاڤاهى خۆرسته‌

بنیات دروسته‌ ئاڤاهى خۆرسته‌

51

ئحسان ئامێدى
بارزان گونده‌كێ بچووكه‌ دكه‌ڤیته‌ ناڤه‌راستا كوردستانێ، ناڤه‌راستا چار پارێزگه‌هێن كوردستانێ، هه‌ولێر ل باشۆر، جوله‌مێرگ ل باكۆر، ئۆرمیێ ل رۆژهه‌لات، دهۆك ل رۆژئاڤا، ل دووماهیا سه‌دێ نۆزدێ و سه‌رێ سه‌دێ بیستێ بزاڤا ئاینى و جڤاكى و سیاسى ل بارزان سه‌رهلدا و گه‌شه‌كر و رهوریشێن ڤێ بزاڤێ ڤه‌دگه‌ریت بۆ دیدوبۆچوونێن شێخێن بارزان یێن كو زلم و سته‌م و چه‌وساندن ره‌دكر و ماف دا خه‌لك و پێكهاتێن جڤاكى و ئاینى یێن وێ ده‌ڤه‌رێ پێكڤه‌ژیانه‌كا ئاشتیانه‌ ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ وه‌كهه‌ڤ و دادپه‌روه‌رانه‌ بژین و برێڤه‌ ببه‌ن، ئه‌و ده‌ستهه‌لاتا ئاینى بوو ده‌ستهه‌لاته‌كا جڤاكى و سیاسى ژى و به‌رفره‌ه بوو و گوند و هۆز و خێلێن ده‌وروبه‌ر بخوه‌ڤه‌گرتن و لایه‌نگیرى و تاگیرى بۆ كر و ملكه‌چى بریار و فه‌رمانێن شێخێ بارزان بوون و بیاڤێ ده‌ڤه‌رێ و ده‌ستهه‌لاتێ به‌رفره‌ه بوو و بوونه‌ هێزه‌ك و ده‌ستهه‌لاته‌ك جێگیر و سه‌قامگیر، و ره‌وایا خوه‌ ژ لایه‌نگیر و تاگیرێن خوه‌ ژ خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ وه‌رگرت، ئێدى بارزان بوو ناڤه‌نده‌كا خومالیا سه‌ربه‌خوه‌ و ئازاد و ملكه‌چى فه‌رمان و بریارێن چ داگیركه‌ران نه‌دبوو. ئانكو ئه‌م دشێن بێژین بارزان بوو ناڤه‌نده‌كا قه‌واره‌كێ سیاسیێ كوردستانى و به‌ربه‌ره‌كانیا هه‌موو دژمن و داگیركه‌را كر.

ژ كه‌ڤندا ل بارزان فره‌ئاینى هه‌بوو، ئاینى ئیسلامى و مه‌سیحى و جوهى و ئیزدى لێ هه‌بوون، ڤان ئاینان ململانا ئولى د ناڤخوه‌دا هه‌بوون، هه‌تا شێخێ بارزان رێبازه‌كا سۆفیگه‌رى یا تایبه‌ت كریه‌ بنگه‌هه‌ك بۆ پرۆسه‌كرنا رێوره‌سمێن ئاینى بۆ مسلمانان و ئاینێن دیتر ژى كو ل وێرێ هه‌بوونه‌ و ئازادكرن د پرۆسه‌كرنا رێوره‌سمێن خوه‌ یێن ئاینى دا.
بارزان بنگه‌هێ پێكڤه‌ژیانا فره‌ ئاینى و نه‌ته‌وه‌یان بوو، ل سه‌ر بنه‌مایێن پێكڤه‌ژیان و لێبۆرین و پاراستنا بهایێن ئاینى و جڤاكى و ژینگه‌هى و د ڤى ده‌ستودارى دا گه‌شه‌كر هه‌تاكو بوویه‌ قیبلا كوردستانێ و ناڤه‌ندا سیاسى و جڤاكیا گه‌لێ كوردستانێ.
ل ڤێ ناڤه‌ندێ زانا و سه‌ركرده‌ و رێبه‌رێن كوردپه‌روه‌ر و دلسۆز و وێره‌ك و خودان شیان چێبوون و ده‌ستهه‌لاته‌ك خومالى پێكئینا و كارگیریه‌ك دروستكر وه‌كو قه‌واره‌كێ خومالى رێڤه‌به‌ریا خوه‌ دكر، ره‌هندێن خوه‌ یێن سیاسى و جڤاكى و ئاینى و ئابوورى و نه‌ته‌وه‌یى هه‌بوون و باندۆرا خوه‌ ل سه‌ر بزاڤا سیاسى و شۆره‌شگیریا كوردستانێ چێكر و پاشى بوو ناڤه‌ندا بزاڤا سیاسى و رزگاریخوازیا گه‌لێ كوردستانێ بۆ درێژاهیا پتر ژ سه‌ده‌یه‌كى و هێشتا به‌رده‌وامه‌.
بزاڤا هزرى و سیاسى و نشتیمانى و شۆره‌شگیرى یا بارزان بزاڤا خومالیا ره‌سه‌ن بوو، بۆ ریبازا كوردینیێ و بنه‌مایێ هزرى و سیاسیێ پارتى دیمۆكراتى كوردستان، و ب رێبازا بارزانى هات ناسكرن.
بارزان وارێ ئازاد، خاك و جڤاك و هزر و هێز و ده‌ستهه‌لات، سه‌روكانیا بیروهزرێن كوردایه‌تیێ و دادپه‌روه‌ریێ، له‌ندا وه‌كهه‌ڤیێ و پێكڤه‌ژیانێ، ناڤه‌ندا شۆره‌ش و خه‌بات و به‌رخودانێ، ماكا قه‌وارێ سیاسیێ كوردستانێ، سه‌كویێ قه‌بخوازیێ و ریبریبوونێ، بنگه‌هێ سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ.
بارزانیێ نه‌مر ژ بارزانا خۆراگر و سه‌ربلند سه‌رهلدا و ل سه‌رانسه‌رى كوردستانێ ده‌نگڤه‌دا، ژ وى بیروهزرێن نه‌ته‌وه‌یى بوونه‌ تیۆر و رێخستن، بوونه‌ پارتى و پێشمه‌رگه‌، بوونه‌ خه‌بات و شۆره‌ش، بوونه‌ كیان و سیسته‌م، بوونه‌ هشیارى و ره‌وشه‌نبیرى، بوونه‌ خزمه‌ت و ئاڤه‌دانى، بوونه‌ قانوون و دادپه‌روه‌رى، بوونه‌ به‌رنامه‌ و رێباز، بوونه‌ قه‌واره‌ و هه‌رێم بو كورد و كوردستانێ.
بارزانیێ نه‌مر میراتگرێ ڤێ قوتابخانێ بوو و شیا ب هێزا كه‌ساتى و هزروبیر و خه‌باتا خوه‌ ببیته‌ سه‌ركرده‌یێ نه‌ته‌وه‌یێ كوردستانێ یێ بێ هه‌ڤرك.
رێبازا بارزانى، رێبازا كوردایه‌تیا راسته‌قینه‌، ئه‌و رێبازه‌ یا دوهى هزرو بیر كرینه‌ پارتى و شۆره‌ش، و ئه‌ڤرۆ كرینه‌ هه‌رێم و سیسته‌م، و بۆ سباهى ژى سه‌رخوه‌بوون و ده‌وله‌ت.
میراتگرێن ڤێ ریبازێ زانا و ژیر و دلسۆز و وێره‌كن، د رژد و به‌رده‌وام و داكۆكن، پیشبین و دووربین و گه‌شبینن، هێز و ده‌ستهه‌لات و خودانن، ژ وان دهێته‌ دیتن سه‌ركرده‌ و سه‌رۆك و رێبه‌ربن، ئاینده‌ و پاشه‌رۆژ پێ دگه‌شبن.
له‌و پر باوه‌رین، په‌یاما پارتى یا ب به‌رهه‌مه‌، ژێده‌رێ وێ سه‌روكانیه‌ك زه‌لال و ره‌سه‌نه‌، هه‌لگرێن وێ خودان باوه‌ر و دلسۆزى و وێره‌كیا هه‌روهه‌ره‌، ئه‌و هێز و ده‌ستهه‌لاتا هه‌رده‌مه‌.
كوردستانه‌كا ب هێز ب ده‌ستهه‌لاته‌كا ب هێز چێدبیت، ده‌ستهه‌لاتا ب هێز ب سه‌ركرده‌یێن ب هێز چێدبیت، هێزا سه‌ركرده‌ى شیان و پێچێبوونێن وى یێن هزرى و جڤاكى و سیاسى نه‌ كو بشێت باندۆرا خوه‌ ل خه‌لكى بكه‌ت و تاگیریا وان بۆ خوه‌ رابكێشیت و ره‌وایا خوه‌ ژێ وه‌رگریت.
هه‌كه‌ب تێگه‌هێ زانستى به‌رێ خوه‌ بده‌ینه‌ ده‌ستهه‌لاتێ كو ئه‌و ده‌لیڤه‌یه‌ یا ل به‌رامبه‌ر سه‌ركردان كو كۆمێن خه‌لكان و ملله‌ت ملكه‌چى فه‌رمانێن وان ببن و ب ره‌وا و ب رازیبوون ده‌ستهه‌لاتا وان قه‌بیلبكه‌ن، ئه‌ڤه‌ سێ جۆرێن ده‌ستهه‌لاتان خوه‌ ل مه‌یدانا سیاسى دا دبینه‌ڤه‌، یا ئێكێ ده‌ستهه‌لاتا ژیر و قانوونى ئه‌وا ب رێیا قانوون و ده‌ستووران دهێته‌ پێكئینان و ملكه‌چى كۆمه‌كا قانوون و رێسا و سیسته‌مان دبیت بۆ رێخستنا په‌یوه‌ندیان د ناڤبه‌را ده‌ستهه‌لاتدارى و خه‌لكى و یا دوێ ده‌ستهه‌لاتا كاپێكه‌ر ئه‌وا جڤاكێن مرۆڤى و قه‌وارێن سیاسى ژ كه‌ڤندا ل دووڤ نه‌ریت و تیتالان ل سه‌ر دچوون ب شێوازێ میراتگریا بنه‌مالێ و یا سیێ ده‌ستهه‌لاتا كارێزما، ئه‌وا هێزا سه‌ركرده‌ى باندۆرا خوه‌ ل تاك و جڤاكى دكه‌ت و تاگیریه‌كا مه‌زن ب رازیبوون بۆ خوه‌ چێدكه‌ت و ملكه‌چى فه‌رمان و بریارێن وى دبن. لایه‌نگیرى و تاگیریا ملله‌تى ب رێژه‌كا هه‌را مه‌زن بۆ سه‌ركرده‌ى هێزا كه‌ساتیا سه‌ركرده‌ى دیاردكه‌ت و ده‌ستهه‌لاتا كارێزما دروستدكه‌ت و گه‌له‌ك سه‌ركردێن مێژوویى ل ئاستێ جیهانێ ئه‌ڤ جهه‌ ب ده‌ستڤه‌ ئینایه‌، و ل كوردستانێ ژى بارزانیێ نه‌مر ژ ئه‌نجامێ وێ خه‌باتا دوور و درێژ ئه‌و جهێ پیرۆز ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ ئینابوو و پتریا هه‌را زۆرا خه‌لكێ كوردستانێ لایه‌نگیر و تاگیرێن وى بوون و حه‌تا نوكه‌ ژى كارێزما بارزانیێ نه‌مر دهێته‌ ڤه‌گوهاستن بۆ هه‌لگرێن په‌یاما رێبازا وى یا پیرۆز، هه‌روه‌كو پێگیرێن وێ په‌یامێ ژى زۆر ب دلسۆزانه‌ كار ب وێ رێبازێ دكه‌ن و ئه‌و ژى وى سه‌خله‌تێ كارێزمایێ ب ده‌ستڤه‌دئینن.
هیزا ده‌ستهه‌لاتێ ل هه‌رێما كوردستانێ یا بهێزه‌، چونكى هه‌ر سێ خاسیه‌ت تێدا هه‌نه‌ یا ئێكێ ده‌ستهه‌لاته‌كا ژیر و قانوونه‌ و ده‌ربرینێ ژ ئیرادا ملله‌تى دكه‌ت و ب رێیا هه‌لبژارتنێن گشتى هاتیه‌ هه‌لبژارتن و یا دوێ ئه‌ڤه‌ خودان سه‌ربۆره‌كا ده‌وله‌مه‌ندا ده‌ستهه‌لاتا كارپێكه‌ره‌ ل كوردستانێ و یا سیێ ئه‌ڤ سه‌ركرده‌ ب حوكمێ كار و خه‌باتا خوه‌ شیاینه‌ سه‌خله‌تێ كارێزمى بده‌ستخوه‌ڤه‌بینن و رازیبوونا پتریێ ل سه‌ره‌، ئه‌ڤ توخمێن هێز و ده‌ستهه‌لاتێ مسۆگه‌ر دێ كوردستانه‌كا ب هێز دروستكه‌ت كو تێدا ئاسایش و ئازادى و سه‌رفرازیێ بۆ خه‌لكى دابینكه‌ت.

کۆمێنتا تە